کد خبر : ۱۶۲۱۶۴ ۱۶ : ۱۵ - ۱۳۹۱/۶/۱ سرویس : مهدویت آیه ۵۵ سوره نور و مهدویت؛ نور قائم آل محمد در آیات نورانی سوره نور در هر عصر و زمان پایه هاى ایمان و عمل صالح در میان مسلمانان مستحکم شود، آنها صاحب حکومتى ریشه دار و پر نفوذ خواهند شد . . .

کد خبر : ۱۶۲۱۶۴ ۱۶ : ۱۵ - ۱۳۹۱/۶/۱ سرویس : مهدویت آیه ۵۵ سوره نور و مهدویت؛ نور قائم آل محمد در آیات نورانی سوره نور در هر عصر و زمان پایه هاى ایمان و عمل صالح در میان مسلمانان مستحکم شود، آنها صاحب حکومتى ریشه دار و پر نفوذ خواهند شد . . . خبرگزاری شبستان : در یادداشت قبل به آیه 55 سوره نور اشاره شد. این آیه به دولت مالامال از عدل و دادی اشاره می کند که نمونه اتم آن را باید دولت مهدی موعود به شمار آورد. "وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنکُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَىٰ لَهُمْ وَلَیُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا ۚ یَعْبُدُونَنِی لَا یُشْرِکُونَ بِی شَیْئًا ۚ وَمَن کَفَرَ بَعْدَ ذَٰلِکَ فَأُولَٰئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ [٢٤:٥٥] خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده‌اند، وعده می‌دهد که قطعاً آنان را حکمران روی زمین خواهد کرد، همان گونه که به پیشینیان آنها خلافت روی زمین را بخشید و دین و آیینی را که برای آنان پسندیده، پابرجا و ریشه‌دار خواهد ساخت و ترسشان را به امنیّت و آرامش مبدّل می‌کند، آنچنان که تنها مرا می پرستند و چیزی را شریک من نخواهند ساخت و کسانی که پس از آن کافر شوند، آنها فاسقانند. علامه طباطبائی(ره) ذیل این آیه به نقد آراء مفسرین پرداخته اند. ایشان آورده اند: مفسرین در این آیه شریفه اختلافاتى شدید و زیادى دارند. بعضى "تفسیر کشاف، ج 3، ص 252" گفته اند: درباره اصحاب رسول خدا(ص) نازل شده، ... و مراد از استخلاف ایشان استخلاف خلفاى چهارگانه بعد از رسول خدا (ص)، و یا تنها خلفاى سه گانه اول است... بعضى "مجمع البیان، ج 7، ص 152" دیگر گفته اند که: این آیه شامل عموم امت محمد (ص) مى شود، و مراد از استخلاف امت وى و تمکین دین ایشان و تبدیل خوفشان به امنیت این است که زمین را به ایشان ارث داد، آن چنان که به امت هاى قبل از اسلام ارث داد. و یا مراد استخلاف خلفاى بعد از رسول خدا (ص)، و تمکین اسلام و شکست دادن دشمنان دین مى باشد، که خداى تعالى بعد از رحلت آن جناب وعده خود را وفا کرد، و اسلام و مسلمین را یارى نموده، شهرها و اقطار عالم براى آنان فتح شد. بنابراین دو قول، آیه شریفه از پیشگویى هاى قرآن خواهد بود، چون خبر از امورى داده که هنوز در عالم تحقق نیافته، و حتى آن روز امیدش هم نمى رفت. بعضى "مجمع البیان، ج 7، ص 152" دیگر گفته اند: این آیه مربوط به مهدى موعود(ع) است که اخبار متواتر از ظهورش خبر داده و فرموده که: زمین را پر از عدل و داد مى کند همان طور که پر از ظلم و جور شده باشد، و مراد از "الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ" رسول خدا(ص) و ائمه اهل بیت او (ع) است. ولى آنچه از سیاق آیه شریفه به نظر مى رسد، صرف نظر از مسامحه هایى که چه بسا بعضى از مفسرین در تفسیر آیات قرآنى دارند، این است که بدون شک آیه شریفه درباره بعضى از افراد امت است نه همه امت و نه اشخاص معینى از امت، و این افراد عبارتند از کسانى که مصداق "الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ" بوده باشند، و آیه نص در این معنا است، و هیچ دلیلى نه در الفاظ آیه و نه از عقل که دلالت کند بر اینکه مقصود از آنان تنها صحابه رسول خدا و یا خود رسول خدا(ص) و ائمه اهل بیت(ع) است، نیست و نیز هیچ دلیلى نیست بر اینکه مراد از "الذین" عموم امت بوده، ... زیرا همه این حرف ها سخنانى خود ساخته و بى دلیل است..... آنچه از همه مطالب برآمد این شد که خداى سبحان به کسانى که ایمان آورده و عمل صالح انجام مى دهند، وعده مى دهد که به زودى جامعه اى بر ایشان تکوین مى کند که جامعه به تمام معنا صالح باشد و از لکه ننگ کفر و نفاق و فسق پاک باشد، زمین را ارث برد و در عقاید افراد آن و اعمالشان جز دین حق، چیزى حاکم نباشد، ایمن زندگى کنند، ترسى از دشمن داخلى یا خارجى نداشته باشند، از کید نیرنگ بازان، و ظلم ستمگران و زورگویى زورگویان آزاد باشند. [توضیح اینکه وعده استخلاف در آیه، جز با اجتماعى که با ظهور مهدى(ع) بر پا مى شود با هیچ مجتمعى قابل انطباق نیست ] و این مجتمع طیب و طاهر با صفاتى که از فضیلت و قداست دارد، هرگز تاکنون در دنیا منعقد نشده و دنیا از روزى که پیامبر(ص) مبعوث به رسالت گشته تاکنون، چنین جامعه اى به خود ندیده، ناگزیر اگر مصداقى پیدا کند، در روزگار مهدى(ع) خواهد بود، چون اخبار متواترى که از رسول خدا(ص) و اهل بیت(ع) در خصوصیات آن جناب وارد شده از انعقاد چنین جامعه اى خبر مى دهد، البته این در صورتى است که روى سخن در آیه را متوجه مجتمع صالح بدانیم، نه تنها حضرت مهدى(ع)..... (ترجمه المیزان، ج 15، ص: 210). به هر حال از مجموع آیه چنین برمى آید که خداوند به گروهى از مسلمانان که داراى این دو صفت هستند" ایمان" و" عمل صالح" 3 نوید داده است: 1- استخلاف و حکومت روى زمین. 2- نشر آئین حق به طور اساسى و ریشه دار در همه جا (که از کلمه" تمکین" استفاده مى شود). 3- از میان رفتن تمام اسباب خوف و ترس و وحشت و ناامنى.... آیه شامل مسلمانان نخستین مى شود و بدون شک حکومت مهدى(ع) که طبق عقیده عموم مسلمانان اعم از شیعه و اهل تسنن سراسر روى زمین را پر از عدل و داد مى کند بعد از آنکه ظلم و جور همه جا را گرفته باشد، مصداق کامل این آیه است، ولى با این حال مانع از عمومیت و گستردگى مفهوم آیه نخواهد بود. نتیجه اینکه در هر عصر و زمان پایه هاى ایمان و عمل صالح در میان مسلمانان مستحکم شود، آنها صاحب حکومتى ریشه دار و پر نفوذ خواهند شد. ... محصول تمام زحمات پیامبران، و تبلیغات مستمر و پى گیر آنها، و نمونه اتم حاکمیت توحید و امنیت کامل و عبادت خالى از شرک در زمانى تحقق مى یابد که مهدى آن سلاله انبیاء و فرزند پیامبر(ص) ظاهر شود، همان کسى که همه مسلمانان این حدیث را درباره او از پیامبر ص نقل کرده اند: لو لم یبق من الدنیا الا یوم لطول اللَّه ذلک الیوم حتى یلى رجل من عترتى، اسمه اسمى، یملأ الارض عدلا و قسطا کما ملئت ظلما و جورا: "اگر از عمر دنیا جز یک روز باقى نماند خداوند آن یک روز را آن قدر طولانى مى کند تا مردى از دودمان من که نامش نام من است حاکم بر زمین شود، و صفحه زمین را پر از عدل و داد کند، آن گونه که از ظلم و جور پر شده باشد" « در کتاب منتخب الاثر یکصد و بیست و سه حدیث در این مضمون از منابع مختلف اسلامى مخصوصا از منابع اهل تسنن نقل شده است به این کتاب صفحه 247 به بعد مراجعه فرمائید." جالب اینکه: مرحوم طبرسى در ذیل آیه مى گوید: از اهل بیت پیامبر(ص) این حدیث نقل شده است: " انها فى المهدى من آل محمد" :" این آیه درباره مهدى آل محمد ص مى باشد" « مجمع البیان ذیل آیه مورد بحث.». در تفسیر "روح المعانى" و بسیارى از تفاسیر شیعه از امام سجاد(ع) چنین نقل شده است که در تفسیر آیه فرمود: "آنها به خدا سوگند شیعیان ما هستند، خداوند این کار را براى آنها به دست مردى از ما انجام مى دهد که "مهدى" این امت است، زمین را پر از عدل و داد مى کند. آن گونه که از ظلم و جور پر شده باشد، و هم او است که پیامبر(ص) در حق وى فرموده: اگر از عمر دنیا جز یک روز باقى نماند ...". همانگونه که گفتیم این تفسیرها به معنى انحصار معنى آیه نیست، بلکه بیان مصداق کامل است، منتها چون بعضى از مفسران همچون "آلوسى" در روح المعانى به این نکته توجه نکرده اند، این احادیث را مردود شناخته اند. " قرطبى" مفسر معروف اهل تسنن از" مقداد بن اسود" چنین نقل مى کند که از رسول خدا ص شنیدم فرمود: " بر روى زمین خانه اى از سنگ یا گل باقى نمى ماند مگر اینکه اسلام در آن وارد مى شود" (و ایمان و توحید در سر تا سر روى زمین نفوذ مى کند) «1». (تفسیر نمونه، ج 14، ص: 532). براى توضیح بیشتر پیرامون حکومت مهدى(ع) و مدارک مشروح و مستدل آن در کتب علماى سنت و شیعه به جلد 7 تفسیر نمونه صفحه 372 تا 389 ذیل آیه 33 سوره توبه مراجعه شود. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه