چرا ابوبکر نیز مانند علی علیه السلام یکی از فرزندانش را به جانشینی برنگزید؟

همان گونه که حکمت خداوند ايجاب مي کند پيامبراني براي هدايت انسان ها بفرستد، حکمتش ايجاب مي کند که بعد از پيامبران در هر عصر و زماني، امام و پيشوائي از سوي خدا براي هدايت انسان ها وجود داشته باشد تا شرايع انبياء و اديان الهي را از تحريف و تغيير حفظ کند، نيازهاي هر زمان را روشن سازد و مردم را به سوي خدا و عمل به آيين پيامبران دعوت نمايد. در غير اين صورت هدف آفرينش انسان که تکامل و سعادت است عقيم مي ماند. بر اساس اعتقاد شيعه که برگرفته از نصوص و روايات وارد شده از پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم و معصومين مي باشد، جانشين پيامبر بايد به تصريح و نص آن حضرت و نيز تصريح هر امامي نسبت به امام و جانشين بعد تعيين گردد. در صحيح مسلم مي خوانيم که پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم در سرزميني ميان مکه و مدينه بنام، «خم» برخاست و خطبه اي خواند، سپس فرمود: نزديک است که من از ميان شما بروم همانا دو چيز گرانبها در بين شما مي گذارم که اولي آن ها کتاب خداست که در آن هدايت و نور است و دومي اهل بيتم به شما توصيه مي کنيم که خدا را درباره اهل بيتم فراموش نکنيد. اين جمله را سه بار تکرار کرد. حضرت رسول در طول حيات خود و در دوران رسالت به دفعات از جانشيني خود صحبت کردند و حتي تعداد جانشينان خود را ذکر فرمودند: چنان چه از منابع اهل سنت نقل است که حضرت فرمود: دين اسلام برپاست تا قيام قيامت و تا اين که دوازده خليفه بر شما حکومت کنند که همه از قريشند. تعداد دوازده خليفه و جانشين پيامبر با هيچ محاسبه اي جز امامان دوازده گانه شيعه همخواني ندارد. احاديث فراواني مبني بر اين که پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم به نام و تعداد برخی از خلفاي بعد از خود اشاره فرمودند وجود دارد. در یکی از این احادیث می فرمایند: امامان بعد از من دوازده نفرند، که اولشان علي است و آخرشان قائم .آن ها خلفاي من و اوصياي من هستند و حجت خدا بر امت بعد از من مي باشند. کسي که اقرار به اين امر کند مؤمن و کسي کافر به اين امر باشد کافر است. بر اساس اعتقاد شيعه امامان دوازده گانه توسط پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم و از جانب خداوند تعيين شده اند و هر امام نيز مؤظف بوده امام بعد از خود را معرفي کند. چنان چه از علي بن ابي طالب ـ عليه السلام ـ نقل است که درباره «اولي الامر منکم» از حضرت پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ سؤال فرمود: حضرت در جواب فرمودند: آنها اوصياء من هستند و همه هادي و هدايت شده اند تا اين که در حوض کوثر بر من وارد شوند. بين آن ها و قرآن جدائي نيست، و حضرت شروع کردند اسم تک تک ائمه از خود علي ـ عليه السلام ـ امام حسن و امام حسين و امام سجاد را شمردند و سپس فرمودند علي جان تو اين فرزندم را مي بيني و در آن زمان سلام مرا به او برسان، سپس اسم بقيه امامان را يکي بعد از ديگري شمردند. اين حديث با همين مضمون از جابر بن عبدالله انصاري نيز نقل شده است. پس بنابراين اين که علي ـ عليه السلام ـ جانشين بعد از خود را معرفي مي کند به اين معني نيست که حضرت مي خواهد خلافت را موروثي کند بلکه اين امر از جانب خداوند و توسط رسول گرامي اسلام تعيين شده است و تعداد ائمه و خلفاي بعد از حضرت پيامبر مشخص مي باشند و هر امامي موظف بودند امام بعد از خود را به پيروان و ياران خود معرفي کنند. اهل سنت عقیده دارند که امر خلافت از مصاللح عامه است و خداوند آن را بر عهده مردم گذاشته است. بر این اساس روشهای متفاوتی در تعیین خلفا پیش گرفتند. اجماع اهل حل و عقد، نصب، شورا و حتی استیلا بر مسند با استفاده از شمشیر از جمله این راههاست. عدم تعیین فرزند به عنوان خلیفه می تواند به جهت عدم پذیرش آن از سوی جامعه آن روزگار به سبب موقعیت اجتماعی و سن پایین فرزندان خلفا باشد. برخلاف اعتقاد شیعه که تعیین امام از سوی پیامبر و به دستور خداوند انجام می پذیرد. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه