معجزات نه گانه حضرت موسی(ع) که در قرآن به آن اشاره شده است، چیست؟

با بررسی آیات قرآن کریم مشاهده می‌کنیم معجزاتى که حضرت موسى(ع)[1] برای بنی اسرائیل و فرعونیان آورده، بیش از نه معجزه است[2] که برخى از آنها عبارت‌اند از: انداختن عصا و تبدیل شدن آن به اژدها[3]، خنثی نمودن سحر ساحران دربار فرعون،[4] روشن شدن و درخشندگى در بین انگشتان آن‌حضرت(ع) هنگام بیرون آوردن دست از گریبان،[5] غرق شدن فرعونیان در رود نیل[6] و نجات پیروان حضرت موسى(ع) از رود نیل،[7] زدن عصا بر سنگ در بیابان و جوشیدن چشمه‏هاى آب به اذن خداوند،[8] ارسال طوفان، ملخ، شپش، قورباغه‏ها، تبدیل شدن آب‌ها به خون،[9] قرار دادن کوه طور بر سر یهود،[10] رفع لکنت زبان آن‌حضرت(ع)؛[11] سایه انداختن ابر بر سر بنی‌اسرائیل‌؛[12] زنده شدن ماهی حضرت موسی و همراه او ‌و حرکت در دریا؛[13] نزول من و سلوی از طرف خداوند بر قوم بنی ‌اسرائیل‌؛[14] زنده کردن مقتول بنی ‌اسرائیل؛[15] خشک‌سالی و کم شدن ثمرات.[16]اما در آیاتی مانند آیه «وَ لَقَدْ آتَینا مُوسى‏ تِسْعَ آیاتٍ بَینات‏»،[17] تنها به نُه معجزه از معجزات آن‌حضرت(ع) اشاره شده است که این امر اشکالی ایجاد نمی‌کند؛ زیرا بیان یک عدد خاص دلالت بر نفی زائد از آن ندارد.[18] به عبارت دیگر این نه معجزه می‌تواند تنها ناظر به معجزاتی باشد که در مقطع خاصی - مانند قبل از هلاکت فرعونیان و ... - رخ داده است.از طرفی قرآن کریم نخواسته تا مصادیق دقیق معجزات نه‏گانه را بیان کند، شاید به آن دلیل که اگر مخالف مصادیق مندرج در تورات بود، با تکذیب یهودیان مواجه می‌شد و آنان هرگز حاضر نمی‌شدند گفتارى را از قرآن که مخالف با تورات باشد را بپذیرد؛ لذا به تکذیب قرآن مبادرت می‌نمودند،[19] اما اعلام برجسته بودن نُه معجزه به تنهایی مخالفتی با تورات به شمار نمی‌آمد.با توجه به مقدمات بالا باید گفت؛ در این‌که مراد قرآن کریم از این نه معجزه موسی(ع)، دقیقاً چه معجزاتی از حضرتشان بوده، میان مفسران اختلاف نظر است و روایاتی نیز وجود دارد که مصادیق این معجزات را بیان می‌کند:1. در روایاتی از امام باقر(ع) و امام صادق(ع) مصادیق این نه معجزه چنین تبیین شده است:حمله ملخ‌ها، حمله شپش‌ها، حمله قورباغه‌ها، تبدیل آب‌ها به خون، وقوع طوفان، شکافته شدن دریا، سنگ، تبدیل عصا به اژدها و در نهایت نورانی شدن دست حضرتشان.[20]2. در روایتی از امام رضا(ع) نیز به همان مصادیق روایت قبل اشاره شده است، جز آن‌که به جای دو معجزه سنگ و طوفان، از دو معجزه دیگر که یکی بلند شدن کوه و دیگری نزول من و سلوی بود، یاد شده است.[21]3. بیضاوی نیز علاوه بر موارد بالا احتمال داده که خشک‌سالی و کمبود محصولات کشاورزی نیز از مصادیق این نشانه‌های نه‌گانه باشند.[22]4. رفع لکنت زبان حضرت موسی(ع) نیز از سوی پاره‌ای از مفسران به عنوان یکی از این آیات معرفی شده است.[23]5. طمسه (دعای موسی و آمین گفتن هارون و استجابت دعوت آنان) نیز از سوی برخی مفسران به عنوان یکی از این آیات اعلام شده است.[24]6. بر اساس پاره‌ای از روایات، برخی معتقدند که این آیات ناظر به نُه فرمان و دستور است. پیامبر(ص) فرمودند: «نشانه‌های نه‌گانه حضرت موسی(ع) عبارت بود از شرک نورزیدن به خدا، اسراف نکردن، زنا نکردن، نکشتن دیگران، استفاده نکردن از سحر و جادو، ربا نخوردن، تهمت نزدن به زنان محصنه، فرار نکردن از جنگ است؛ مخصوصاً یهود که نباید تجاوز کنند.[25] این روایت می‌تواند تفسیری باطنی از آیات باشد.البته در تورات معجزات نه‏گانه حضرت موسی(ع) عبارت‌اند از: تبدیل شدن عصای آن‌حضرت(ع) به اژدها، تبدیل شدن آب رود نیل به خون، بلای قورباغه، بلای شپش، مرگ حیوانات، سرمایى سوزان چون آتش که از هر جا عبور می‌کرد نباتات و حیوانات را نابود ساخت، ملخ، تاریکی، مرگ عمومی بزرگان(پسران بزرگ) بنی ‌اسرائیل و حیوانات بیان شده است.[26] .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه