آیا میتوان کیفیت خدمات افرادی مانند ادیسون را با خدمات امام علی (ع) به جامعه بشری مقایسه کرد؟

1. جواب این سوال وابسته به برداشت افراد از انسان و جامعه انسانی است. اگر نگاه کسی به انسان این باشد که انسان یعنی همین موجود دو پای راست قامتی که حدود هفتاد ، هشتاد سال عمر می کند و آنگاه مرده و خاک می شود و دیگر عقبه ای ندارد ، در آن صورت جای این پرسش خواهد بود که واقعاً ادیسون برای چنین بشری زیاد زحمت کشیده یا ائمه(ع)؟ و البته جای این پرسش هم هست که آیا زحمت کشیدن برای چنین موجودی اساساً ارزشی هم دارد یا نه؟ امّا اگر نگاه کسی به انسان این باشد که او موجودی است مرکّب از روح و بدن که هفتاد ، هشتاد سال میهمان این دنیاست و آنگاه از آن کوچ کرده به دیار برزخ کوچ خواهد نمود و از پس برزخ در عالم آخرت تا ابد زندگی خواهد کرد ، آنگاه چنین سوالی حقیقتاً خنده دار خواهد بود. چون از طرفی شکّی نیست که هفتاد ، هشتاد سال در مقابل ابدیّت چیزی نیست ؛ و از طرف دیگر شکّی هم در این نیست که اختراع ادیسون فقط به درد همین هفتاد ، هشتاد سال زندگی دنیا می خورد نه به درد ابدیّت انسان ؛ امّا تعالیم ائمه(ع) افزون بر اینکه سعادت حقیقی دنیا را نصیب انسان می کند سعادت ابدی اخروی را هم در پی دارد. پس چگونه می توان این دو کار را باهم مقایسه نمود. 2. امّا اگر کسی انسان را همین موجود صرفاً مادّی هم بداند باز کار ادیسون با کار اهل بیت(ع) قابل مقایسه نیست. بزرگترین کشف ادیسون لامپ برق است که به اشتباه گفته می شود کشف برق یا اختراع ژنراتور برق. اصل وجود برق قبل از ادیسون شناخته شده بود ؛ ژنراتور برق را هم « مایکل فاراده » اختراع نمود ؛ ادیسون لامپ برق را اختراع نمود که باعث شد استفاده از برق جهانی شود. تا آن زمان برق استفاده ی چندانی نداشت امّا با اختراع لامپ توسّط ادیسون استفاده از برق در ابعاد جهانی شروع شد لذا کار دیگران نیز به نام ادیسون تمام شد. و البته ادیسون نیز در سایه ی این اختراع به ثروت هنگفتی رسید.امّا کار ائمه(ع) در ابعاد دنیایی این بود که راه علم و فلسفه و عرفان و عدالت و مناسبات صحیح انسانی و ارزشهای عالیه اخلاقی و راه و رسم کمالات عالیه انسنی را به روی بشریّت گشودند ؛ تا آن زمان مردم غرق در جهالت و افسانه پرستی و دنبال جادو و جنبل و امثال این امور بودند امّا ائمه(ع) شاگردانی پرورش دادند که بساط علم را گستردند ؛ لذا این شاگردان اهل بیت(ع) بودند که در سایه ی تعالیم آن بزرگواران اساس علوم فعلی را یکی یکی بنیان گذاشتند. علم شیمی به سبک امروزی آن از ابداعات جابرابن حیّان است که از شاگردان امام صادق(ع) است ؛ بنیانگذار دستور زبان نویسی در جهان ، ابی الاسود دوئلی شاگر امام علی (ع) است. حرکت گذاری و نقطه گذاری لغت عربی نیز کار ابی الاسود و شاگردانش بود. سخنان اهل بیت(ع) در مورد آسمانها و زمین و موجودات گوناگون نیز نقش بزرگی در شکل گیری نظریّات علمی جدید داشته است ؛ البته هنوز روی این احادیث کار عمیق علمی نشده ، که اگر دانشمندان مسلمان از مستی تقلید غرب خارج شوند تحقیق روی این سخنان می تواند درهای تازه ای به روی بشریّت باز کند. سخنان اهل بیت(ع) در مورد اسرار عالم بیش از ده جلد کتاب شده که قسمتی از کتاب بحار الانوار را که صد و ده جلد است به خود اختصاص داده است. همینطور سخنان فراوانی از اهل بیت(ع) در باب علم طبّ به یادگار مانده است که مجموع آنها بیش از دو جلد کتاب قطور است که هر کدام از آن سخنان می تواند موضوع یک تحقیق دامنه دار پزشکی باشد. اگر تاریخ علوم جدید را نه از قرن چهارده به بعد بلکه از قبل از آن مطالعه فرمایید متوجّه خواهید شد که پیشقراولان این علوم همگی مسلمان و اکثرشان محبّین اهل بیت(ع) بوده اند. و بلکه اکثریّت آنها عالمان دینی بوده اند که از سلسله شاگردان اهل بیت(ع) هستند. برای نمونه ، ابوعلی سینا ، فیلسوف ، منجّم ، ریاضی دان ، طبیعی دان و طبیب بزرگ که کتابهایش حدود چهار صد سال در غرب تدریس می شده از سلسله تربیت یافتگان مدرسه اهل بیت (ع) است. ابوریحان بیرونی ، منجّم ، جغرافی دان ، مردم شناس و بوم شناس ، زمین شناس ، هواشناس و فیزیکدان برجسته که برای اوّلین بار محیط زمین را محاسبه نمود و چگالی بسیاری از اجسام را محاسبه کرد. وی نیز شاگرد این مکتب است. خواجه نصیر الدین طوسی عارف ، حکیم ، فقیه ، منجّم و ریاضیدان بزرگ ، که بساط علم نجوم قدیم را به هم ریخت و زمینه را برای نجوم جدید فراهم ساخت. وی نیز شاگر این مکتب است. و صدها دانشمند برجسته و تأثیرگذار دیگر که همه ی دانشمندان غربی مدیون زحمات آنها هستند همگی حاصل کار چند صد ساله ی اهل بیت(ع) هستند که اساس درست علوم جدید و فلسفه و عرفان راستین را بنا نهادند. کار بزرگ اهل بیت(ع) در عرصه علوم زمینی یکی دوتا اختراع نبوده بلکه به راه انداختن انقلابی علمی و تربیت شاگردانی بوده که نسل اندر نسل مرزهای علم را گسترش داده و باعث پیدایش علوم جدید شده اند. لذا هر خدمتی که امروز دانشمندان به بشریّت کنند در اصل نتیجه ی کار اهل بیت(ع) است. اگر آنها چنان راهی را باز نمی کردند و آثار دانشمندان اسلامی به غرب راه نمی یافت غربیها هنوز اسیر دست کلیسای مسیحی بودند و جرأت اینکه نظریّه پردازی کنند را نداشتند. آری اگر به تاریخ علم و سیر تحوّل علوم جدید نظر کنیم می یابیم که جهان علم ، رشد خود را مدیون اهل بیت و شاگردان آنهاست امّا متأسفانه در اعصار بعدی مسلمین با روی گردانی از تعالیم اسلامی از پی گرفتن این علوم طفره رفتند و حاصل صدها سال کار دانشمندان مسلمان به دست غربیها افتاد. و آنچه از آنها به ما مسلمین رسید دین ستیزی بود. آنها در اثر ستیز با مسیحیّت ضدّ عقل و ضدّ علم و روی آوری به کتب دانشمندان مسلمان رشد نمودند و مسلمین در اثر ستیز با دین اسلام که طرفدار عقل و علم است روز به روز عقب افتادند. 3. علوم بشری و خدمات دانشمندان تیغ دو لبه ای است که هم به کار خدمت خلق می‌آید و هم در جهت ظلم و جنایت و خیانت به خلق به کار می آید. علم هم دنیا را آباد کرده و هم ویران . سلاحهای مرگبار از طریق دانش دانشمندان ساخته می شود ، همچنانکه وسایل آسایش و رفاه . اما آنچه برای بشر لازم است و بوسیله آن می توان علم و اختراعات دانشمندان را در جهت خدمت به خلق قرار داد و ضمانت به آن بخشید مقاصد عالیه و ایمان و ارزشها و فرهنگ صحیح است و این همان چیزی است که با ید از مکتب امام علی (ع) و دین و انسانهای الهی آموخت. از اینرو ادیسونها همه نیازمند تربیت علوی هستند و گرنه همه چیز را در خدمت هوی و هوسها قرار می دهند. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه