تخمین زمان مطالعه: 6 دقیقه
از آیات... قرآن... به خوبی استفاده می شود که وسیله قرار دادن مقام انسان صالحی در پیشگاه خدا و طلب چیزی از خداوند به خاطر او، به هیچ وجه ممنوع نیست و منافات با توحید ندارد، در آیه 64 سوره نساء میخوانیم: وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحِیماً: " اگر آنها هنگامی که به خویشتن ستم کردند (و مرتکب گناهی شدند) به سراغ تو میآمدند و از خداوند طلب عفو و بخشش میکردند و تو نیز برای آنها طلب عفو میکردی، خدا را توبهپذیر و رحیم مییافتند". و نیز در آیه 97 سوره یوسف میخوانیم که: برادران یوسف از پدر تقاضا کردند که در پیشگاه خداوند برای آنها استغفار کند و یعقوب نیز این تقاضا را پذیرفت. در آیه 114 سوره توبه نیز موضوع استغفار ابراهیم در مورد پدرش آمده که تاثیر دعای پیامبران را در باره دیگران تایید میکند و همچنین در آیات متعدد دیگر قرآن این موضوع منعکس است. ...از روایات متعددی که از طرق شیعه و اهل تسنن در دست داریم، نیز به خوبی استفاده میشود که توسل... هیچگونه اشکالی ندارد، بلکه کار خوبی محسوب میشود، این روایات بسیار فراوان است و در کتب زیادی نقل شده و ما به عنوان نمونه به ]یک مورد[ از آنها که در کتب معروف اهل تسنن میباشد اشاره میکنیم: در کتاب" وفاء الوفاء" تالیف دانشمند معروف سنی" سمهودی" چنین میخوانیم که: مدد گرفتن و شفاعت خواستن در پیشگاه خداوند از پیامبر ص و از مقام و شخصیت او، هم پیش از خلقت او مجاز است و هم بعد از تولد و هم بعد از رحلتش، هم در عالم برزخ، و هم در روز رستاخیز، سپس روایت معروف توسل آدم را به پیامبر اسلام ص از عمر بن خطاب نقل کرده که: آدم روی اطلاعی که از آفرینش پیامبر اسلام در آینده داشت به پیشگاه خداوند چنین عرض کرد: " یا رب اسئلک بحق محمد لما غفرت لی"[1]. " خداوندا به حق محمد ص از تو تقاضا میکنم که مرا ببخشی". سپس حدیث دیگری از جماعتی از راویان حدیث از جمله" نسایی" و" ترمذی" دانشمندان معروف اهل تسنن به عنوان شاهد برای جواز توسل به پیامبر در حال حیات نقل میکند که خلاصهاش این است:" مرد نابینایی تقاضای دعا از پیامبر برای شفای بیماریش کرد، پیغمبر به او دستور داد که چنین دعا کند: " اللهم انی اسئلک و اتوجه الیک بنبیک محمد نبی الرحمة یا محمد انی توجهت بک الی ربی فی حاجتی لتقضی لی اللهم شفعه فی"[2]. " خداوندا من از تو به خاطر پیامبرت پیامبر رحمت تقاضا میکنم و به تو روی میآورم ای محمد! بوسیله تو به سوی پروردگارم برای انجام حاجتم متوجه میشوم خداوندا او را شفیع من ساز". سپس در مورد جواز توسل به پیامبر ص بعد از وفات چنین نقل میکند که مرد حاجتمندی در زمان عثمان کنار قبر پیامبر ص آمد و نماز خواند و چنین دعا کرد. اللهم انی اسئلک و اتوجه الیک بنبینا محمد ص نبی الرحمة، یا محمد انی اتوجه بک الی ربک ان تقضی حاجتی". " خداوندا من از تو تقاضا میکنم و بوسیله پیامبر ما محمد ص پیغمبر رحمت به سوی تو متوجه میشوم، ای محمد من بوسیله تو متوجه پروردگار تو میشوم تا مشکلم حل شود". بعدا اضافه میکند چیزی نگذشت که مشکل او حل شد.[3] - [4] ...چند یادآوری لازم در اینجا لازم است به چند نکته اشاره کنیم: 1- ... منظور از توسل این نیست که کسی حاجت را از پیامبر یا امامان بخواهد بلکه منظور این است که به مقام او در پیشگاه خدا متوسل شود، و این در حقیقت توجه به خدا است، زیرا احترام پیامبر نیز به خاطر این است که فرستاده او بوده و در راه او گام بر داشته و ما تعجب میکنیم از کسانی که این گونه توسل را یک نوع شرک میپندارند در حالی که شرک این است که برای خدا شریکی در صفات و اعمال او قائل شوند و این گونه توسل به هیچوجه شباهتی با شرک ندارد. 2- بعضی اصرار دارند که میان حیات و وفات پیامبر و امامان فرق بگذارند، در حالی که گذشته از روایات...که بسیاری از آنها مربوط به بعد از وفات است، از نظر یک مسلمان، پیامبران و صلحاء بعد از مرگ" حیات برزخی" دارند، حیاتی وسیعتر از عالم دنیا همانطور که قرآن در باره شهداء به آن تصریح کرده است و میگوید آنها را مردگان فرض نکنید آنها زندگانند[5] 3- بعضی نیز اصرار دارند که میان تقاضای دعاء از پیامبر، و بیان سوگند دادن خدا به مقام او، فرق بگذارند، تقاضای دعا را مجاز و غیر آن را ممنوع بشمارند در حالی که هیچگونه فرق منطقی میان این دو دیده نمیشود. 4- بعضی از نویسندگان و دانشمندان اهل تسنن مخصوصا" وهابیها" با لجاجت خاصی کوشش دارند تمام احادیثی که در زمینه توسل وارد شده است تضعیف کنند و یا با اشکالات واهی و بی اساس آنها را به دست فراموشی بسپارند، آنها در این زمینه چنان بحث میکنند که هر ناظر بیطرفی احساس میکند که قبلا عقیدهای برای خود انتخاب کرده، سپس میخواهند عقیده خود را به روایات اسلامی" تحمیل" کنند، و هر چه مخالف آن بود به نوعی از سر راه خود کنار بزنند، در حالی که یک محقق هرگز نمیتواند چنین بحثهای غیر منطقی و تعصب آمیزی را بپذیرد. 5- ... روایات توسل به حد تواتر رسیده یعنی به قدری زیاد است که ما را از بررسی اسناد آن بینیاز میسازد، علاوه بر این در میان آنها روایت صحیح نیز فراوان است با این حال جایی برای خردهگیری در پارهای از اسناد آنها باقی نمیماند. 6- ... پیغمبر به مردم میفرمود: از خداوند برای من" وسیله" بخواهید و یا آنچه در کافی از علی (ع) نقل شده که وسیله بالاترین مقامی است که در بهشت قرار دارد، ..." وسیله" هر گونه تقرب به پروردگار را شامل میشود و تقرب پیامبر به خدا و بالاترین درجهای که در بهشت وجود دارد یکی از مصداقهای آن است.[6] موفق باشید.
[1] . وفاء الوفاء جلد 3 ص 1371- در کتاب" التوصل الی حقیقة التوسل" صفحه 215 حدیث فوق را از" دلائل النبوة" بیهقی نیز نقل نموده است
[2] . وفاء الوفاء ص 1372
[3] . وفاء الوفاء ص 1373
[4] . تفسیر نمونه، ج4، ص: 366 تا ص: 368
[5] . سوره آل عمران- آیه 169
[6] . تفسیر نمونه، ج4، ص: 370 و ص 371
.
پایگاه اطلاع رسانی حوزه
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.