آيا ولي فقيه مكلف نيست كه شخصاً عهده دار وظايف رياست جمهوري شود و تفويض آن به غير، غير شرعي نيست؟ آيا اسلام اجازه مي دهد كه ولي فقيه ناظر باشد و رئيس جمهور مجري؟

اعمال ولايت شرعي به نحوه ي تفويض به غير و از طريق ديگري، مقتضاي اطلاق چنين ولايتي است و وقتي ثابت شد كه ولي فقيه ولايت دارد؛ تفويض آن به غير نيز از موارد چنين ولايتي است، يعني، اگر صلاح دانست مي تواند از طريق ديگري آن را اعمال نمايد. بنابراين دليلي از قرآن و حديث نداريم كه چنين امري را ممنوع بداند. بديهي است که حاكم نمي تواند به طور مستقيم به همه ي كارها مبادرت ورزد و همين ضرورت عقلي نيز، دليل شرعي بر امكان اجراي ولايت از طريق ديگري است.همچنين مقتضاي اين ادعا اين است كه نصب فرمانداران از سوي حضرت علي -عليه السلام- غير شرعي بوده باشد! البته نمي توان منكر امكان مداخله ي مستقيم رهبري در موارد نياز و مصلحت بود،همانگونه كه در سيره پيامبران و ائمه وجود داشته است، لذا وقتي پذيرفتيم كه همه مناصب به اجازه ي ولي فقيه شرعي است، ديگر جايي براي اشكال فوق باقي نمي ماند.در قانون اساسي طبق اصل 113 قانون اساسي،[1] رئيس جمهور پس از مقام رهبري مجري است و حدود مسئوليت وي در حد قوه مجريه است و آن گونه نيست كه تكليف رئيس جمهور در اجراي قانون اساسي بالاتر از حدود اختيارات او، كه مسئوليت قوه مجريه است، باشد. او مسئول اجراي قانون اساسي در قوه مجريه است، نه مثلا در قوه قضائيه. زيرا اگر اين طور باشد با اصل تساوي قوا و تفكيك قوا ناسازگار خواهد بود كه در اصل 57[2] قانون اساسي به آن اشاره شده است. پس نبايد اصل 113 طوري تفسير شود كه با ساير اصول قانون اساسي، مثل اصل 57 و اصول مربوط به نظارت قواي ديگر مثل بند 3 اصل يكصد و پنجاه و ششم[3] و اصل نودم[4] قانون اساسي معارض باشد. نظارت رهبري بر قواي سه گانه هم به معناي نظارت صرف نيست بلكه ناشي از ولايت او است كه مي تواند در جريان امور دخالت كرده و عملا منويات خود را تحقق بخشد. لذا در اصل پنجاه و هفتم اِعمال قواي سه گانه را زير نظارت رهبري ممكن مي داند و بدون چنين نظارتي ،فاقد اثر و غيرقانوني خواهند بود. .

سامانه پاسخگویی به سوالات و شبهات

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/28

لینک کوتاه