در مورد غريب بودن حضرت امام زمان (عج) توضيح دهيد؟

«غريب» از ماده غربت؛ صفت مشبهه است و در لغت به كسي گفته مي‎شود كه «از قوم و وطن خود دور افتاده باشد». اما از نظر عرف، معاني متعددي دارد كه با روشن شدن آنها غربت امام زمان ـ عليه السلام ـ بيان مي‎شود، اما غريب يعني: 1. دور از اهل و ديار: كسي كه از نزديكان و سرزمين خود دور افتاده باشد، غريب است چنانكه اين معنا در عرف هم مشهور و متعارف است. امام متقيان علي ـ عليه السلام ـ در اين باره فرموده‎اند: «از دست دادن دوستان غربت است». امام زمان (عج) از اهل ديار خود دور بوده است و از عوامل مهم دوري امام زمان (عج) از وطن و بستگان، بيم قتل، نداشتن تأمين جاني و ترس از اينكه زمين از حجت خدا خالي بماند، بود. زيرا خلفاي بني‎عباس از پيغمبر (ص) و ائمه اطهار ـ عليه السلام ـ بارها شنيده بودند كه از اين خاندان شخصي پيدا خواهد شد كه دستگاه ستمكاران به دست او برچيده مي‎شود و او فرزند امام حسن عسكري ـ عليه السلام ـ است. از اين جهت دائماً در كمين بودند تا با ديدن هرگونه آثار و نشانه‎اي از آن حضرت، او را به شهادت برسانند همانطوريكه فرعون نسبت به حضرت موسي ـ عليه السلام ـ رفتار كرد، لذا پس از شهادت امام حسن عسكري ـ عليه السلام ـ دستور دادند توسط قابله‎ها تمامي زنان و كنيزان را مورد بررسي قرار دادند ولي خداوند آن حضرت را حفظ، و دشمنان را نا اميد ساخت. چنانكه حضرت مهدي (عج) سفارش پدر بزرگوارشان را كه در اين باره به او كرده بود، چنين بيان مي‎فرمايند: «همانا پدرم از من پيمان گرفته كه وطني از زمين جز دورترين جاي آن انتخاب نكنم تا امر خود را پوشيده بدارم و محل اقامت خود را از فتنه‎هاي امت هاي گمراه محفوظ نگهدارم». از آنچه ذكر شد روشن مي‎شود كه امام عصر (عج) از همان لحظات اول زندگي به فرمان خداوند اهل و ديار خويش را ترك نموده، غربت را اختيار مي‎نمايند، اگر چه در بعضي از روايات از مدينه به عنوان مسكن امام ـ عليه السلام ـ یاد شده است ولكن اين دليل نمي‎شود كه حضرت آنجا را به عنوان محل اقامت دائمي خود اختيار كرده باشد بلكه مدينه مانند مسجد كوفه و مسجد سهله و جمكران و ... يكي از اماكن مقدسه است كه در آن حضور پيدا مي‎كنند چنان كه در ادعيه و روايات از اماكن مختلفي به عنوان محل اقامت امام ـ عليه السلام ـ نام برده شده است و لذا غريب و دور از ديار و دوستان است چنانكه امام حسن عسكري ـ عليه السلام ـ فرزند عزيزشان را از اين غربت تنهائي اين چنين دلداري مي‎دهد: «بدان كه دل هاي اهل طاعت و اخلاص به سوي تو (همچون پرنده به آشيانه‎اش) كنده شده است». 2. ناشناخته: انساني كه جايگاه ارزشي حقيقي و حقوقي وي آن گونه كه شايسته است شناخته نشود غريب است به طور مثال اگر مرجع تقليدي و يا دانشمندي و پزشك ماهري كه در ميان مردم زندگي مي‎كند و آنان نسبت به شخصيت او شناخت كافي پيدا نكرده و از بركات وجودش بهره‎مند نگردند و يا اگر شناخت پيدا كنند ولي مورد بي‎مهري قرار دهند، موجب غربت او مي‎گردد. و همينطور ائمه اطهار خصوصاً وجود مقدس آقا امام عصر (عج) در شرايط فعلي؛ كه واسطه فيض و نعمت هاي الهي و سبب بقاي نسل بشريت بلكه مايه حيات كل موجودات در عالم امكان‎است اگر مردم به اين مطلب جاهل بمانند و ندانند كه اين همه نعمت و بركات، به فيض وجود چه كسي به آنها عطا مي‎شود، باعث مي‎شود كه شكر و قدرداني اين نعمت را چنانچه شايسته است ادا نكنند و نيز اگر شناخت پيدا كنند ولي مورد بي‎توجهي قرار دهند علاوه بر اينكه كفران نعمت است، به غربت او مي‎انجامد، در حاليكه آرامش زمين، و زندگي در عالم امكان در سايه وجود با بركت آن حضرت است. امام صادق ـ عليه السلام ـ فرموده: «اگر زمين بدون امام بماند فرو ميريزد» و نيز از امام باقر ـ عليه السلام ـ و امام صادق ـ عليه السلام ـ روايت شده: «كه خداوند امام را اركان و ستون زمين قرار داده تا اهلش را به اضطراب و تزلزل در نياورد». 3. از ياد رفته: گاهي غريب در عرف به كسي گفته مي‎شود كه از ياد رفته است و مردم ذكر قلبي و يا زباني از او ندارند طبيعي است كه ذكر و ياد هر كس هم بايد متناسب با شأن و مقام او باشد خصوصا از كسي كه نسبت به انسان حقي دارد، نظر به اين معنا نيز امام عصر (عج) غريب مانده است زيرا شخصي كه ولي نعمت همه موجودات است و لحظه‎هاي زندگي بستگي به وجود او دارد بايد ياد او در مقابل حقي كه دارد، در قلب و زبان ما دائمي باشد تا از اين نعمت بزرگ قدرداني كرده باشيم. همچنان كه بعد از صرف غذا حمد خداوند را كه بخشنده نعمت است به جا مي‎آوريم لازم است يادي از بقية الله الاعظم مهدي موعود (عج) كه واسط اين نعمت است نيز بكنيم. اما به طور قطع و با قلب آكنده از درد مي‎توان گفت كه چنين نبوده‎ايم و متأسفانه بسياري از ما شيعيان هم آن حضرت را از ياد برده‎ايم و اگر آن حضرت را فراموش نمي‎كرديم قطعاً مجالس و اعمال و رفتار ما صورت ديگري به خود مي‎گرفت و موجبات خشم آن امام همام را فراهم نمي‎كرديم كه خود فرمود: «تنها مانعي كه سبب محروميت آنان از ديدار ما گرديده اعمال ناپسندي است كه از آنان به ما گزارش مي‎شود». چنانكه امام جواد ـ عليه السلام ـ از اين مصيبت پرده برميدارد. در روايتي كه امامان بعد از خود را معرفي مي‎كند وقتي به امام عصر مي‎رسد سكوت مي‎كند. راوي سؤال مي‎كند بعد از امام عسكري ـ عليه السلام ـ چه كسي امام است؟ حضرت بعد از گريه شديدي مي‎فرمايد: «پس از او فرزندش قايم به حق كه منتظر است امام مي‎باشد. راوي مي‎گويد: چرا قايم ناميده شده است؟ حضرت در جواب مي‎فرمايد: زيرا او در وقتي كه ذكرش در ميان مردم فراموش شده و اكثر معتقدان به امامتش مرتد شده‎اند، قيام مي‎فرمايند». 4. تنها و بي‎ياور: يكي از معاني غريب اين است كه انسان به قدر كافي يار و ياوري نداشته باشد اين معنا نيز در مورد امام عصر (عج) صادق است به دليل اينكه دوستان مخلص و واقعي وي بسيار اندك‎اند و اگر چنين نبود امر ظهور تا به اين اندازه به تعويق نمي‎افتاد، و تأخير فرج امام زمان ـ عليه السلام ـ نشانه‎ي اين است كه مردم او را تنها گذاشته‎اند. امام باقر ـ عليه السلام ـ فرموده‎اند: «پس قائم بين ركن و مقام بعد از نماز همراه وزير خود رو به طرف مردم ايستاده مي‎فرمايد: اي مردم ما از خدا عليه كساني كه بر ما ستم كردند و آنان كه حق ما را گرفتند ياري مي‎طلبيم و ... ما امروز تمامي مسلمانان را شاهد مي‎گيريم كه مظلوم و غريب واقع شده‎ايم و مردم ما را رها كرده و بر ما ظلم شده است از سرزمين و اموال و بستگان‎مان اخراج كردند و مورد قهر و خشم آنان قرار گرفته‎ايم». از امام كاظم ـ عليه السلام ـ درباره صاحب الامر(عج)نقل شده که فرمود: «او تنها گذاشته شده، غريب و پنهان از نزديكانش است و به خاطر كشته شدن پدرش (امام حسين ـ عليه السلام ـ) مظلوم است». اما اينكه ياران حضرت اندك‎اند به خاطر اين است كه آنان داراي ويژگي‎هاي مخصوص هستند از قبيل تسليم محض در برابر امام ـ عليه السلام ـ و قدرت تشخيص حق از باطل و جز رضاي حق چيزي را نديدن بسان هارون مَكّي يار صديق امام صادق ـ عليه السلام ـ كه نقل شده است «روزي سهل بن حسن خراساني خدمت امام صادق ـ عليه السلام ـ مشرف شد و عرض كرد: چرا براي گرفتن حق خود قيام نمي‎كنيد در حالي كه صد هزار شيعه آماده داريد؟ حضرت براي اينكه به او نشان دهد كه اكثر شما فقط در زبان شيعه هستيد، به او دستور داد وارد تنوري شود كه آتش آن روشن بود ولي او عذرخواهي كرد در همين اثناء بود كه «هارون مكي» با پاي برهنه وارد شد و سلام كرد حضرت بعد از جواب سلام دستور داد داخل تنور برود: و او هم بدون تأمل و سوالي اين كار را انجام داد، امام ـ عليه السلام ـ به سهل فرمود: برويد داخل تنور را نگاه كنيد، او ديد هارون با خيال راحت در وسط تنور نشسته است. آنگاه حضرت از مرد خراساني پرسيدند چه تعدادي مثل هارون داريد؟ وي گفت: به خدا سوگند حتي يك نفر هم نيست. بعد حضرت فرمود: آگاه باشيد ما نسبت به وقت (قيام) آگاه‎تر هستيم. نه شما از ياران حقيقي ما هستيد و نه اين وقت، زمان خروج ما است». .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه