به طور کلی چه چیز هایی باعث نورانیت صورت می شود؟به غیر از نماز شب!!

با سلام به شما پرسشگر گرامی؛قبل از پرداختن به پاسخ سوالتان لازم است نگاه کوتاهی به «نور» از منظر آیات و روایات بیاندازیم و بعد با تامل در این متون وحیانی به جواب سوالی که پرسیدید برسیم:سوره مبارکه حدید، آیات ١٢ و ١٣: «یَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ یَسْعَى نُورُهُمْ بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَ بِأَیْمَانِهِمْ بُشْرَاکُمُ الْیَوْمَ جَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ * یَوْمَ یَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَ الْمُنَافِقَاتُ لِلَّذِینَ آمَنُوا انْظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِکُمْ قِیلَ ارْجِعُوا وَرَاءَکُمْ فَالْتَمِسُوا نُورا فَضُرِبَ بَیْنَهُمْ بِسُورٍ لَهُ بَابٌ بَاطِنُهُ فِیهِ الرَّحْمَةُ وَ ظَاهِرُهُ مِنْ قِبَلِهِ الْعَذَابُ _ آن روز که مردان و زنان مؤمن را مى بینى که نورشان پیشاپیش آنها و به جانب راستشان دوان است. [به آنان گویند : ]امروز مژدگانى شما باغ هایى است که از زیر [درختان] آن نهرها روان است؛ در آنها جاویدانید. این است همان کامیابى بزرگ. آن روز مردان و زنان منافق به کسانى که ایمان آورده اند گویند: ما را مهلت دهید تا از نورتان [اندکى ]برگیریم. گفته مى شود : باز پس گردید و نورى درخواست کنید. آنگاه میان آنان دیوارى زده مى شود که دروازه اى دارد : باطنش رحمت است و ظاهرش روى به عذاب دارد».گرچه مفسران در مورد این نور احتمالات متعددى داده اند ولى روشن است که منظور از آن تجسم نور ایمان است، چون تعبیر به «نورهم» (نور مردان و زنان با ایمان) شده است، و جاى تعجب نیست، چرا که در آن روز عقائد و اعمال انسانها تجسم مى یابد، ایمان که همان نور هدایت است به صورت روشنایى و نور ظاهرى مجسم مى گردد، و کفر که تاریکى مطلق است، به صورت ظلمت ظاهرى مجسم مى گردد.و لذا در آیه 8 سوره تحریم مى خوانیم «یَوْمَ لا یُخْزِی اللَّهُ النَّبِیَّ وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ نُورُهُمْ یَسْعى بَیْنَ أَیْدِیهِمْ_ در آن روز که خداوند پیامبر خود و کسانى را که با او ایمان آوردند خوار نمى کند، نورشان پیش روى آنها حرکت مى کند» در آیات دیگر قرآن نیز آمده است که خداوند مؤمنان را از ظلمت به سوى نور هدایت مى کند. تعبیر به یسعى (از ماده سعى به معنى حرکت سریع) نیز دلیل بر این است که خود مؤمنان هم با سرعت راه محشر را به سوى بهشت و کانون سعادت جاویدان مى پیمایند، چرا که حرکت سریع نور آنها جدا از حرکت سریع خودشان نیست.قابل توجه اینکه تنها سخن از دو نور در میان آمده (نورى که پیشاپیش روى مؤمنان در حرکت است و نورى که از طرف راست) این تعبیر ممکن است اشاره به دو گروه مختلف از مؤمنان باشد، گروه مقربان که صورتى نورانى دارند و نورشان پیشاپیش آنها حرکت مى کند، و اصحاب الیمین که نور آنها در سمت راستشان است، چرا که نامه اعمالشان به دست راست آنها داده مى شود، و نور از آن برمى خیزد، این احتمال نیز وجود دارد که هر دو اشاره به یک گروه است و نور یمین کنایه از نورى است که از اعمال نیک آنها برمى خیزد و تمام اطراف آنها را روشن مى سازد. به هر حال این نور راهنماى آنها به سوى بهشت برین است، و در پرتو آن راه بهشت را به سرعت مى پیمایند. از سوى دیگر بدون شک این نور الهى چون از ایمان و عمل صالح برمى خیزد با تفاوت مراتب ایمان و عمل صالح مردم متفاوت است، آنها که ایمانى قوى تر دارند نورشان فاصله زیادى را روشن مى سازد، و آنها که مرتبه ضعیف ترى دارند از نور کمترى برخوردارند، تا آنجا که نور بعضى تنها نوک انگشتان پاى آنها را روشن مى سازد!، چنان که در تفسیر على بن ابراهیم ذیل آیه مورد بحث اشاره شده است که: یقسم النور بین الناس یوم القیامة على قدر ایمانهم نور در میان مردم در روز قیامت به اندازه ایمانشان تقسیم مى شود (نور الثقلین جلد 5 صفحه 241 حدیث 60) «عنه صلى الله علیه و آله: ثُمّ یقولُ ـ یَعنی الرَّبَّ تبارکَ و تعالى: اِرفَعوا رُؤوسَکُم، فیَرفَعونَ رُؤوسَهُم فیُعطیهِم نُورَهُم على قَدرِ أعمالِهِم، فمِنهُم مَن یُعطى نُورَهُ مِثلَ الجَبَلِ العَظیمِ یَسعى بَینَ یَدَیهِ، و مِنهُم مَن یُعطى نُورَهُ أصغَرَ مِن ذلکَ، و مِنهُم مَن یُعطى مِثلَ النَّخلَةِ بِیَدِهِ، و مِنهُم مَن یُعطى أصغَرَ مِن ذلکَ، حتّى یَکونَ آخِرُهُم رجُلاً یُعطى نُورَهُ على إبهامِ قَدَمَیهِ یُضیءُ مَرّةً و یَطفأ مَرّةً. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: آنگاه او ـ یعنى خداوند متعال ـ مى فرماید: سرهایتان را بالا گیرید. پس، آنان سرهایشان را بالا مى گیرند و خداوند به اندازه اعمالشان به آنها نور مى دهد؛ به یکى نورى مى دهد به اندازه یک کوه بزرگ که پیشاپیش او مى دود، به یکى نورى کوچکتر از آن داده مى شود، به یکى نورى داده مى شود که چون درخت خرمایى به دست مى گیرد و به دیگرى نورى کوچکتر از آن داده مى شود. تا آنکه به آخرین نفر آنها نورى به اندازه شصت پاهایش داده مى شود که گاه مى درخشد و گاه خاموش مى شود.» اینجاست که به احترام آنها این ندا از فرشتگان برمى خیزد: بشارت باد بر شما امروز، به باغهایى از بهشت که نهرها زیر درختانش جارى است (بُشْراکُمُ الْیَوْمَ جَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ) جاودانه در آن خواهید ماند، و این پیروزى و رستگارى بزرگى است (خالِدِینَ فِیها ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ). اما منافقان که در تاریکى وحشتناک کفر و نفاق و گناه قرار گرفته اند در این هنگام فریادشان بلند مى شود و ملتمسانه از مؤمنان تقاضاى نور مى کنند. (به نقل از تفسیر نمونه، ج 23، ص: 330 با اندکی تصرف)حال توجه شما را به چند روایات نورانی جلب می‌کنیم:1. قال النبى (صلى الله علیه و آله) :نَوِّروا بیوتَکم بتلاوةِ القرآن فانّ البیت اذا کثُرَ فیه تلاوة القرآن کَثُرَ خَیرُه وامتَعَ اهلَه واضاءَ لاهل السماء کما تَضى ء نجوم السماء لاهل الدنیا. پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله): خانه اى که در آن قرآن تلاوت میشود براى اهل آسمان، همچنانکه ستارگان آسمانى براى اهل دنیا نور افشانى مى کنند و در واقع خانه هایى که در آن قرآن خوانده میشود ستارگان زمین براى اهل آسمان هستند. (عدة الداعى/ 268)2. رسولُ اللّه (صلى الله علیه و آله) : حَمَلةُ القرآنِ هُمُ المَحفوفُونَ برَحمَةِ اللّه ِ، المَلبوسونَ بنُورِ اللّه ِ عَزَّ و جلَّ. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: این قرآن دانان هستند که در رحمت خدا قرار دارند و پوشیده در نور او. (میزان الحکمه،ج9،ص328)3. الإمامُ زینُ العابدینَ علیه السلام ـ لَمّا سُئلَ: ما بالُ المُتَهَجِّدِینَ بِاللَّیلِ مِن أحسَنِ الناسِ وَجها؟ لأنّهُم خَلَوا باللّه ِ فَکَساهُمُ اللّه ُ مِن نُورِهِ. امام زین العابدین علیه السلام وقتی از ایشان سؤال شد: چرا شب زنده داران از همه مردم خوش سیماترند؟ ـ فرمود: چون با خداوند خلوت می کنند وخدا نیز جامه ای از نور بر آنان می پوشاند. (میزان الحکمه 6، صفحه 338 )4. الإمامُ الصّادقُ علیه السلام: صلاةُ اللَّیلِ تُبَیِّضُ الوَجهَ، وصلاةُ اللَّیلِ تُطَیِّبُ الرِّیحَ، وصلاةُ اللَّیلِ تَجلِبُ الرِّزقَ. امام صادق علیه السلام : نماز شب، چهره را سفید ونورانی می کند. نماز شب، انسان را خوشبو می کند، نماز شب، روزی می آورد.(همان)5. الإمامُ علیٌّ علیه السلام : إنّ على کُلِّ حَقٍّ حَقیقَةً ، و على کُلِّ صَوابٍ نُورا . امام على علیه السلام : با هر امر حقّى، حقیقتى است و با هر امر درستى، نورى.6. رسولُ اللّه ِ صلی الله علیه وآله : الصَّلاةُ نُورٌ . پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نماز، نور وروشنایی است.7. عنه صلى الله علیه و آله: علَیکَ بتِلاوَةِ القرآنِ؛ فإنّهُ نُورٌ لَکَ فی الأرضِ، و ذُخرٌ لکَ فی السّماءِ. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : تلاوت قرآن کن که آن در زمین براى تو نور است و در آسمان برایت اندوخته.دوست عزیز؛اگر کسى اهل ایمان شد، آثار آن در چهره اش هویدا مى شود؛ وضوى شاداب گرفتن، نماز اول وقت و نماز شب خواندن و ... چهره را نورانى و جذاب مى کند.اما مهم اینست که بدانیم، تاثیر و کارکرد عبادت و معنویت در انسان، ایجاد نورانیت معنوی و باطنی می‌کند و در مقابل کارکرد اصلی و تاثیر گناه در انسان ایجاد تاریکی معنوی و باطنی می باشد که البته این تاریکی در چهره فرد گناه‌کار هم نمود پیدا می کند و معمولا گناه کاران چهره زشتی دارند. به قول قرآن کریم یعرف المجرمون بسیماهم، مجرمین با سیمای بدی که دارند، قابل شناسایی اند. بنابراین می توان گفت: به طور کلی هر گناهی باعث تاریکی باطنی و زشتی ظاهری انسان می شود. در میان گناهانی که در آثار اسلامی شمارش شده است، گناهان کبیره و بزرگ تاثیر عمیق تری در ایجاد این تاریکی معنوی دارند.ذکر یک نکته:نماز شب و عبادت و دعا و خواندن قران و طهارت و وضوداشتن بدون شک موجب نورانیت باطنی است؛ اما در مورد نورانیت ظاهری این عمومیت وجود ندارد، یعنی خصوصیت جسمانی و رنگ پوست و وضع مزاج برخی افراد مومن و اهل اطاعت و عبادت و نماز شب ممکن است به گونه ای باشد که نورانیت ظاهری در چهره آنها ظهوری نداشته باشد.انشاءالله که خداوند متعال همه ما و شما را به نورانیت ایمان و اعمال صالحه در دنیا و آخرت مفتخر و مزین گرداند. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه