رکوع چه فلسفه ای دارد؟

نخستین و زیباترین نشانه فروتنی انسان در برابر پروردگار، خم شدن در برابر او (رکوع) و تعظیم کردن به اوست.در رکوع، انسان خاکی با تمام وجود بانگ برمی آورد: «سبحان ربی العظیم و بحمده»؛ پاک و پاکیزه می دانم و منزه و مقدس می شمارم پروردگار بزرگ خود را، از هر چه جناب عظمت و رفعت او را روا نباشد و جلال کبریا و جبروت وی را نسزد و نشاید.درباره فلسفه و حکمت های رکوع می توان به موارد زیر اشاره کرد:1. بهترین حالت تعظیم و بزرگداشت خدا«رکوع نمایشگر و نمودار فروتنی انسان در برابر قدرتی است که او را فراتر از خود می داند. مسلمان چون خدا را برترین قدرت ها می داند، در برابر او رکوع می کند و چون هیچ موجودی جز خدا را برتر و فراتر از انسانیت خود نمی داند، در برابر هیچ کس و هیچ چیز دیگر سر خم نمی کند».12. دوری از تکبر و خودخواهینمازگزار، در هر مقام و منزلتی، در برابر خدای خود سر فرود می آورد و بدین وسیله، روحیه بزرگ پنداری و خودخواهی را از خود می زداید و خویشتن را از دام هولناک تکبر، منیت، غرور و خودفریفتگی می رهاند.3. امتحان و آزمایش انسان هادستور به رکوع، آزمایش و امتحان انسان در عمل به اوامر و خواسته های خداوند است. رکوع در ظاهر، عملی سخت به شمار می رود (به ویژه برای صاحبان مقام و مال) و تنها، فرمان بردار واقعی فرمان های الهی، از این آزمون سربلند بیرون می آیند.4. وجه تمایز مسلمانان از دیگر ملت هارکوع و خم شدن در عبادت و نماز، ویژه دین اسلام است، ازاین رو، عبادت مسلمانان را از دیگر ملت ها متمایز می کند.5. کمال خضوع در مقابل خداونداشاره به این است که نمازگزار پس از خواندن حمد و سوره، مورد عتاب خالق عظیم قرار می گیرد که: ای بیچاره! اگر بندگی تنها به حمد و ستایش و تکبیر گفتن بود، پس این همه پیامبران و اولیا برای چه برانگیخته شدند. برخیز و بندگی کن تا نجات یابی.اینجاست که دیگر بنده، توان پاسخ گویی به خداوند را ندارد و راهی برای نجاتش نمی بیند؛ پس خاضع و ذلیل می شود. آنگاه به رکوع می رود و می گوید: «سبحان ربی العظیم و بحمده»؛ پاک و منزه می دانم خالقم را از همه عیب و نقص ها و ستایش را منحصر در ذات او می دانم».26. استواری در دینامام علی علیه السلام می فرماید:معنای کشیدن گردن در رکوع، این است که در ایمان به خدا استوارم؛ اگر چه گردنم زده شود. و معنای سر برداشتن از رکوع و گفتن «سمع الله» این است که حمد و ثنای ما را می شنود آن خدایی که ما را از نیستی و عدم، به وجود آورده است.37. همراهی با فرشتگان مقرب الهیفرشتگان خدا همواره در حال پرستش خدایند. برخی همواره در رکوع و بعضی همیشه در سجود و تسبیح اند.امیرالمؤمنین علی علیه السلام می فرماید: «عده ای از فرشتگان در رکوع اند و سجود. و صف کشیدگان و تسبیح گویان، بدون خستگی اند».4خداوند در قرآن می فرماید: «نمازگزارانی که به رکوع می پردازند، [نه تنها] با فرشتگان الهی هماهنگ اند، بلکه با همه ذرات عالم وجود، به تسبیح خدای سبحان مشغولند.» (اسراء: 44) و چه عزتی از این بالاتر.8. قیام و سربرداشتن از رکوع«نیت انسان در انجام این عمل باید این باشد که پس از خضوع و خشوع در برابر پروردگار، به حول و قوه او بر دشمنان او گردن افرازد و برتری جوید، و در هنگام گفتن تکبیر آن، دست ها را که بلند می کند، از تواضع و فروتنی در مقابل دشمنان خدا تبری جوید. مستحب است بنده در هنگام رکوع، پشت خود را صاف نگه دارد و گردنش را بکشد؛ به این نیت که من به تو ایمان آورده ام، گرچه گردنم را بزنی. سپس سر را بلند کند، به این امید که خشوع و تسبیح و حمدش در درگاه الهی پذیرفته شده باشد. با حول و قوه او بر دشمنان او غالب آید و با این امید این ذکر را بر زبان می آورد که «سمع اللّه لمن حمده»؛ هر کس که حمد و ستایش حضرت حق کند، خداوند آن را می شنود».5 1. آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای، از ژرفای نماز، ص 5.پی نوشتها:2. اسرار الصلاة، ص 422.3. نهج البلاغه، خطبه 1.4. میزان الحکمة، ج 5، ص 395؛ ملا محسن فیض کاشانی، ترجمة الصلاة، ص 46.5. اسرار فروع الدین، ص 223.www.irc.ir .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه