با سلام؛ در متون دینی اسلامی، بر خلاف تصور عامه مردم، انسان به مثابه یک شیء ثابت فرض شده است که دنیا و آخرت و مرگ و معاد به عنوان امور متحرک، حول محور انسان در حرکت و رفت و آمدند. از قبیل آیه شریفه: و اذا جاء احدَکم الموتُ (به رفع موت)، از قبیل حدیث شریف: إنّ الدنیا قد ارتحلت مدبرة و إن الآخرة قد ترحلت مقبلة (دنیا پشت کرده می‌رود و آخرت روی آورده می‌آید). سؤال این است که آیا این عبارات، حقیقت هستند یا مجازند؟ اگر حقیقت هستند، فلسفه اسلامی و کلام اسلامی چگونه حرکت مرگ، معاد، دنیا و آخرت را تعریف و تصویر می‌کند؟ پاسخ نظری اسلام بر حرکت معاد چیست؟

رابطه‌ی انسان با جهان رابطه‌ی تقابلی است؛ یعنی انسان در جهان اثر می‌گذارد و جهان نیز در انسان اثرگذار است. بنابراین حوادث جهان هستی را می‌توان از حالات انسان دانست، چنان‌که انسان و حالات او را نیز می‌توان از حوادث جهان بر شمرد. علاوه بر این رابطه‌ی انسان با جهان رابطه‌ی کل و جزء بوده، و انسان جزئی از این عالم است؛ لذا حوادث عالم همان‌گونه که حالات و اعراض برای جهان محسوب می‌گردند، برای انسان نیز حالات به حساب می‌آیند. نتیجه این‌که معاد یکی از مراتب و تحولات عالم هستی است که قهرا یک تحول و دگرگونی در وجود انسان نیز هست. بر اساس فلسفه‌ی اسلامی و حکمت متعالیه معاد نوعی تحول و دگرگونی در ذات جهان و انسان است؛ یعنی ذات جهان و انسان به‌گونه‌ای است که منتهی به معاد می‌شود و معاد نتیجه حرکت جوهری جهان و انسان است.[1] .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه