با سلام و عرض ارادت خدمت شما پرسشگر گرامی؛ از اینکه با ما سخن می گوئید خرسندیم و امیدواریم که ارتباط شما با ما تداوم داشته باشد. پرسشگر گرامی؛ در پاسخ به سوال شما ابتدا به بررسی اهمیت هدایت افراد می پردازیم و سپس راهکارهای آن را بیان می کنیم :

با سلام و عرض ارادت خدمت شما پرسشگر گرامی؛ از اینکه با ما سخن می گوئید خرسندیم و امیدواریم که ارتباط شما با ما تداوم داشته باشد. پرسشگر گرامی؛ در پاسخ به سوال شما ابتدا به بررسی اهمیت هدایت افراد می پردازیم و سپس راهکارهای آن را بیان می کنیم : خداوند، قرآن را بر پیامبرعظیم الشأن اسلام - صل الله علیه و آله و سلم- فرستاد تا مردم به سمت حق و حقیقت هدایت یابند. بنابراین سرنوشت انسان به هدایت او بسته است. از این رو هدایت در دنیا و آخرت اثر گذار است. به قدری هدایت اهمیت دارد که کسی اگر عامل هدایت فردی شود، ثواب او بی حد و حصر خواهد بود. امام صادق (ع) از امیر مؤمنان (ع) نقل کردند: «هنگامى که پیامبر مرا به یمن روانه کرد، گفت: اى على! با کسى پیش از آن که وى را دعوت به اسلام کرده باشى کارزار مکن. به خدا سوگند که اگر خداوند مردى را به دست تو هدایت کند، براى تو بهتر است از همه آنچه خورشید بر آن طلوع و غروب کرده است، و حق دوستى او با خداوند از آن تو است» (الحیاه با ترجمه احمد آرام/ ج 1/ص 693). قبل از اینکه راهکارهای تغییر رفتار خواهرتان را بیان کنم لازم است چند نکته را متذکر شوم : 1. برای اینکه تلاش های تربیتی شما به نتیجه برسد باید در زمینه ویژگی های دوران جوانی اطلاعات کاملی را داشته باشید. از این رو لازم است با دقت کتاب هایی که در رابطه با روان شناسی جوانی چاپ شده است را مطالعه کنید. 2. در تربیت دینی افراد جامعه توجه داشته باشید که دین و مذهب در کودکی احساس، در نوجوانی دانش و در جوانی بینش و نگرش است. یعنی کودک از راه تقلید و احساس نیاز درونی به سوی دین و نماز و عبادت گرایش پیدا می کند و در نوجوانی نوعی جستجو گری نسبت به دین و مذهب در وجود ش پدیدار می گردد و از خود سؤال می کند از کجا آمده است، چرا آمده است و به کجا می رود ، فلسفه دین و مذهب و نماز و عبادت چیست ؟ در این مرحله والدین و مربیان علاوه بر نقش الگویی، باید به سؤالات اساسی نوجوانان در مورد مسائل دینی و مذهبی آنان به نحو شایسته پاسخگو بوده باشند و یا فرزندان را به سوی منابع و مراجع جهت کسب اطلاعات راهنمایی کنند. در مرحله جوانی که دیگر دین با وجودش عجین گشته و جزئی از وجود او شده است، او از دریچه دین به پدیده ها می نگرد و روابط خود با دیگران و اجتماع را براین اساس پایه ریزی می کند. 3. به عقیده روان شناسان، دوران جوانی، دوره بروز احساسات مذهبی و شکفته شدن تمایلات ایمانی و اخلاقی است. همه جوانان فطرتاً کنجکاو و خداجو هستند، اما باید به خاطر داشت که همیشه با زبان منطق و استدلال نمی توان این استعداد فطری را بیدار نگاه داشته و پرورش داد؛ بلکه علاوه بر زبان منطق می توان آنان را با تجربه درونی دین آشنا کرد تا لذت یاد خدا را با تمام وجود درک کنند. 4. امر تربیت به صورت تدریجی شکل می گیرد، بنابراین توقع نداشته باشید که با بکارگیری شیوه های مختلف تربیتی، خواهرتان یک شبه تغییر کند؛ بلکه باید این امر با صبر و حوصله انجام پذیرد و باید از هرگونه عجله و برخوردهای تند و غیر تربیتی پرهیز شود (شکست شما در مراحل ابتدایی کارتان به هیچ عنوان به معنای درست نبودن روش شما نمی‌باشد، بلکه باید بدون خستگی راه خود را ادامه دهید تا رفته رفته و به تدریج بر رفتار خواهرتان تأثیر مثبت گذارید). 5. زمانی که فرد نسبت به اشتباه خود معترف نیست، بهترین راه اصلاح رفتار او به کار گیری روش های غیر مستقیم تغییر رفتار است که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می شود. اکنون که تا حدی با نکات کلی و مهمی که در این مسیر باید به آن توجه شود آشنا شدید، به بررسی راهکارهای عملی موضوع مد نظر شما می پردازیم : 1. در اولین گام لازم است تا ارتباط عاطفی خود را با خواهرتان تقویت کنید، زیرا تا زمانی که ارتباط عاطفی بین شما و خواهرتان بر قرار نشود، به کارگیری شیوه های تربیتی نمی تواند تأثیر چندانی داشته باشد. اگر ذهن و قلب فرد را به صندوقچه ای تشبیه کنیم که در آن قفل می باشد، تنها راه باز کردن در این صندوقچه ارتباط عاطفی با خواهرتان است؛ پس تمام همت خود را بکارگیرید تا ارتباط عاطفی خود را با او بیشتر کنید؛ هر چقدر شما در این مرحله موفق شوید، موفقیت شما در رسیدن به هدفتان بیشتر خواهد شد. 2. مشکل کسانی که به وظایف دینی خود عمل نمی کنند، بیشتر ناشی از خواب غفلت است. خود فراموشی یا غفلت، نوعی خواب معنوی است که باعث می شود اهل آن در راه کمال و سعادت خود گام برندارند و به دنیا و لذت های زود گذر آن مشغول و عمر خویش را تلف نمایند و در نهایت دست خالی به سوی جهان ابدی رهسپار گردند. ریشه اصلی غفلت در ناآگاهی و بی خبری است. ناآگاهی باعث خدا فراموشی، ضعف ایمان و مسامحه (سهل انگاری) در انجام وظایف دینی و عبادی و همچنین خود فراموشی، عدم توجه به خودسازی و در نهایت مانع آمادگی انسان برای مرگ و سفر آخرت خواهد شد. درمان این مسئله، دادن آگاهی است. علم و آگاهی همان گونه که در روایات اسلامی تأکید شده، برای انسان واجب است (العلم فریضه علی کل مسلم و مسلمه) زیرا داروی اصلی دردهای بشر و مایه حقیقی حیات انسان، دانش و آگاهی است. آگاهی های بیدار کننده عبارتند از : شناخت خداوند و مبدأ هستی، شناخت معاد و رستاخیز و سرانجام انسان در عالم آخرت، شناخت فلسفه دین و کارکرد آن، آشنایی با فلسفه عبادات و اعمال دینی و اثر آن در ساخت شخصیت انسان و همچنین هدف بعثت انبیا و امامت امامان و رهبران الهی، شناخت جهان و زندگی و هدف آن، شناخت انسان، جایگاه انسان در هستی، توان و استعداد خاص انسان در احراز مقام خلافت الهی و سایر ارزش های وجود آدمی، و همچنین آشنایی با زندگی و سیره اخلاقی و عملی معصومین(ع) و عالمان راستین و مؤمنان حقیقی. برای افزایش آگاهی خواهرتان دو روش زیر را به کار گیرید : - کتاب های مذهبی مناسب با سطح دانش او را به او هدیه دهید و از او بخواهید تا آنان را با دقت مطالعه کند. - او را تشویق کنید تا در مراسم مذهبی شرکت کند و از این طریق نسبت به مسائل مذهبی آگاهی پیدا بیشتری کسب کند. 3. اگر شیرینى دین و عمل کردن به دستورات دینی را کسى بچشد دیگر لذت های مادی نمی تواند او را به سمت خود بکشاند؛ پس سعی کنید به گونه ای برنامه ریزی کنید تا خواهرتان با لذت عبادت و انجام وظایف دینی آشنا شود. 4. پایدارترین و در عین حال خوشایندترین یادگیری ها، یادگیری مشاهده ای است که سبب ایجاد نگرش مثبت و انگیزه قوی و غنی در جوان می شود. در چنین یادگیری ای، مشاهده ویژگی های الگو برای جوانان فوق العاده حائز اهمیت است؛ لذا نحوه دینداری بزرگترها و افرادی که به عنوان الگو برای او مطرح هستند، چگونگی نگرش آنها نسبت به دین، تلقی آنها از اهمیت و عظمت دین، از جمله عوامل بسیار مهمی است که در ایجاد و پرورش احساسات مذهبی در جوانان دخیل است. از این رو لازم است با رفتارتان او را دعوت به دین و ارزش های دینی کنید. «کونوا دعاه الناس بغیر السنتکم»؛ پیامبر فرمود مردم را با غیر زبان به دین دعوت کنید. زیرا مشاهده رفتار دیگران در تأثیر پذیری انسان بسیار مؤثر است. این کار هم به نفع شماست یعنی عملاً خود شما کمال پیدا می کنید و هم باعث تشویق و تحریض ایشان برای عمل کردن به احکام شرع و ارزش های معنوی می شوید. 5. از فرصت هایی که ایام الله وجود دارد (ماه هایی مانند رمضان، محرم و صفر) به خوبی استفاده کنید و از آمادگی دل ها برای دریافت انوار الهی در این ماه ها بهره ببرید. 6. دوست در شکل گیری شخصیت جوان نقش مهمی دارد. تأثیر دوست بر رفتارهای جوان، نامحسوس است، به گونه ای که حتی خود جوان هم از این تأثیر آگاه نمی شود؛ بنابراین در برنامه تربیتی خود سعی کنید، خواهرتان با افراد متدین معاشرت داشته باشد. 7. در صورت همکاری با شما و لو یک گام و یا انجام دادن کوچک ترین رفتار مثبت، او را مورد تشویق قرار دهید. 8. برای اینکه بتوانید در این راه موفق باشید لازم است که با والدین خود هماهنگ بوده و برنامه تربیتی خود را با هماهنگی آنان دنبال کنید. 9. از لحن آمرانه (تحکم آمیز)، توهین و تحقیر به شدت پرهیز کنید. به هیچ عنوان از خشونت برای تغییر رفتار او استفاده نکنید، این کار می‌تواند موجب لجبازی او شود. 10. در فضایی صمیمی با او درباره دیدگاه هایش در زمینه مسائل دینی گفتگو کنید و با دلیل و منطق دیدگاه های اشتباه او را رد کنید. 12. کامپیوتر را از اتاق خارج کنید و در محل در دسترس قرار دهید (مانند سالن پذیرایی) تا خواهرتان به راحتی نتواند رفتارهای غلط خود را در فضای مجازی ادامه دهد. 11. از صمیم قلب برای موفقیت خودتان و برای هدایت او دعا کنید و بدانید که اگر در کارتان جدیت و اخلاص داشته باشید ، حتماً موفق می شوید. امیدوارم که با بکارگیری نکات بالا بتوانید در اصلاح رفتار خواهرتان موفق باشید. چنانچه علیرغم تلاش شما، در او تغییر رفتاری مشاهده نشد و یا آنکه او بر رفتار غلط خود اصرار داشتند، تلاش های تربیتی خود را متوقف نکنید و مطمئن باشید تلاش شما دیر یا زود نتیجه می‌دهد. نویسنده : محمدصادق آقاجانی .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه