آیا سازمان ملل قبل از شروع جنگ و یا در آغاز آن براى پیشگیرى از درگیرى عراق و ایران اقدامى کرد؟

پاسخ به این سؤال مستلزم این است که ما شناختى راجع به اهداف و اقدامات سازمان ملل براى جلوگیرى از به خطر افتادن صلح و امنیت بین‏المللى که یک اقدام پیشگیرانه را نیز شامل مى‏شود، پیدا کنیم تا بهتر بتوانیم بر اساس آن اقدامات سازمان مذکور را درک نماییم. سازمان ملل متحد بر اساس منشور، « به منظور تأمین اقدام سریع و مؤثر از طرف ملل متحد، مسئولیت اولیه حفظ صلح و امنیت بین‏المللى را به شوراى امنیت واگذار کرده است. شوراى امنیت نیز بر اساس ماده 39 ملزم است وجود هرگونه تهدید علیه صلح، نقض صلح و یا عمل تجاوز را احراز کرده و توصیه‏هایى نماید و یا تصمیمى اتخاذ کند. » با کمى دقت مى‏توان گفت که منشور، نه تنها شورا را مسئول حفظ صلح بعد از احراز تجاوز مى‏داند، بلکه مسئولیت جلوگیرى و پیشگیرى از تهدید صلح و امنیت بین‏المللى را نیز مدنظر داشته است. یعنى اینکه سازمان ملل این ارکان را ملزم نموده است که اقدامات پیشگیرانه را نیز براى جلوگیرى از نقض صلح انجام بدهند؛ زیرا اعتقاد بر این است که وجود زمینه‏هاى بحران باعث ایجاد بحران و در نهایت به خطر افتادن صلح و امنیت بین‏المللى مى‏شود و لازم است علل ریشه‏اى تجاوز مورد توجه قرار گیرد تا با اقدامات پیشگیرانه به موقع و کافى بتوان از آن جلوگیرى کرد. سازمان ملل متحد وظیفه دارد تا تهدیدهاى بالقوه صلح و امنیت بین‏المللى را شناسایى و اقدامات بازدارنده را در مقابل مناقشاتى که به نقض صلح منجر مى‏شود انجام دهد که این امر خود مستلزم تماس مستقیم با شوراى امنیت و همکارى مستحکم‏تر با دولت‏ها، به ویژه آنان که توانایى‏هاى خاص دارند و نیز با سازمان‏هاى فراملى و فرا منطقه‏اى یا سازمان‏هاى غیر دولتى و نهادهاى دانشگاهى و غیره است. اما مشاهده شد که سازمان ملل متحد با وجود آگاهى از تحرکات نظامى عراق در مرزهاى ایران قبل از آغاز جنگ و اطلاع کافى کورت والدهایم از تجاوزات مرزى عراق قبل از شروع جنگ و حتى پس از شروع جنگ، اقدامات پیشگیرانه لازم را براى جلوگیرى از جنگ انجام نداده است و دبیر کل نقش مؤثرى براى جلب توجه شوراى امنیت ایفا ننموده و خود شورا نیز قطعنامه یا بیانیه‏اى براى جلوگیرى از جنگ صادر نکرده است. منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه