در حديثي قدسي خوانده ام که به حضرت داود ـ عليه السلام ـ دستور داده شده که خداوند فرموده است به کساني که حقي به گردن دارند بگويد به خانه هاي من نياييد که تا زماني که در خانه هاي من هستيد شما را لعنت مي کنم. سوال بنده اين است که: 1. آيا خانه هاي خدا همان مساجد است؟ 2. حقي به گردن بنده است که در حال حاضر نمي توانم آن را پرداخت کنم، خيلي دلم مي خواهد اين کار را بکنم و رد ظلم نمايم. حال تکليف من چيست؟ 3. آيا رفتن من به مساجد اشکال دارد؟ مدتي است که بنده از ترسم به مسجد نمي روم! آيا به جاي ثواب، لعنت خواهم شد؟ لطفاً مرا راهنمايي نماييد.

در ابتدا بايد گفت حديثي که نقل نموده ايد بدين شکل در منابع روايي نقل نشده است، بلکه در روايت آمده که حذيفه از نبي اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ نقل کردند که حضرت فرمودند: «همانا خداي تبارک و تعالي به من وحي کردند: اي بردار پيغمبران و اي برادر مرسلين و اي برادر منذرين، بترسان امت خود را از اين که در خانه اي از خانه هاي من وارد شوند مگر با قلبي سليم و زباني راستگو و دستي امين و فرجي طاهر. و داخل نگردند در خانه اي از خانه هاي من در حالي که بر گردن آنان حقي از حقوق مالي مردم باشد، پس همانا من او را لعنت کنم مادامي که در نزد من به نماز بايستد مگر اينکه آن حق را ادا کند و اگر پرداخت کند، من گوش او مي شوم که با آن مي شنود و قلب او مي گردم که با آن درک مي کند و زبان او مي گردم که با آن صحبت مي کند و از اولياء و اصفياء من خواهد شد و همراه پيغمبران و شهداء و صالحين و صديقين خواهد بود». در مورد روايت بايد گفت به قرينه اين که در روايت «يصلي» به معناي «نماز خواندن» آمده و هم چنين با توجه به اين که در اسلام به مساجد، خانه خدا اطلاق مي شود. قطعا يا منظور خصوص مساجد است و يا مساجد يکي از مصاديق آن به شمار مي رود. اما در مورد «لعن» بايد گفت: به نظر مي رسد سياق روايت راجع به کساني باشد که به حقوق مردم توجهي ندارند و اگر حقوقي چه مالي و چه غير مالي از مردم به گردن آنها باشد، کاملا بي توجه بوده و اصلا در صدد توجه و جلب رضايت الهي بر نمي آيند. ولي آنان که عزم خود را جزم کرده و در صدد توبه بر مي آيند و نسبت به حقوق مردم حساسيت نشان مي دهند، ولو اين که در آن لحظه توان پرداخت حقوق مردم را نداشته باشند ولي در فکر پرداخت آنها بوده و تمام تلاش خود را در اين زمينه مي نمايند و توبه راستين را به جا آورده اند، مقصود روايت نباشند. مؤيد اين سخن کلام خداي سبحان است که در قرآن مي فرمايند: «همانا خداوند توبه کنندگان را دوست دارد». و دوست داشتن با لعن کردن جمع نمي شود. نکته اي که بايد دقت کرد اين است که هر گناهي و هر حقي از مردم، توبه اي مخصوص به خود را دارد، مثلا اگر نماز از انسان قضا شده توبه آن اين است که آنها را قضا کند و...، در رابطه با حقوق مالي مردم نيز بايد گفت: براي توبه لازم است رضايت آنان جلب گردد، حال يا با حلاليت گرفتن و يا اگر راضي نشدند با پرداخت کامل حق آنان و تنها در شرايطي که انسان يقين داشته باشد حقي از ديگران برگردن اوست ولي صاحب حق را نمي شناسد بايد به مقدار مال او ردّ مظالم کند، يعني پول آن را به مرجع تقليد خود و يا نماينده هاي ايشان تحويل دهد، و با اين کار حقي که بر گردنش آمده بود را ادا نمايد. حال اگر تهيه پول براي شما مقدور نيست، حتماً با دفتر مرجع خود تماس گرفته و راه حلّي بيابيد و يا از ديگران قرض کنيد و حق مردم را ادا کنيد که روز قيامت گرفتار نباشيد و روايت شامل شما نگردد. در نتيجه: مهم آن است که انسان در صدد توبه بر آيد و نسبت به گناهان خود بي تفاوت نباشد و براي جبران آنها تلاش کند. در مورد مسجد نيز بايد گفت، شما مسجد رفتن خود را ترک نکنيد و به مسجد برويد و در آن دعا کنيد و از خداوند سبحان بخواهيد توفيق توبه حقيقي را بدهد و شرايط اداي حقوق ديگران را براي شما فراهم آورد. البته اينکه نوشته ايد به فکر جبران هستيد بسيار خوب و ارزشمند است و ان شاء الله روايت شامل شما نمي گردد، ولي دقت کنيد شيطان شما را فريب ندهد و نسبت به اداي حقوق مردم تأخير نکنيد و حتما با دفتر مرجع تقلیدتان تماس بگيريد و شرح حال خود را توضيح دهيد و از آنان کسب تکليف نماييد که ان شاء الله مشکل شما حل گردد. در مورد حق الناس روايات قوي تر و معتبر تر زيادي در کتب معروف شيعه نقل شده که ما در اين مختصر به چند مورد آنها اشاره مي کنيم: 1. امام صادق ـ عليه السلام ـ در تفسير آيه 14 سوره فجر که مي فرمايند: به راستي که خداوند در کمين گاه است، فرمودند: «محلي است در روي پل صراط که هيچ بنده اي که حقي از مردم (بدهکار مردم) برگردنش باشد از آن نگذرد». 2. امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمودند: «هر کس مال برادر خود را به ستم بخورد، و به او باز نگرداند، به راستي که در روز قيامت قطعه اي از آتش را خورده است». 3. امام صادق ـ عليه السلام ـ از نبي اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ نقل کردند که حضرت فرمودند: «از ستم و ظلم به ديگران بپرهيزيد که همانا ستم تاريکي روز قيامت است». .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه