شنیده‌ بودم که سیر و سلوک و رسیدن به مقامات و فانی‌شدن در حضرت حق با ثروت‌مند بودن منافاتی ندارد، اما در حدیثی از امام صادق(ع) خواندم که: «آخرین پیامبری که وارد بهشت می‌شود سلیمان(ع) است و این به خاطر آن است که از دنیا برخوردار بود». آیا این حدیث را نمی‌توان دلیلی بر نکوهش ثروت دانست که مانند سدّی در برابر سالک قرار گرفته و او را از اوج گرفتن و رسیدن به مقام فنا باز می‌دارد؟!

خدای متعال در طول حکومت 40 ساله حضرت سلیمان(ع)،[1] قدرت و ثروت مادی فراوانی را در اختیار ایشان گذاشت. قرآن، گوشه‌ای از قدرت سلیمان(ع) را این‌چنین بیان می‌کند: «و براى سلیمان باد را مسخّر ساختیم که صبح‌گاهان مسیر یک ماه را می‌پیمود و عصرگاهان مسیر یک ماه دیگر را؛ و چشمه مس [مذاب] را براى او روان ساختیم؛ و گروهى از جنّ پیش روى او به اذن پروردگارش کار می‌کردند؛ و هر کدام از آنها که از فرمان ما سرپیچى می‌کرد، او را عذاب آتش سوزان می‌چشاندیم. آنها هر چه سلیمان می‌خواست برایش می‌ساختند: معبد‌ها، تمثال‌ها، ظروف بزرگ غذا به اندازه حوض‌، و دیگ‌هاى ثابتی [که از بزرگى قابل حمل و نقل نبود؛ و به آنان گفتیم:] اى آل داوود! شکر [این همه نعمت را] بجا آورید؛ ولى عده کمى از بندگان من شکرگزارند».[2]اگرچه آن پیامبر بزرگوار با در اختیار داشتن آن همه ثروت و قدرت، هرگز خدا را فراموش نکرد و ثروت‌مند بودن او بدان معنا نبود که مقام معنوی‌اش از تمام دیگر پیامبران کمتر باشد و ثروتی که در دنیا داشته، باعث توقّف رشد معنوی او شده باشد، اما با این وجود ناعادلانه نیست که پروردگار در بهره‌گیری از امتیازات اخروی دو فردی که از لحاظ معنوی در یک طرازند، فردی را مقدّم بدارد که از نعمات دنیوی پروردگار کمتر بهره‌مند شده است.در همین راستا روایاتی وجود دارد که حضرت سلیمان(ع) را به دلیل برخوردار بودن از امتیازات دنیوی، آخرین پیامبری اعلام می‌کند که وارد بهشت می‌شود:امام صادق(ع): «فقر براى مؤمن از خط گونه اسب خوش‌نماتر است. آخرین پیامبری که وارد بهشت می‌شود، سلیمان(ع) است، تنها به این دلیل این‌که در دنیا به او نعمت‌هایی عطا شده بود».[3]مشابه همین موضوع در تاریخ یعقوبی از پیامبر اکرم(ص) نیز نقل شده است.[4]با چشم‌پوشی از سند این روایات، که در برخی منابع نسبتاً کهن و قدیمی، تعبیر به «خبر» یا «رُوِیَ» شده است؛[5] معنایشان کاهش قدر و ارزش معنوی سلیمان(ع) به دلیل ثروت‌مند بودن نیست، بلکه تنها نشانگر آن است که اگر خداوند بر اساس مصلحت خود، فرد باایمانی را کمتر از مواهب دنیا بهره‌مند کرد، به جبران آن، مواهب اخروی را زودتر در اختیار او خواهد گذاشت. .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه