برای رفع ناامیدی و یاس از زندگی و معنا یافتن زندگی چه باید کرد؟

یاس وناامیدی ازگناهان کبیره است ،ناامیدی از رحمت الهی سبب یأس از پروردگار عالم ،اعتقاد نداشتن به قدرت و کرم و رحمت بی پایان او است در قرآن کریم آن را از صفات کفار قرار داده و می فرماید:نومید مشوید از رحمت خدا، ناامید از رحمت الهی نمی شود مگر کسی که کافر است.( وَلاَ تَیْأَسُواْ مِن رَّوْحِ اللّهِ إِنَّهُ لاَ یَیْأَسُ مِن رَّوْحِ اللّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْکَافِرُونَ) (سوره یوسف - ۸۷) «از هر گناهی بزرگتر!»پس از شرک هیچ گناهی بزرگتر از یأس نیست زیرا هرگناهی که از شخص سر میزند تا وقتی که مأیوس نباشد ممکن است درصدد توبه برآمده و با استغفار آمرزیده شود ولی شخص مأیوس آمرزیده شدنی نیست زیرا امیدی به آمرزش و مغفرت خدا ندارد تا توبه نماید.از این گذشته یأس سبب جرأت بر جمیع گناهان میگردد چون میگوید من که معذب خواهم بود چرا خودم را از شهوت دنیا محروم نمایم؟ یأس ؛ از کفر یا بی خبری استموحد پس از اینکه به خدای عالم ایمان آورد،اگر در امری از امور بواسطه ی غفلت،از فرج و رحمت پروردگارش مأیوس باشد درآن حال به صفت ذمیمه ای ازصفات کافران متّصف گردیده و در قرآن مجید میفرماید که:از رحمت الهی ناامیدنمی گردد مگر گروه کافران. چاره یأس ،نسبت به امور اخروی و دنیویاگر در اثر گناهان بسیار،آمرزش خود را بعید دانسته و مأیوس گشته، توبه کردن خود را بی نفع شمرده است،باید بداند:یأس،ازجمیع گناهان گذشته اش ،بدتر است زیرا که یأس کلّی شاهد بر احتجاب و انقطاع از پروردگار و دلیل بر مستور شدن فطرت نخستین است، زیراوقتی که نور ایمان در دل شخص باشد محال است انقطاع ویأس مستمر داشته باشدبلی ممکن است دراثرغفلت،مختصر یأسی عارضش گردیده،پس از تذکر به سعه ی رحمت الهی امیدوار و به توبه و انابه مشغول گردد. اندیشه و ترسیم آینده ای روشنبعضی به گمان اینکه مشکلی که هم اکنون گریبان گیر آنها شده است تا ابد همراهشان خواهد بود، زانوی غم در بغل می گیرند و به کلی مأیوس می شوند، کسی که حالت انتظار نداشته باشد، آینده را تاریک و همه راهها را بسته می بیند، اما با داشتن تصویری روشن از آینده و بهره مندی از روحیه انتظار، می توان بر روحیه یأس و ناامیدی غلبه کرد و چراغ امید را پرفروغ ساخت. قرآن مجید سختی ها را پایان پذیر می داند، از این رو آسایش و راحتی را مقرون به سختی ها قرار داده است «فان مع العسر یسرا - ان مع العسر یسرا» (انشراح-5) جابربن عبدالله انصاری می گوید: روزی همراه بیش از سیصدنفر از سربازان اسلام از جانب رسول خدا(ص) به مأموریتی اعزام شدیم، اما از آنجا که توشه راهمان اندک بود، برخی گفتند، از این مأموریت منصرف شویم. این تصمیم را به آن حضرت اطلاع دادند. رسول خدا(ص) پس از اینکه فرمود: اگر آذوقه بیشتری داشتم حتماً به شما می دادم، آیه فوق را قرائت کرد: ان مع العسر یسرا، ان مع العسر یسرا (درالمنثور، ج6، ص364). بعد نومیدی بسی امیدهاست----- از پس ظلمت بسی خورشیدهاست (مثنوی معنوی، دفتر سوم) نه تنها سختی ها مایه امید است، افزایش آن نیز مایه امید بیشتر است. وقتی حلقه های بلا و گرفتاری، تنگ تر شود، نشانه های فرج آشکار می گردد و این بدان علت است که هرکس در شرایط سخت و بحرانی، دچار یأس و نومیدی نگردد. علی(ع) توصیه می فرماید: در پیچیده ترین مراحل هم نباید از مشکلات فرار کرد و روح امیدواری را از دست داد: «عند تناهی الشدائد، یکون توقع الفرج» وقتی شدت سختی ها به نهایت رسند، همان لحظه موقع انتظار و امید گشایش است. (غرر الحکم و دررالکلم، ج4، ص319) یکی از سخت ترین دوران برای رسول اکرم(ص) جنگ احزاب بود که همه گروه ها در صف واحد قرار گرفتند تا با تمام قوا و تجهیزات کامل، لشکر اسلام را منهدم کنند. در این حال پیامبر(ص) امیدش را از دست نداد و حتی پیروزی مسلمانان را بر امپراتورهای فارس و روم نوید دادند. برخی از منافقین می گفتند: او ما را مسخره کرده است. ما جرأت نداریم که چند قدمی از سپاه فاصله بگیریم، آن گاه او وعده فتح ایران و روم را می دهد. (تفسیر عیاشی، ج1، ص201) بازخوانی خاطرات خوشبعضی افراد زندگی خود را با مقیاس حال و وضعیت فعلی ارزیابی می کنند و نتیجه می گیرند که همیشه در شرایط سخت بوده و خواهند بود، درحالی که واقعیت زندگی چیز دیگری است. توجه به گذشته شیرین و مرور خاطرات مسرت بخش آن، درحال پراندوه انسان روزنه ای می گشاید و ما را امیدوار می سازد. امام صادق(ع) با گوشزد کردن این نکته، یکی از مبتلایان به یأس و ناامیدی را نجات داد. ابراهیم بن مسعود می گوید: وضعیت یکی از تجار مدینه تغییر کرد، او خدمت امام صادق(ع) رسید و لب به شکایت گشود.حضرت به وی فرمود: بی تابی مکن که اگر روزی دچار تنگدستی شده ای، روزهای بسیاری را در خوشی گذرانده ای. ناامید مباش که ناامیدی کفر است. خداوند به زودی تو را غنی خواهد ساخت. (بحارالانوار، ج78، ص203) کلماتی پیرامون موضوع ازمقام معظم رهبری(مدظله العالی) :سعى دشمن این است که نشان بدهد آینده مبهم و تیره و تار است و معلوم نیست که چه خواهد شد و به کجا مى رسد. وظیفه مبلغ دین و مبلغ معنویت و پیام آور حقیقت این است که مردم را امیدوارکند و یأس را از آنها بزداید. یأس، بزرگترین دشمن یک ملت است. باید تلاش گردد که یأس از مردم زدوده بشود.... کاری که دشمن مى خواهد بکند، این است که یأس را بر دلها حاکم کند و هر کسى به گونه ای مأیوس باشد: دانشجو یک طور، روحانى یک طور، کاسب یک طور، اداری یک طور، مسؤول دولتى یک طور، مسؤول بلند پایه یک طور. هر کدام روشهایى دارند، ما از نزدیک مى بینیم.روشهایى دارند که حتى برخى از مسؤولان بلند پایه را هم در کشور مأیوس مى کنند. ما مسؤولانى را از کشورهای دیگر مى بینیم که گاهى با ما صحبت می کنند، دلشان پر از یأس است. واقعا آدم مأیوس چه کار مى تواند بکند؟امروز هم تمام بلندگوهای تبلیغاتى دنیا به کار افتاده است، برای این که هم به ملت ایران و هم به دیگر ملتهای مسلمان به زور بقبولاند که فایده ای ندارد؟ بیداری اسلامى به جایى نخواهد رسید و همین نظام اسلامى هم که در ایران هست، وسط کار خواهد ماند. به شما بگویم هرکاری از دستشان بر مى آید، تا حالا کرده اند و خواهند کرد؛ اما به فضل پروردگار بالاخره بینى شان به خاک خواهد رسید و موفق نخواهند شد. اؤلین همت آنها مأیوس کردن ملت ایران است. و من به همه ی ملت ایران... عرض می کنم؛ ... برخلاف آنچه دشمن تبلیغ می کنند که نیروی آمریکا نیرویى است که در مقابل آن نمى شود مقاومت کرد؛ دلیلشان این است که افغانستان نتوانست مقاومت کند، عراق هم نتوانست. نمى گویند در کجا چه کسانى خیانت کردند، نمى گویند در این کشورها چه رژیم هایى حاکم بودند؛ نمى گویند در این کشورها مردم چگونه از حکام خودکامه و دیکتاتور و بى اعتبار خود متنفر بودند، نمى گویند ملت ایران نشان داده است که در دفاع از حیثیت و شرف و اسلام و نظام اسلامى پرشکوه خود چگونه فداکاری می کند؛ اینها دیگر فراموش مى کنند؛ فقط مردم را مى ترسانند. ( بیانات مقام معظم رهبری در سفر به استان اصفهان، سال 1382) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه