در حکومت امیر مؤمنان علی ـ علیه السلام ـ امام حسن ـ علیه السلام ـ چه مسؤولیت هایی داشت.

امام حسن ـ علیه السلام ـ دومین پیشوای شیعیان و فرزند بزرگ امیرالمؤمنین، دارای صفات برجسته ای همچون لیاقت، شهامت، شجاعت، آگاهی و.... بود. آن حضرت در دامن جدّ بزرگوار خویش تربیت یافت و پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ او را بسیار دوست می داشت. بعدها نیز در کنار پدر گرامی اش، با حوادث و تلخی و شیرینی های آن دوران خوی گرفت. بدین جهت در راه پیشبرد دین اسلام هیچ گونه ترس و وحشت در وجود آن بزرگوار راه نمی یافت و در زمان حیات و حکومت امیر المؤمنین ـ علیه السلام ـ همپای آن حضرت در مشکلات و سختی ها شرکت داشت و مسئولیت های گوناگونی را بر عهده گرفت که به صورت اجمال، ذکر می شود: 1ـ امام جمعه موقت از سوی امیر المؤمنین ـ علیه السلام ـ از مسئولیت های مهم امام حسن ـ علیه السلام ـ که در زمان حکومت پدرش به وی واگذار شد، امامت و اقامة نماز جمعه بود. مسعودی می نویسد:آن گاه که عذری، مانند مسافرت و مریضی... برای امیرالمؤمنین ـ علیه السلام ـ پیش می آمد و نمی توانست برای اقامه نماز جمعه در مسجد کوفه حضور یابد طی حکمی فرزند برومندش حسن ـ علیه السلام ـ را به این امر مهم می گمارد. 2ـ مساعدت در امور قضایی در زمان حکومت امام علی ـ علیه السلام ـ افراد گوناگون و گروه های مختلف جهت دادخواهی خدمت آن حضرت می آمدند و تقاضای استرداد حقوق خویش، هم چون قصاص، مالکیت و یا تنبیه مجرمان و جنایتکاران همانند اجرای حدود زنا، شرب خمر، سرقت و .... را می نمودند. امام حسن ـ علیه السلام ـ در این برهه از زمان بازویی قوی و مطمئن برای پدر بزرگوارش بود. وی که عالم و عارف به تمام مسائل شرعی بود، مسائل قضایی اسلام را به صورت عملی از پدر آموخت و در امور محوله به کارهای قضایی می پرداخت. و نیز هنگامی که علی بن ابی طالب ـ علیه السلام ـ جهت کارهای قضایی مردم به دارالقضا می رفت، گاهی لازم می شد افرادی را در محکمه حاضر کنند تا مطالبی را با متهمان در میان بگذارند و یا اشیایی را بخرند و مقدماتی را فراهم آورند تا امیر مؤمنان حکم نهایی را صادر کند، آن حضرت گاهی این گونه کارها را به فرزند برومندش امام حسن ـ علیه السلام ـ واگذار می کرد. 3ـ تولیت موقوفات و صدقات: امام حسن ـ علیه السلام ـ طی حکمی از سوی امیر المؤمنین علی ـ علیه السلام ـ سرپرستی و تولیت اوقاف را بر عهده گرفت در یکی از أوامر (و وصایای) آن بزرگوار آمده است: این فرمانی است از بنده خدا، علی بن أبی طالب امیر المؤمنین .... نخستین کسی که این فرمان را انجام می دهد، حسن بن علی است. او از این اموال بر اساس مبانی صحیح شرعی بهره می گیرد و انفاق می کند و اگر برای حسن پیش آمدی روی داد حسین جانشین برادرش گردد بدانيد که بهره فرزندان فاطمه از صدقات علی درست مانند بهره سایر فرزندان علی است و این که سرپرستی آن را به فرزندان فاطمه واگذار نمودم به خاطر خدا و به خاطر تقرب به رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و بزرگداشت و حرمت او و احترام پیوند خویشاوندان به او می باشد. با کسی که این اموال در دست اوست، شرط می کنم که اصل مال را حفظ کند و تنها از میوه و در آمدش در آن راهی که به او دستور داده ام انفاق کند. از جمله موقوفاتی که امام علی ـ علیه السلام ـ آنها را وقف نمود و تولیتش را به فرزند امام حسن مجتبی واگذار کرد، عبارتند از : 1ـ حرّة الرّجلا 2ـ القصیبه 3ـ چاه های ذوات العشراء 4ـ ینبع و ..... 4ـ مشاور نظامی امیر مؤمنان: 1ـ 4. مشارکت در جنگ جمل و بسیج مردم: پیش از شروع جنگ جمل، امام حسن ـ علیه السلام ـ طبق دستور پدر بزرگوار خود به همراه عمار یاسر و تنی چند از یاران امیر المؤمنین وارد کوفه شد. او مردم کوفه را جهت مشارکت در جهاد علیه ناکثین (طلحه، زبیر، عایشه و هواداران آن ها) فرا خواند. در این جنگ امام حسن ـ علیه السلام ـ توانست متجاوز از نُه هزار نفر را برای میدان جنگ بسیج کند. امام حسن ـ علیه السلام ـ خود در خط مقدم جبهه می جنگید و بر قلب سپاه دشمن یورش می برد. ابن شهر آشوب می نویسد: شهامت و شجاعت حسن بن علی ـ علیه السلام ـ وی را در جنگ جمل به خط مقدم در کنار پدر کشانده بود. او گاه گاه صف دشمن را می شکافت و در قلب سپاه دشمن می رفت و آنان را به خاک و خون می کشید. 2ـ4. حضور در جنگ صفین و تشویق مردم به شرکت در جنگ. از دیگر کارهای امام حسن مجتبی ـ علیه السلام ـ تحریک و ترغیب مردم برای جنگیدن با معاویه و سپاهیان شام بود. او در اجتماع مردم کوفه به پا خواست و در کنار پدر، خطبه ای غراء ایراد نمود. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه