آیا امام حسن(ع) از عمرو بن عاص شعر خریداری کردند؟

فضائل و مناقب امام علی(ع) به اندازه‌ای است[1] که دوست و دشمن به آن اعتراف دارند؛[2] تا آن‌جا که در برخی منابع اعلام شده که عمرو عاص نیز در وصف امام علی(ع) اشعاری سرود، [3]که البته نمی‌توان تمام اشعاری که به عمرو عاص در این زمینه نسبت داده شده را تأیید کرد.در همین راستا گزارش شده است که بعد از خطبه پیامبر(ص) در روز غدیر،[4] عمرو عاص[5] در وصف امام علی(ع) قصیده‏اى سرود:«بآل محمد عرف الصواب * و فى ابیاتهم نزل الکتاب‏»درستی راه را می‌توان به وسیله آل محمد تشخیص داد و قرآن در خانه‌های آنان نازل شده است. و هنگامی به توصیف امام علی(ع) رسید، گفت:«فضربته کبیعة یوم خم * معاقدها من القوم الرقاب‏»محل فرود آمدن شمشیر او، گردن‌ها است و بیعت روز غدیر نیز بر گردن‌ مردم قرار گرفته است(باید به آن وفا کنند). سپس گفت:«اذا نادت صوارمه النفوسا * فلیس لها سوى نعم، الجواب‏»وقتى که شمشیر او مردم را بطلبد، به غیر از پاسخ مثبت، جوابی ندارند.[6]«هو النبأ العظیم و فلک نوح * و باب الله و انقطع الخطاب».[7]او خبر بزرگ و کشتی نوح و باب الله است و سخنم تمام شد.برخی ابیات دیگر نیز در کتب متأخر وجود دارد.[8]به هر حال، برخی احتمال داده‌اند که بخشی از این ابیات متعلق به شاعرانی دیگر باشد:1. گفته شده است که فرازهای:بآل محمّد عرف الصّواب * و فى ابیاتهم نزل الکتاب‏و هم حجج الاله على البرایا‌ * بهم و بجدّهم لا یستراب‏متعلق به شاعری به نام «ناشی» است.[9]2. بیتطعام سیوفه مهج الاعادى * و فیض دم الرّقاب لها شرابرا نیز متعلق به شاعری به نام «سوسی» دانسته‌اند.[10]و گفته شده که بیت ذیل نیز در فضیلت پیامبر اسلام(ص) سروده شده است:و مناقب شهد العدوّ بفضلها * و الفضل ما شهدت به الاعداء[11]گفتنی است؛ که با پذیرش سرودن این اشعار از سوی عمرو بن عاص، می‌توان نوعی تأیید بر جایگاه و حقانیت امام علی(ع) را از آنها برداشت کرد، اما آنچه که در برخی از کتاب‌ها و سایت‌ها بیان شده است که امام حسن(ع) اشعاری از این دست را از عمرو عاص خریداری نمود، مستند آن در کتاب‌های معتبر دیده نشده است و در صورت برخورد با منبعی معتبر در این زمینه، این پاسخ ویرایش خواهد شد. [1]. «وجه الله بودن امام علی (ع)»، 8680؛ «اولوا الالباب بنابر تفسیر امام صادق(ع)»، 45692؛ «القاب امام علی (ع) و یاد کردن پیامبر (ص) به آنها»، 16667.[2]. «دوستی شیطان نسبت به امام علی (ع)»، 16436؛ «سخنان خلفای سه‌گانه درباره منزلت امام علی(ع)»، 92399.[3]. «اشعار عمرو عاص در منزلت حضرت علی (ع)»، 6892.[4]. «متن خطبه غدیر خم»، 1954؛ « غدیر و عدم اعتراض صحابه در سقیفه»، 157؛ « امامت علی (ع) در خطبۀ غدیر»، 6822.[5]. «شخصیت عمرو عاص»، 996؛ « نمایاندن عورت توسط عمرو عاص و بسر بن ارطاه برای نجات جان»، 66934.[6]. مقدس اردبیلی‏، حدیقة الشیعة، تصحیح، حسن زاده‏، صادق، ص 124، قم، انصاریان‏، چاپ سوم، 1383ش.‏[7]. عاملی نباطی، علی من محمد، الصراط المستقیم إلی مستحقی التقدیم، محقق، مصحح، رمضان، میخائیل، ج 1، ص 259 و 310، نجف، المکتبة الحیدریة، چاپ اول، 1384ق.[8]. لسان الملک سپهر، محمد تقى، ناسخ التواریخ، زندگانى پیامبر، ص 1648، تهران، اساطیر، چاپ اول، 1380ش‏.[9]. ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی طالب ع، ج 4، ص 279، قم، علامه، چاپ اول، 1379ق.[10]. همان، ج ‏3، ص 80.[11]. بکرى، احمد بن عبد الله‏، الأنوار فی مولد النبی ص‏، محقق، مصحح، روحانى، احمد، ص 279، قم، دار الشریف الرضی‏، چاپ اول، 1411ق. .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه