پژوهشگر مهدوی در گفت و گو با شبستان(۱): آرمان های حسینی مبنای کار در دولت کریمه مهدوی است مبنایی که علامه طباطبایی (ره) نیز در تفسیر المیزان بر آن تاکید دارند این است که بنابر روند تاریخی بشر و آن سیری که خداوند در نظر گرفته، در نهایت، حق بر باطل غلبه کرده و پیروز می شود.

پژوهشگر مهدوی در گفت و گو با شبستان(1): آرمان های حسینی مبنای کار در دولت کریمه مهدوی است مبنایی که علامه طباطبایی (ره) نیز در تفسیر المیزان بر آن تاکید دارند این است که بنابر روند تاریخی بشر و آن سیری که خداوند در نظر گرفته، در نهایت، حق بر باطل غلبه کرده و پیروز می شود. مهدی افراسیابی، پژوهشگر مرکز تخصصی مهدویت حوزه در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در تبیین اشتراکات قیام حسینی و انقلاب مهدوی تصریح کرد: «هدف شناسی» یک بحث مهم در هر حرکتی است که باید مدنظر باشد و دسته بندی اهداف نیز به عنوان مقدمه در هر بحث مطرح می شود. در همین راستا مسئله «بازخوانی اهداف» نیز که از جهات مختلفی می توان به آن توجه کرد ضرورت دارد. چرا که «بازخوانی اهداف» را می توان به نقشه خوانی برای یک مسافر تشبیه کرد. یک فرد مسافر وقتی وارد شهر یا دیار غریبی می شود بر سر هر کوچه و خیابانی باید نقشه را مرور کند تا از مسیر اصلی منحرف نشود و به بیراهه نرود و به مقصد برسد. وی افزود: امروز بازخوانی قیام عاشورا و توجه به اشتراکات آن با انقلاب امام زمان علیه السلام برای همه ما ضرورت دارد تا ببینیم آیا مسیر زندگی ما در این راه قرار دارد یا نه؟ همچنین برای همه کسانی که در راستای احیای امر اهل بیت (ع) تلاش می کنند و در ثانی برای نهادها و ارگان های فرهنگی و هیئات مذهبی این بازخوانی مهم است. اما در مرحله بالاتر بازخوانی اهداف حکومت مهدوی، برای سیستم ها و نظام های حکومتی و هیئت حاکمه یک امر ضروری است تا اهداف خود را با اهداف امام عصر (عج) تنظیم کنند. این پژوهشگر مهدوی اظهار کرد: ما در این مجال تنها اهداف کلی قیام عاشورا و انقلاب مهدوی را که با هم مشترک هستند، بیان می کنیم چرا که بررسی همه اهداف مجال مفصلی می طلبد. و این اهداف کلی را می توان در پنج مورد خلاصه کرد. اولین هدفی که شخص سیدالشهداء علیه السلام بر آن تصریح دارند احقاق حق، احیای حق و ابطال باطل است. شخصی در همین رابطه از حضرت (ع) سوال کرد و امام (ع) فرمودند: «دشمنی ما با بنی امیه برای خدا و به خاطر خداست؛ ما می گوییم خدا راست گفته است و بنی امیه می گویند خدا دروغ گفت (قالوا کذب الله)» و این دشمنی در واقع همان ترسیم تقابل حق و باطل است که تا قیامت نیز ادامه دارد. بنابراین، اولین هدفی که امام (ع)‌ برای قیام خود عنوان می کنند احقاق حق است و اینکه حق بر مدار خود بازگردد. همچنین حضرت (ع) در یکی از بیانات خود در نزدیکی های کربلا فرمودند «آیا نمی بینید که به حق عمل نمی شود و از باطل نهی و گریزی نیست؟ » یعنی حضرت (ع) هدف خود را عمل به حق بیان می کنند. افراسیابی در ادامه با اشاره به مبانی انقلاب و حکومت مهدوی گفت: در حکومت مهدوی نیز دقیقا همین اتفاق روی می دهد. مبنایی که علامه طباطبایی (ره) نیز در تفسیر المیزان بر آن تاکید دارند این است که سیر تاریخی بشر و آن سیری که خداوند در نظر گرفته، این است که در نهایت، حق بر باطل غلبه کرده و پیروز خواهد شد. آن قیامی که امام حسین علیه السلام آغاز کرده اند در دولت مهدوی عملی می شود. این نکته در روایات متعددی درباره حکومت امام زمان (عج) عنوان شده است از جمله امام باقر علیه السلام در ذیل آیه شریفه «یُریدُ اللَّهُ أَنْ یُحِقَّ الْحَقَّ بِکَلِماتِهِ وَ یَقْطَعَ دابِرَ الْکافِرینَ * لِیُحِقَّ الْحَقَّ وَ یُبْطِلَ الْباطِلَ» فرمودند: «منظور از این آیه قیام کننده ما و آن قائم نهایی است که هنگام قیام هر باطلی از جمله باطل بنی امیه را ابطال خواهد کرد.» آیه مشهور «جَاء الْحَقُّ و َزَهَقَ الْبَاطِلُ» نیز در همین رابطه است که امام باقر علیه السلام فرمودند: « این آمدن حق در دولت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه خواهد بود که در آن روزگار هیچ حکومت باطلی وجود نخواهد داشت.» وی در بخش دیگری از سخنان خود به مسئله ی حضور مردم و نقش آنها برای تحقق اهداف قیام امام حسین علیه السلام و همچنین تحقق انقلاب مهدوی اشاره و بیان کرد: یک بحث مهم در زمینه ی تحقق اهداف، نقش مردم و جامعه است. ما در همه حکومت ها شاهد دو واقعیت هستیم یعنی مقبولیت و مشروعیت؛ مشروعیت حکومت اهل بیت علیهم السلام که از جانب خداوند است. اما قطعا تحقق حکومت، نیاز به مقبولیت مردمی دارد، نیاز به اراده و استقبال مردم دارد که یک مصداق آن همان بیعت در زمان پیامبر (ص) و ائمه معصومین (ع) بوده است. پیامبر اسلام صل الله علیه و آله بعد از ورود به مدینه اولین کاری که برای تشکیل حکومت اسلامی انجام می دهند بیعت گرفتن از مردم است و این بیعت، نمود و شاخص مقبولیت عمومی و خواست مردمی است که زمینه ی تحقق اهداف را فراهم می کند. افراسیابی افزود: هدف دوم موضوع «بیداری امت» است که در قیام امام حسین علیه السلام و انقلاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه مشترک است. یعنی بیداری مردم و نجات آنها از جهالت و ضلالت از جمله اهداف حضرت سیدالشهداء علیه السلام معرفی شده که نمونه بارز آن را در زیارت اربعین می توان مشاهده کرد. با توجه به جایگاه و اهمیت زیارت اربعین یک جمله در آن وجود دارد که هدف قیام امام حسین (ع)( را بیان می کند. آنجا که می فرماید: «بذل مهجته فیک لیستنقذ عبادک من الجهالة و حیرة الضلالة ...؛ خدایا حسین خون خود و فرزندانش را در راه تو نثار کرد تا بندگان تو را از جهالت بیدار کرده و از حیرت سرگردانی و ضلالت نجات دهد.» بنابراین یکی از اهداف امام، بیداری امت بود. چرا که اگر مردم همراهی نکنند امام به تنهایی که نمی تواند حکومت تشکیل دهد. مدرس مباحث مهدویت خاطرنشان کرد: در همین راستا شواهد تاریخی گویای آن است که امام حسین علیه السلام اولین جایی که بعد از خروج از مدینه انتخاب می کنند مکه است یعنی شهری که مورد توجه مردم و جامعه اسلامی آن روز است و آن هم در ایام حج که ایام اجتماع باشکوه همه مسلمانان از سراسر جهان است. یعنی حضرت (ع) این زمان و این مکان را برای شروع قیام خود انتخاب می کنند و در همان ایام حج نیز در مکه و منا خطبه می خوانند. خواص و بزرگان شهرها را جمع می کنند و برای آنها خطبه خوانده و اهداف خود را بیان می کنند و همین روال در طول مسیر و در منزل های متعدد نیز ادامه دارد که خطبه های متعدد امام حسین (ع) در روز عاشورا نیز در همین راستا است. باید توجه داشت که نفس خطبه خواندن، برای آگاهی دادن است. یعنی امام (ع) حتی در مقابل دشمنی که شمشیر به دست دارند خطبه می خوانند و اتمام حجت می کنند و این یکی از راهبردهای امام (ع)‌ برای بیدار کردن مردم و همراهی آنها بوده است. بنابراین تا اینجا به دو مورد از اهداف مشترک حضرت سیدالشهداء علیه السلام و حضرت حجت (عج) اشاره شد. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه