چرا سوره «روم» به عنوان سوره مکی تلقی می‌شود؟ در حالی‌که در سنن ترمذی آمده که آن سوره بعد از هجرت پیامبر به مدینه، نازل شده است؟

اکثر قریب به اتفاق مفسران و علمای علوم قرآنی شیعه و سنی معتقدند که سوره‏ روم مکّى(در مکه نازل شده)[1]‏ است، مگر آیه 17 و 18 این سوره که در مدینه نازل شده است.[2]اما روایتی در یکی از صحاح اهل سنت نقل شده است که مدنی بودن این سوره از آن فهمیده می‌شود:ترمذى از ابو سعید روایت کرده است:«همان روز که مسلمان‌ها در جنگ بدر شرکت کرده بودند روم هم بر فارس پیروز شد، پس مؤمنان در شگفت شدند، آن‌گاه این آیه فرود آمد: "الم غلبَتِ الرُّوم" تا "بِنَصْرِ اللَّهِ"[3]».[4]ترمذی در ادامه می‌گوید:نصر بن علی «غَلَبَت» را -به صیغه معلوم- خوانده است.و نیز ترمذی این حدیث را، غریب و حَسَن می‌داند.[5]این روایت که خود ترمذی آن‌را غریب دانسته؛ ناشی از اختلاف قرائتی است که «غَلَبت» را به صیغه معلوم خوانده‌اند که در این صورت بیانگر پیروزی رومیان بعد از هجرت است و نه شکست آنان قبل از هجرت!اما این روایت طرفداران کمتری دارد. ابن عاشور- از مفسران اهل سنت در قرن چهاردهم - می‌گوید:این، سخنی است که کسی از آن پیروی نمی‌کند.[6] همچنین مفسران دیگری از اهل سنت نیز این قول را نمی‌پذیرند.[7]بر این اساس، بنابر روایت و قرائت مشهوری که آیه را «غُلِبَت» - به صیغه مجهول – می‌داند، مکّی بودن سوره، با وقایع تاریخی همخوان است. .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه