آیا شما می توانید درباره تقیه به من توضیح دهید؟

تقیه یکی از تعالیم قرآن است و به این معنا می باشد: در مواردی که جان و عرض و مال یک فرد مسلمان در اثر اظهار عقیده به خطر افتاد، می تواند عقیده خود را کتمان نماید. جواز تقیه، نه تنها مدرک شرعی دارد، بلکه عقل و خرد نیز بر درستی و لزوم آن در شرایط حساس گواهی می دهد. زیرا از یک طرف حفظ جان و مال و آبرو لازم است و از طرف دیگر عمل بر وفق عقیده، وظیفه دینی است اما در مواردی که این دو وظیفه با هم اصطکاک پیدا کند و اطهار عقیده جان و مال و آبروی شخص را به خطر می افکند، حکم عقل این است که انسان وظیفه مهم تر را مقدم بدارد. در حقیقت، تقیه سلاح ضعفاء در مقابل اشخاص قدرتمند و بی رحم است، و پیداست که اگر تهدیدی در کار نباشد، انسان نه عقیده خویش را کتمان می کند و نه بر خلاف اعتقاد خود عمل می نماید. قرآن در مورد عمار یاسر (و کسانی که اصولاً در چنگ کافران گرفتار شده و به رغم ایمان استوار قلبی خویش، صورتاً برای تخلص آنان لفظ کفر را بر زبان جاری می کنند)، می فرماید:   "مَنْ کَفَرَ بِاللّهِ مِنْ بَعْدِ إیمانِهِ إِلاّ مَنْ أُکْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِاْلإیمانِ وَ لکِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْکُفْرِ صَدْرًا فَعَلَیْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللّهِ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظیمٌ” [i] یعنی کسانی که بعد از ایمان کافر شوند -بجز آنها که تحت فشار واقع شده‏اند در حالی که قلبشان آرام و با ایمان است- آری، آنها که سینه خود را برای پذیرش کفر گشوده‏اند، غضب خدا بر آنهاست؛ و عذاب عظیمی در انتظارشان ! . مفسرین اسلامی با توجه به این آیه و آیه 28 سوره آل عمران اصل تقیه را مشروع دانسته اند. ضمناً باید توجه داشت که هر چند آیات تقیه، در مورد تقیه از کافران وارد شده است ولی ملاک آن، که همان حفظ جان و عرض و مال مسلمین است، اختصاص به کافران ندارد و اگر اظهار عقیده و یا عمل شخص بر وفق آن، نزد یک فرد مسلمان نیز موجب خوف شخص بر جان و مال خویش باشد تقیه، در این مورد نیز، حکم تقیه از کافر را خواهد داشت. این سخنی است که مذاهب دیگر اسلامی نیز بر آن تصریح کرده اند:  رازی  می گوید: “مذهب شافعی این است که هرگاه وضع مسلمانان در میان خود همان حالتی را به خود گرفت که مسلمانان در میان کفار حربی دارد، تقیه برای حفظ جان جایز است...”. [ii] تقیه نقطه مقابل نفاق است زیرا نفاق عبارتست از اینکه شخص کافر ادعای ایمان کند ولی تقیه عبارتست از اینکه شخص مؤمن ادعای کفر می کند تا جان و مال و آبروی خود را از خطر نجات بخشد. .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه