ویژگی های بارز سوره نحل چیست؟

کاربر محترم سلام در مورد سوره نحل باید عرض کنیم قدر مسلم این است که این سوره را باید ترکیبی از آیات" مکی و مدنی" دانست، هر چند دقیقا نمی‏توان- جز در موارد معینی- مکی و مدنی بودن یک یک آیات آن را مشخص ساخت. و به هر حال در آیات این سوره هم بحثهای خاص سوره‏های مکی دیده می‏شود (مانند بحث قاطع از توحید و معاد و مبارزه شدید با شرک و بت پرستی) و هم بحثهای مخصوص سوره‏های (مدنی مانند بحث از احکام اجتماعی و مسائل مربوط به جهاد و هجرت). و بطور کلی می‏توان گفت که محتوای این سوره را امور زیر تشکیل می‏دهد که به شکل جالب و متناسبی با هم آمیخته شده است: 1- بیش از همه بحث از نعمتهای خداوند در این سوره به میان آمده و آن چنان ریزه‏کاریهای آن تشریح گردیده که حس شکرگزاری هر انسان آزاده‏ای را بیدار می‏کند، و از این راه او را به آفریننده اینهمه نعمت و موهبت نزدیک می‏سازد. این نعمتها شامل نعمتهای مربوط به باران، نور آفتاب، انواع گیاهان و میوه‏ها و مواد غذایی دیگر، و حیواناتی که خدمتگزار انسانها هستند و منافع و برکاتی که از این حیوانات عائد انسان می‏شود و انواع وسائل زندگی و حتی نعمت فرزند و همسر، و خلاصه شامل" انواع طیبات" می‏گردد. و درست به همین علت است که بعضی آن را سوره" نعم" (جمع نعمت) نامیده‏اند. ولی مشهور و معروف در نامگذاری این سوره همان سوره نحل است، چرا که ضمن بر شمردن نعمتهای گوناگون الهی اشاره‏ای کوتاه و پر معنی و عجیب به زنبور عسل کرده، مخصوصا روی ماده غذایی مهمی که از آن عائد انسانها                         می‏شود، و نشانه‏های توحیدی که در زندگی این حشره وجود دارد تکیه نموده است. 2- بخش دیگری از آن از دلائل توحید و عظمت خلقت خدا، و معاد، و تهدید مشرکان و مجرمان بحث می‏کند. 3- قسمت دیگری از آن از احکام مختلف اسلامی همانند دستور به عدل و احسان و هجرت و جهاد و نهی از فحشاء و منکر و ظلم و ستم و پیمان‏شکنی و همچنین دعوت به شکرگزاری از نعمتهای او سخن می‏گوید، و در همین رابطه از ابراهیم قهرمان توحید به عنوان یک بنده شکرگزار در چند آیه نام می‏برد. 4- بخش دیگری از بدعتهای مشرکان سخن می‏گوید و در همین رابطه، مثلهای حسی جالبی ذکر می‏کند. 5- و بالآخره در قسمت دیگری انسانها را از وسوسه‏های شیطان بر حذر می‏دارد. فضیلت سوره‏ در بعضی از روایات از پیامبر ص در فضیلت این سوره چنین نقل شده که فرمود: من قراها لم یحاسبه اللَّه تعالی بالنعم التی انعمها علیه فی دار الدنیا:[1] " کسی که این سوره را بخواند خداوند او را در برابر نعمتهایی که در این جهان به او بخشیده محاسبه نخواهد کرد"[2] .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه