اگر کسی حق الناس های گوناگونی به گردنش باشه اگر دعا کنه آن حق الناس ها مانع اجابت دعا می شه؟ منظورم اینه که از رحمت خدا به دوره؟

اینکه بفهمیم دقیقا عدم اجابت دعا به خاطر کدام عامل بوده است کار بسیار دشواری است و فقط خدا عالم است اما می توان به طور کلی به موانع اجابت دعا اشاره کرد:1. گناه : یکى از عوامل مهمى که رابطه انسان با خدای متعال را ضعیف نموده و مانع اجابت دعا می شود, نافرمانى از دستورهاى خداست.حضرت على علیه السّلام در دعاى کمیل چنین مى فرماید: پروردگارا! گناهانى را بر من ببخش که موجب حبس و بالا نرفتن دعا مى شوند. و در جاى دیگر از همان دعا چنین مى فرماید: اى آقا و مولاى من ! به عزتت قسم ! از تو مى خواهم که بدى کردار و رفتارم موجب پوشیده شدن دعاى من از تو نشود. حق الناس انجام دادن مصداق گناه کردن است و مانع اجابت دعا. 2. لقمه حرام: استفاده از درآمد حلال و پاکیزه از دیگر شرایط اجابت دعا است که امروزه بیش از هرزمان دیگر لازم است به آن توجه شود. لقمه ى حرام تا 40 روز مانع استجابت دعا مى شود. (بحارالانوار، ج93،ص358)3. قساوت قلب: همچنین گناهان زیاد که منجر به قساوت و سنگدلى مى شوند از عوامل دیگر عدم استجابت دعا مى باشد. امام صادق علیه السّلام مى فرماید: خداوند دعایى که از قلب قسى برخاسته باشد اجابت نمى کند. (میزان الحکمه،ج3،ص875)4. شتاب و عجله: امام صادق علیه السّلام فرمود: همیشه مؤمن در خیر و آسایش است تا هنگامى که عجله نکند. در غیر این صورت ناامید مى شود و دعا را ترک مى کند. به درستى که بنده هنگامى که دعا مى کند خداوند متعال در صدد برآورده ساختن حاجت اوست تا زمانى که او عجله نکند. (اصول کافی،ج2،ص474)توضیح بیشتر درباره آداب دعادر واقع سوال شما درباره چرایی عدم استجابت دعا است که باید درباره آن صحبت کنیم. و اصلا ببینیم این حرف رستی است یا نه ! البته استغفار بسیار خوب است و اثرات فراوانی دارد، چه خوب است که سحرها و بعد از نماز عصر هفتاد بار استغفار را ترک نکنیم که آثار و برکات فراوانی دارد.اما در مورد دعا؛ مسأله اجابت دعا از مسائل قطعى در همه ادیان الهى است. قرآن مجید مى فرماید: «اذا سئلک عبادى عنى فانى قریب اجیب دعوه الداع اذا دعان؛ هرگاه بندگان من از تو درباره من بپرسند (بگو) من نزدیکم، و دعاى دعاکننده را به هنگامى که مرا بخواند اجابت مى کنم» (بقره، آیه 186)هیچ دعایی خالی از نوعی اجابت نیست؛ زیرا دعا نوعی عبادت و پرستش است و در هر عبادتی که با قصد قربت انجام می شود؛ یعنی عبادت کننده تصمیم دارد به خدای خود نزدیک شود و به کمالات ذات اقدس اله آراسته گردد، خالی از اثر قربی نیست.بنابر این، همین که دعا و عبادت با خلوص نیت و شرایط لازم انجام می شود، در همان لحظه به اجابت می رسد و اثر معنوی خود را بر روح و جان انسان می گذارد و با استمرار این حالت است که آدمی به تدریج مظهر نورانیت و اسماء و صفات کمالیه حق تعالی شده، به کمال و سعادت شایسته خود می رسد. امام صادق (علیه السلام) فرمود: «شما را به دعا سفارش مى کنم؛ زیرا با هیچ عمل دیگرى همچون دعا، به خدا نزدیک نمى شوید.» در روایات آمده است که هیچ دعایی هدر نمی رود و بی جواب نمی ماند و هر دعایی یکی از سه پاسخ و اجابت را دارد : 1- دعا در دنیا زود مستجاب می گردد و خواست بنده انجام می گیرد . 2- دعا در دنیا با تاخیر اجابت می گردد . 3- دعا در دنیا بنا بر مصالحی که به نفع بنده دعاکننده است اجابت نمی گردد و در عوض خداوند در آخرت پاداشی مناسب و در خور مر حمت می کند .بدیهی است که دعا در همین دنیا مستجاب می شود دیر یا زود ،لکن بصورتهای مختلف،گاهی اثر دعا رفع یک بلائی از انسان می شود،وگاهی همانگونه که در خواست کرده اید وگاهی به نحو بهتر از آن،در هر صورت هیچ دعائی بدون جواب نمی ماند،ولی باید صبر کرد زیرا بعنوان مثال شما همسری با فلان شرائط از خدا خواسته اید،باید این همسر رشد کند وبه حد ازدواج برسد وزمینه بر خورد وخواستگاری شما فراهم شود. در هر صورت امور این در گرو زمان است وباید زمان آن برسد.مطمئن باشید وخوش بین،زیرا خداوند هم عالم است وهم حکیم است وجواد وبخشده،یعنی می داند بنده چه می خواهد وصلاح او در چیست وبخیل هم نیست ،در نتیجه هیچ مشکلی وجود ندارد.برای استجابت دعا دو شرط اصلی معتبر است:1. دعا با حال توجه و شرایطی که در روایات آمده انجام شود.2. خداوند صلاح ما را در اجابت دعا ببیند زیرا گاهی اجابت به صلاح ما نیست چون ما از پشت پرده و آینده خبر نداریم ولی خداوند می داند که این کار به صلاح ما نیست و اگر اجابت کند خود شما که الان با اصرار و تضرع و التماس اجابت دعا را خواستار هستید وقتی مشاهده کردید که این کار به صلاح شما نبوده طلب کار خدا می شوید و گله و شکایت می کنید و فریاد می زنید : خدا یا ! من از آینده و خیر و شر خود خبر نداشتم ولی تو که از آینده خبر داشتی می خواستی این دعای مرا اجابت نکنی و مرا دچار بلا و گرفتاری نکنی . بنابراین آنچه وظیفه ماست دعا کردن با رعایت شرایط است. اما اینکه چرا اجابت نشد آن را باید به خدا واگذار نماییم و بدانیم او خیر و صلاح ما را می خواهد.استجابت دعا دارای شرایط و موانعی است که به برخی اشاره می شود : موانع استجابت دعااهل بیت عصمت و طهارت - که مفسران قرآن کریم هستند - براى استجابت دعا موانعى را ذکر نموده اند که به بعضى از آنها چنین است :1. غفلت قلب دعا درخواست از خداى متعال براى برآورده ساختن حاجتى است و طبیعى است که این ارتباط در صورتى مؤثر است که فقط ظاهر دعا مورد توجه نباشد، بلکه در باطن انسان توجه به خدا و تضرع به پیشگاه او شکل بگیرد و انسان فقط خدا را مؤثر در امور بداند. رسول اکرم صلى الله علیه وآله مى فرماید: «اعلموا ان الله لا یقبل دعاءً عن قلب غافل»؛ «بدانید که خداوند دعائى که از قلب غافل برخاسته باشد قبول نمى کند». در واقع خداى متعال این گونه بندگان خود را تأدیب و تربیت مى کند تا از راه خطا بازگشته و مسیر صحیح هدایت الهى را در زندگى خود انتخاب کنند.2. منافات داشتن با حکمت الهى خداى متعال بر اساس حکمت خود، این عالم را طبق قوانین خاص اداره مى کند و هیچ گاه، این قوانین را نقض نمى کند. بنابراین استجابت دعا باید از مسیر قوانین و سنن الهى جریان یابد و اگر دعایى نقض کننده این مطلب باشد، مستجاب نمى شود؛ زیرا خداى متعال فقط کریم نیست؛ بلکه حکیم نیز هست و هیچ صفتى از صفات او، صفت دیگرش را نقض نمى کند.امام على علیه السلام مى فرماید: «ان الله سبحانه لا ینقض حکمته فلذلک لا یقع الاجابة فى کل دعوة»؛ «خداوند سبحان حکمت خویش را نقض نمى کند بنابراین هر دعایى را مستجاب نمى سازد».3. عدم مصلحت گاهى انسان از خداوند چیزهایى را درخواست مى نماید و فکر مى کند اجابت آن به نفع او مى باشد؛ حال آنکه در واقع اجابت آن درخواست؛ به ضرر او است. این سخن، اشاره به آیه 216 سوره «بقره» دارد که مى فرماید: «عَسى أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ هُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَ عَسى أَنْ تُحِبُّوا شَیْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَکُمْ...»؛ «چه بسا چیزى را خوش نداشته باشید حال آنکه خیر شما در آن است و یا چیزى را دوست داشته باشید، حال آنکه شرّ شما در آن است...». و همه اینها به خاطر جهل و یا محدودیت هایى است که در انسان وجود دارد.4. گناهان یکى از عوامل مهمى که رابطه انسان با خدای متعال را ضعیف نموده و مانع اجابت دعا می شود، نافرمانى از دستورهاى خداست. حضرت على (علیه السّلام) در دعاى کمیل چنین مى فرماید: پروردگارا! گناهانى را بر من ببخش که موجب حبس و بالا نرفتن دعا مى شوند و در جاى دیگر از همان دعا چنین مى فرماید: اى آقا و مولاى من! به عزتت قسم! از تو مى خواهم که بدى کردار و رفتارم موجب پوشیده شدن دعاى من از تو نشود. امام باقر(علیه السلام) در این باره فرمود: بنده حاجتى ازخدا طلب مى کند و مقرر مى شود آن حاجت در زمانى برآورده شود; پس در این فاصله، او گناهى مرتکب مى شود و در نتیجه، خداوند مى فرماید: حاجت این بنده برآورده نشود و از آن محروم شود; چون او خشم و غضب مرا برانگیخت و همین باعث محروم شدن اوست. 5. لقمه حرام استفاده از درآمد حلال و پاکیزه از دیگر شرایط اجابت دعا است که امروزه بیش از هرزمان دیگر لازم است به آن توجه شود. لقمه ى حرام تا 40 روز مانع استجابت دعا مى شود. 6. قساوت قلب همچنین گناهان زیاد که منجر به قساوت و سنگدلى مى شدند از عوامل دیگر عدم استجابت دعا مى باشد. امام صادق (علیه السلام) مى فرماید: خداوند دعایى که از قلب قسى برخاسته باشد اجابت نمى کند. 7. شتاب و عجله امام صادق (علیه السلام) فرمود: همیشه مؤمن در خیر و آسایش است تا هنگامى که عجله نکند. در غیر این صورت ناامید مى شود و دعا را ترک مى کند. به درستى که بنده هنگامى که دعا مى کند خداوند متعال در صدد برآورده ساختن حاجت اوست تا زمانى که او عجله نکند. آداب دعادر روایات نورانى معصومین علیه السلام امورى به عنوان آداب دعا بیان شده که رعایت آنها مى تواند در استجابت دعا مؤثر باشد.1. اصرار در دعایکى از عواملى که سبب استجابت دعا مى گردد، اصرار در دعا است خداى متعال بنا به دلایلى گاهى اوقات دعاى بنده خویش را سریعاً اجابت نمى کند؛ حال یا به علت گناهى که انجام داده و باید توبه کند و یا به علت عدم وجود شرایط لازم و نیاز به فرصت براى استجابت دعا از مجراى طبیعى و یا به جهت اینکه خداى متعال مى خواهد بنده اش، ارتباط خود را با او بیشتر کند و به درگاه او توجه زیادتر داشته باشد. بنابراین اصرار در دعا خود مى تواند عاملى در استجابت دعا محسوب شود و خود اصرار ورزیدن در دعا، موجب خشنودى خداوند متعال است.امام باقرعلیه السلام مى فرماید: «ان الله عزوجل کره الحاح الناس بعضهم على بعض فى المسأله و أحب ذلک لنفسه»؛ «بدرستى که خداوند متعال کراهت دارد از اصرار مردم نسبت به یکدیگر براى اداى حاجات، در حالى که آن را براى خود دوست دارد». و نیز مى فرماید: «والله لایلحّ عبد مؤمن على الله عزوجل فى حاجة الا قضاها له»؛ «به خدا قسم اصرار نمى ورزد بنده مؤمن بر خداوند متعال براى حاجتى مگر این که آن را برآورده مى سازد». رسول اکرم صلى الله علیه وآله مى فرماید: «ان الله یحب السائل»؛ «خداى متعال درخواست کننده را دوست دارد»، بنابراین اصرار در دعا به پیشگاه الهى، گذشته از اینکه موجب برآورده شدن حاجت مى شود. فى نفسه امرى مطلوب و مورد عنایت خداوند متعال است بدین جهت هیچ گاه نباید از تأخیر در استجابت دعا دلگیر و نا امید شد.پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله مى فرماید: «رحم الله عبداً طلب من الله عزوجل حاجة فالّح فى الدعاء استجیب له او لم یستجیب»؛ «خدا رحمت کند بنده اى را که از خداوند متعال حاجتى را درخواست کند و بر آن اصرار بورزد. چه حاجتش برآورده شود و چه برآورده نگردد» 2. انجام کار نیک همان طور که گناه مانع استجابت دعا و سبب محرومیت از لطف الهى است. انجام دادن کار نیک سبب استجابت دعا مى گردد و طبیعى است که هر قدر اعمال نیک انسان زیادتر باشد، لطف الهى به او بیشتر است، به خصوص بعضى از اعمال که بسیار در این زمینه مؤثر بوده و عامل ایجاد ارتباط انسان با خدا است؛ مانند نماز که دریچه ملکوت را بر روى انسان باز مى کند و زمینه ساز استجابت دعا مى گردد. بنابراین بعد از هر نمازى، مى توان به استجابت دعایى امیدوار بود.پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله مى فرماید: «من ادّى فریضة فله عندالله دعوة مستجابة»؛ «هر کس نماز واجبى را بجا آورد نزد خدا دعایى مستجاب خواهد داشت».(11)3. عجله نداشتن در اجابت دعاانسان وقتى خواسته اى دارد، مى خواهد هر چه زودتر به آن برسد؛ اما گاهى صلاح او در آن نیست و یا شرایطش فراهم نشده است و با مدتى صبر و تأمل به خواسته خود خواهد رسید. اما بى تابى و عدم شکیبایى، گاهى سبب ناامیدى مى شود و مانعى براى رسیدن به خواسته هاى مورد نظر است. بدین جهت بهتر است همراه با اصرار در دعا، عجله بیش از حد نداشته باشیم. آنچه که وظیفه انسان است دعا کردن و امیدوار بودن است و آنچه که بر عهده خداوند است، اجابت است. بنابراین در آنچه که به خداوند مربوط مى شود، مداخله نکنیم که در غیر این صورت به زیان ما تمام شده و مانعى براى وصول رحمت الهى خواهد گشت. امام صادق علیه السلام فرمود: «همیشه مؤمن در خیر و آسایش است تا هنگامى که عجله نکند. در غیر این صورت ناامید مى شود و دعا را ترک مى کند. از امام علیه السلام پرسیده شد: چگونه عجله مى کند! امام مى فرماید: مى گوید از فلان زمان دعا کردم اما اجابت نشده است . بنابراین باید امید فراوان داشت و اصرار در دعا نیز ورزید؛ اما عجله نباید داشت که خود مانع تحقق استجابت دعا است.امام صادق علیه السلام مى فرماید: «ان العبد اذا دعا لم یزل الله تبارک و تعالى فى حاجته ما لم یستعجل»؛ «به درستى که بنده هنگامى که دعا مى کند خداوند متعال در صدد برآورده ساختن حاجت او است تا زمانى که او عجله نکند».4. واسطه قرار دادن معصوم علیه السلام خداوند متعال مى فرماید: «وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ»؛ «به سوى خداوند واسطه بجویید» و نیز مى فرماید: «وقتى مردم به خود ستم نموده و نزد تو مى آمدند و طلب مغفرت مى کردند، پیامبر نیز براى آنان استغفار مى نمود، خدا را مهربان و توبه پذیر مى یافتند».5. دعا در مکان هاى مقدس دعا در مساجد، حرم اهل بیت علیهم السلام، تربت شهیدان و... زمان هایى که در مظان استجابت دعا هستند (مانند شب قدر، روز عرفه و میلاد و شهادت ائمه اطهار و سحرها)، در سرعت استجابت آن بسیار مؤثر است.بهترین زمان برای دعا کردن این است که سحرگاه برخیزید و چند آیه قرآن بخوانید و چند رکعت از نماز شب را خوانده و آن گاه با تضرع و خشوع دعا کنید. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه