ارتباط عالم ماوراء الطبيعه با عالم طبيعت چگونه است؟ آيا ارتباطي بين قوانين فيزيک در عالم ماده با عوالم بالاتر وجود دارد؟ چگونه قوانين خدا در عالم بالاتر به اين قوانين منجر مي شوند؟

اين انديشه صحيح است که عالم وراي عالم مادي طبق اصول و برنامه خاصي از سوي پروردگار متعال در جريان است، ولي حقيقت امر آن است که دنبال کردن اين قوانين براي ما از اين عالم، يعني عالم طبيعت مقدور است. بنابراين نخست پرسش را در باب همين عالم مطرح کرده، سپس چگونگي تعميم آن به عالم وراء مادي را تبيين خواهيم نمود. در گام نخست تلاش مي کنيم به اين پرسش پاسخ دهيم که در جهاني که با قوانين علمي از جمله قوانين فيزيک اداره مي شود، خداوند چگونه عمل مي کند؟ و به عبارت ديگر رابطه خداوند با روندهاي علّي طبيعيت چيست؟ به لحاظ آنکه خداوند، علتِ تامه عوالم وجود است، بالضروره آفرینش هیچگاه به عدم رجوع نخواهد کردبه بيان ديگر عالم نيازمند عليت مستمر الهي براي دوام خود مي باشد، علاوه بر اين قدرت عمل عوامل طبيعي نيز مستلزم جريان مداوم قدرت الهي براي کارايي بخشيدن به آنهاست، چرا که هر قدرتي بايد به حول و قوه الهي عمل کند. اين مطلب به اين معناست که مداخله الهي به طور مستقيم بر اَعمالِ عوامل طبيعي اثرگذار است و در عملکرد نظام آفرينش، تأثير مي کند. به عبارت بهتر علت، همواره براي معلول خود علت است و اين نسبت هرگز نابود نمي شود. ولي اين امر بدين معنا نيست که خداوند تنها علت است، يا چيزهايي که به عنوان علل طبيعي به نظر مي رسد، صرفاً اموري صوري هستند که خداوند معلول هاي آنها را مي آفريند. بر عکس، جهان فعال است نه منفعل صرف. بخش هاي متعدد، مختلف و پيچيده عالم به طور متقابل با هم ارتباط و اتکاء دارند و البته به خداوند متعال وابسته اند، يعني از سوي خداوند منشأيت آثار به عوامل طبيعي تفويض شده است. نکته شايان توجه، انتظام روابط علّي و معلولي از سوي پروردگار عالميان است که مبنا و پايه اي براي علم فراهم آورده و بر اساس آن است که دانش علوم طبيعي مجال تحقق مي يابد. نبايد فراموش شود که عليّت الهي، علتي در عداد ساير علل نيست؛ بلکه در مقامي برتر تأثير گذار است؛ مانند زماني که انسان با قلم مي نگارد، قلم است که بر صفحه سفيد اثر مي گذارد، اما اين انسان است که قلم را به کار مي برد و بنابراين هر دو علت کتابت به شمار مي روند، چرا که قلم توسط نويسنده هدايت مي شود. در عين حال خداوند مي تواند مستقيماً نيز عمل کند و معلولي را بيافريند، مانند معجزات، اما غالباً و بطور معمول از طريق علل طبيعي عمل مي کند. از سوي ديگر، عينيت الهي داراي وجوه ديگري نيز هست، از جمله اينکه به هر موجودي يک تمايل طبيعي بخشيده که اصالتاً متعلق به خود آن شيء است ولي در طول اهداف الهي قرار مي گيرد، به اين ترتيب عليت الهي مي تواند در سطوح مختلف بروز کند، همچون تأثير نور خورشيد بردانه، تأثير اذهان برهم و مانند اينها. با توجه به توضيحات فوق در مي يابيم که خداوند براي ترسيم صورت کامل نظام آفرينش و عملکرد آن، سلسله اي از علل را ایجاد فرمود که بر یکدیگر اثرگذارند؛ در عين اينکه در ظلّ مشيّت الهي عمل مي کنند. همين امر، يعني نظام علّي عالم در عالم اعلي نيز جاري است. به بیان دیگر، همچنان که هر واقعه به ظاهر کوچکي، مولد علت يا مجموعه اي از علت هاست، تحقق همين علت يا علل ها نيز متوقف بر علت آنهاست و به همين ترتيب سلسله علل ادامه مي يابد. با استفاده از استدلال فلاسفه بر نفي تسلسل (ادامه سلسله علت ها تا بي نهايت) و نفي دور (توقف يکي از علت ها بر معلول خود يا معلول معلول خود با يک چند واسطه) در مي يابيم که علتي نخستين که بر هيچ چيز ديگري توقف و نياز ندارد، در پايان سلسله علل بايد موجود باشد. حال اگر اين نظام علّي را از بالا تصور کنیم ، يعني نخست علت نخستين (خداوند) را و بعد معلول هاي پس از او را متصور شویم ، نظاره گر سلسله اي عظيم از معلول هاي متوالي خواهيم بود که هر يک هم معلول خداوند متعال اند و هم علت معلول پس از خود هستند. در هر سنخ و نوعي از موجودات، خداوند قوانيني متناسب با آنها حاکم فرموده است. مثلاً در بين ملائک يا اجنه يا کهکشان ها، قوانيني حاکم است. قوانين عالم ماده و اجسام از اين نظر که مانند ساير قوانين از سوي خداوند است، مثل هم هستند. از اين جهت که يک پديده مادي و فيزيکي مي تواند توسط يک امر غير مادي انجام شود، باز هم تأثير و تأثر دارند. مثلاً ممکن است جسمي سرد يا گرم شود اما توسط يک علت غير مادي و شناخته نشده. ارتباطات و اسرار فراوان ديگري هم بين عوالم مختلف وجود دارد که علوم مختلف بشري در صدد شناخت آنها هستند. عمده اين است که کل جهان هستي يک واحد منظم و منسجم و پيچيده است که مخلوقِ خالق حکيم و عليم است و با عنايت حق و تلاش بشر به تدريج اسرار اين آفرينش کشف مي گردد. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه