تخمین زمان مطالعه: 6 دقیقه
واژه « امام » از نظر لغوى به معناى پیشواست چه پیشواى کفر و چه پیشواى ایمان . و در قرآن کریم هم کاربردهاى مختلفى براى پیامبران الهى نظیر حضرت ابراهیم و هم براى پیشوایان کفر ( فقاتلوا ائمه الکفر ) به کار رفته است . در هر صورت کاربرد لفظ امام براى غیر معصومین که در صورتى که نسبت عصمت به آنان داده نشود ، صحیح است . ولى از نظر اصطلاح علم کلام ، « امامت » منصبى است که به برخى از اشخاص اعطا مىگردد و از این نظر ، تفاوتى بین امامت حضرت ابراهیم ( ع ) و امامت ائمه معصوم ( ع ) نیست . این کلمه ، در بین مسلمانان گاهى به رهبران دینى - که داراى نقش برجستهاى بودند - نیز اطلاق شده است که البته معناى لغوى آن مراد است نه این که کسى در مرتبه معصومین و یا پیامبران قرار گرفته باشد . مثلا در جوامع سنى امام غزالى یا در جوامع شیعه امام موسى صدر و . . . به دلیل برجستگى علمى و مقبولیت اجتماعى آنان میان مسلمانان بکار برده مى شود . همچنین علت اینکه امام خمینى ( ره ) به این لقب شهرت یافتند ، به خاطر شرایط ویژه انقلاب و فرهنگ حاکم بر آن بوده است و در حقیقت ریشه در فرهنگ عمومى جامعه و آمادگى آن ، جهت پذیرش این لقب براى حضرت امام ( ره ) دارد . در اندیشه و نظام سیاسى اسلام و روابط متقابل میان مردم و رهبرى اینچنین نیست که کاربرد مطلق عناوین و القاب نهى شده باشد بلکه با دو نوع القاب و عناوین روبرو مى باشیم : نوع اول عناوین و القایى هستند که مورد تأیید و مأخوذ از آموزه هاى دینى است و در سیره بزرگان دین نیز متداول بوده و نوع دوم ، عناوینى است که به خاطر تأثیرات و پیامدهاى منفى آن بر فرد و اجتماع ، به شدت از کاربرد آن نهى شده است . الفاظى از قبیل « عظمى » که مترادف با لفظ « معظّم » ، باشند نیز براى مراجع تقلید در آیت العظمى استعمال مىشود و هیچ صبغه مدح ناشایست ندارد بلکه نوعى توقیر و احترام معنوى است که در سنت اسلامى داراى موردتأکید مىباشد . در روایتى از امام على ( ع ) آمده است : H مَن وقرّ عالما فقد و قرّ اللّه E کسى که عالمى را احترام کند ، خدا را احترام کرده است (غرر الحکم ، ص 47 ، توقیر العلماء ، ح 218 ) و همچنین عنوان « ولى امر مسلمین جهان » مضافاً بر آنچه گذشت ، داراى پشتوانه دینى و برگرفته از احادیث ائمه معصومین ( ع ) و امام زمان ( عج ) است . توضیح آنکه ولایت بر اموال و اعراض و نفوس مردم از شؤون ربوبیت الهى است و تنها با نصب و اذن خداى متعال ، مشروعیت مىیابد و چنان که معتقدیم این قدرت قانونى به پیامبر اکرم ( ص ) و امامان معصوم ( ع ) یکى بعد از دیگرى داده شده است . در زمان غیبت بر اساس ادله عقلى متعددو روایات زیادى که از امامان معصوم ( ع ) وارد شده فقیه جامعالشرایط عهدهدار منصب ولایت و رهبرى جامعه اسلامى مىباشد و از طرف امام زمان ( عج ) به صورت عام منصوب مىباشند . بنابراین نصب ولى امر مسلمین جهان ، یکى از القاب واقعى براى مجتهد جامعالشرایطى است که درزمان غیبت امام معصوم ( ع ) براى رهبرى و اداره امور سیاسى ، اقتصادى ، اجتماعى و . . . جامعه ، از سوى امامان معصوم ( ع ) منصور گردیده است و بر این مطلب دلایل عقلى و نقلى متعددى دلالت دارد . مانند : توقیع شریف امام زمان ( عج ) که مىفرمایند : H و اما الحوادث الواقعه فارجعوا الى رواه احادیثنا فانهم حجتى علیکم و انا حجه الله علیهم E و ادله بسیار متعدد دیگر . پس چنین نیست که لقب ولایت و جانشینى از امامان معصوم ( ع ) راخود ولىفقیه براى خود برگزیده باشد . بلکه از طرف امامان معصوم داراى چنین مسؤولیتى مىباشد . بر این اساس آیت الله خامنه اى هم از نظر کاربرد لغوى لفظ امام و هم از منظر اینکه حائز شرایطى اند که در اندیشه سیاسى اسلام براى حاکمان راستین الهى در نظر گرفته شده و سوم از منظر کارکردها و جایگاه بى بدلیل ایشان در هدایت نظام اسلامى , همانند حضرت امام ( ره ) , شایستگى و صلاحیت لازم براى اطلاق چنین واژه اى را دارا مى باشند . نگاهى منصفانه و گذرا به دوران پربرکت رهبرى مقام معظم رهبرى پس از ارتحال امام ره و مواضع هوشمندانه و تدابیرحکیمانه ایشان در برهه هاى مختلف و شرایط حساس کشور ، بخوبى گویاى صلاحیت ، شایستگى و ایشان در رهبرى نظام است ( . ک به کتاب زندگینامه مقام معظم رهبرى تهران : موسسه فرهنگى قدر ولایت و آب ، آینه ، آفتاب ، جلوه هایى از زندگى مقام معظم رهبرى ، قم : موسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى ره ) براستى ایشان به عنوان ستون اصلى نظام اسلامى ، نقش بى بدیلى را در هدایت نظام ایفا نموده اند و دشمنان نظام نیز اهمیت این جایگاه رفیع و نقش او را در صلابت و استوارى نظام و ادامه حرکت نورانى خود بخوبى تشخیص داده از این رو همواره شاهد بیشترین حجم حملات به رهبرى نظام در جهت تضعیف این رکن رکین نظام اسلامى بوده و هستیم و بسیارى از تشکیک ها وشبهات در این راستا مطرح مى گردد . به عنوان نمونه در حوادث اخیر مواضع و بیانات هوشمندانه و حکیمانه مقام معظم رهبرى در راستاى مدیریت بحران ، براستى تاثیرى مثال زدنى در فروکش نمودن بحران و ترمیم شکافهاى شکل گرفته در میان مردم داشت و اگر تدابیر حکیمانه ایشان و هوشیارى مردم نمى بود ، معلوم نبود که با این حجم گسترده تبلیغات منفى و حمایت برخى از کشورهاى غربى چه سرنوشتى در انتظار کشور مى بود . و ناخودآگاه این جمله مرحوم امام در باره ایشان براى انسان تداعى مى شود که فرمودند : الحق ایشان شایستگى رهبرى را دارند ( آب ، آینه ، آفتاب ، ص 61 ) وفرمودند : اینجانب که از سالها قبل از انقلاب با جنابعالى ارتباط نزدیک داشته ام و همان ارتباط . . . بحمد الله تاکنون باقى است ، جنابعالى را یکى از بازوهاى تواناى جمهورى اسلامى مى دانم و . . . و در بین دوستان و متعهدان به اسلام و مبانى اسلام از جمله افراد نادرى هستید که چون خورشید روشنى مى دهید . ( صحیفه نور ، ج 20 ، ص 173 )
.
پرسمان دانشگاهیان
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.