بداخلاقی ناشی از استرس کار و مشکلات خانوادگی و بدزبانی را چگونه ترک کنیم تا روحیه بشاش و خوب داشته باشیم؟

براى تحصیل خوش اخلاقى و مبارزه با بداخلاقى و علاج آن، لازم است به موارد زیر توجه شود.1. توجه به ارزش خوش اخلاقى و آثار نیک آن و همچنین زشتى بداخلاقى و آثار بد آن. براى این منظور بهترین راه موجود، مطالعه ى روایات و آیاتى است که در زمینه حسن خلق و سوء خلق وارد شده است. برخى از روایات به شرح زیر است:الف) حسن خلق: رسول خدا(ص) فرمود: خداوند هنگامى که ایمان را خلق کرد آنرا به خوش اخلاقى و سخاوت تقویت نمود و همچنین هنگامى که کفر را آفرید آنرا نیز به بد اخلاقى و بخل تقویت نمود.على(ع) فرمود: چه بسیار انسانهاى عزیزى که اخلاق بد ایشان را ذلیل ساخته است و چه بسیار انسانهاى ذلیلى که با اخلاق خوش به عزت رسیده اند.رسول خدا(ص) فرمود: اسلام یعنى حسن خلق. امام صادق(ع) فرمود: هیچ زندگى اى گواراتر از زندگى همراه با خوش اخلاقى نیست. رسول خدا(ص) فرمود: خوش اخلاقى، اولین، سنگین ترین، نیکوترین، با فضیلت ترین چیزى است که روز قیامت در ترازوى عمل انسان قرار داده مى شود. در قرآن کریم آمده است: انک لعلى خلق عظیم افتخار پیامبر اسلام(ص) به عظمت خوش اخلاقى آن حضرت(ع) بوده است. رسول خدا(ص) فرمود: کاملترین مردم از حیث ایمان و شبیه ترین آنها به من، خوش اخلاقترین آنها است. امام صادق(ع) فرمود: حسن خلق روزى را زیاد مى نماید، بر عمر انسان مى افزاید و گناهان را آب مى نماید؛ همانگونه که آفتاب یخ را آب مى کند.ب) بد اخلاقى: امام صادق(ع) فرمود: بد اخلاقى عمل و عبادت انسان را باطل مى نماید همانگونه که سرکه عسل را فاسد مى کند. على(ع) فرمود: اخلاق بد، بدترین همنشین انسان است، دوستان انسان را فرارى مى دهد و چیزى وحشتناک تر از بداخلاقى نیست. رسول خدا(ص) فرمود: به راستى ممکن است بنده اى به خاطر بداخلاقى به پائین ترین درکات جهنم سقوط نماید. على(ع) بداخلاقى روزى انسان را کم مى نماید.2. راه بنیادین تحصیل خوش اخلاقى، توجه به توحید است؛ یعنى توجه به این معنى که تمامى انسانها مظاهر حق تعالى هستندو هر گونه برخوردى با آنها، در واقع برخورد با مُظهر و صانع آنها محسوب مى شود. احترام و مهربانى با هر پدیده اى، در واقع احترام و مهربانى با پدیدآورنده ى آن است و ترش روئى و نامهربانى با آن پدیده نیز به پدید آوردنده ى آن بر مى گردد. باید به این نکته توجه نماییم که هرگونه معامله با خلق از جهتى معامله و برخورد با خالق آنها نیز به حساب مى آید و هرگز خداى تعالى راضى نیست که با بندگان و مظاهرش برخوردى نامناسب و ناشایست شود. گشاده روئى با خلق خدا و تحصیل رضایت مخلوق، موجب کسب رضایت خالق آنها مى شود. همانطور که در روایات وارد شده است کسى که از مخلوق تشکر نکند از خالق آنها نیز تشکر نکرده است. همچنین کسى که نسبت به مخلوقات الهى ترش روئى نماید، این نوع برخورد، به خاطر رابطه ى بسیار عمیقى که میان خلق و خالق، مَظهر و مُظهر وجود دارد، به خالق و مُظهر آنها نیز سرایت خواهد نمود.3. یکى از ابعاد مهم وجودى انسان عواطف طبیعى، انسانى و ایمانى او است. ایجاد رابطه عاطفى با سایر انسانها قابل رشد و تربیت است. قسمت بزرگى از لذت و شادى زندگى انسان از طریق ایجاد ارتباط عاطفى با دیگران تأمین مى شود. باید توجه نمود که این شادى و لذت از طریق خوش اخلاقى یعنى ایجاد رابطه ى عاطفى مثبت بدست مى آید و بد اخلاقى که در واقع همان رابطه ى عاطفى منفى است، بر عکسش عاطفه مثبت، موجب کدورت و عذاب زندگى مى باشد و دیگران را از گرد انسان مى پراکند.على(ع) فرمود: بداخلاقى زندگى را سخت مى کند و موجب عذاب نفس است.4. از راههاى دیگر تحصیل خوش اخلاقى و رفع بداخلاقى تمرین عملى خوش اخلاقى هنگام برخورد با دیگران است. هر کس قادر است با یک تصمیم قوى عزم جزم و با رعایت اصل تدریج، به تمرین عملى در این زمینه بپردازد. اگر کسى تصمیم بگیرد حداقل به مدت چهل روز در برخورد خود نسبت به اطرافیان تجدید نظر نماید و در این مدت باروئى گشاده، لبى خندان و رابطه اى صمیمى برخورد نماید، قطعا نتایج خوبى خواهد گرفت. تمامى روایات بحث از میزان الحکمة، ج 3، ص 137 به بعد یادداشت شده است. مطالعه کتاب های اخلاقی زیر مناسب می باشند: 1- معراج السعاده، ملا احمد نراقی. 2- خودشناسی، برای خود سازی، مصباح یزدی. 3- تهذیب نفس، ابراهیم امینی. 4- کتاب های استاد محمد شجاعی. 5- کتاب های شهید آیت الله دستغیب شیرازی. 6- کتاب هایی که در مورد سرگذشت و شرح زندگانی بزرگان دین و انسان های برجسته می باشد مثل: الف. سرگذشت های ویژه از زندگی امام خمینی(ره). ب. سلوک معنوی، شرح زندگی حضرت آیت الله بهاء الدینی. ج. فریادگر توحید، شرح زندگی حضرت آیت الله بهجت. د. فضیلت های فراموش شده، شرح زندگی مرحوم تربتی. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه