من لکنت زبان دارم و دوست دارم اهل علم باشم از نظر روانشناختی چطور درمان کنم و اهل سخنوری و بیان باشم.

، هرگزامیدخود رابه خداوندازدست ندهید. انشاءالله وباتلاش شما حتما بهبودی حاصل می شود.    لکنت زبان یک اختلال ارتباطی است که طی آن روانی طبیعی و الگوی زمان بندی گفتار دچار آشفتگی می‌‌گردد. بیش از 50 میلیون نفر در دنیا به لکنت زبان مبتلا هستند و شیوع آن در افراد مذکر تقریباً چهار برابر افراد مؤنث است.    معیار روانی گفتار برای بزرگسالان توانایی تولید 15 صدا در هر ثانیه می‌باشد و چنانچه فردی از هر 100 کلمه‌‌ای که سخن می‌گوید، در 10 یا بیشتر از 10 کلمه دچار ناروانی شود، لکنت دارد. لکنت زبان انواع مختلفی دارد. اولین علتی که می‌تواند باعث لکنت زبان شود، اشکالات نورولوژیک و ضربه‌های مغزی است. دومین عامل علل سایکولوژیک (روانی) است که فرد بدلیل یک بیماری روانی دچار لکنت می‌شود و سومین دسته که پیچیده ترین نوع هم می‌باشد، لکنت رشدی است و در طول سال‌های اولیه رشد زبان یعنی 2 تا 7 سالگی بوجود آمده و علت آن اختلال کارکرد عصبی، عضلانی است و نه یک اختلال عاطفی و روانی. در واقع با گذشت زمان و رشد لکنت، اضطراب و ضعف در خود باوری بوجود می‌آید. در سال‌های اخیر محققین نشان داده‌اند که افراد لکنتی از نظر مشخصه‌های سیستم عصبی مرکزی با دیگران متفاوت هستند. • در اکثر افراد، زبان در نیمکره چپ پردازش می‌شود، در حالیکه در لکنتی‌ها هر دو نیمکره زبان را پردازش می‌نمایند. • افراد لکنتی در انجام و هماهنگی فعالیت‌های حرکتی ظریف مشکلی ندارند، اما نسبت به افراد عادی کندتر عمل می‌کنند. • الگوی تنفسی افراد لکنتی هم با افراد غیر لکنتی متفاوت است و همراه شدن اشکالات تنفسی و حنجره باعث بروز اختلال در مکانیسم گفتاری می‌گردد. هر مکثی هم که در گفتار پیش می‌آید، هماهنگی بین تنفس و اندام‌های گفتاری را بر هم می‌زند و تلاش و تقلای فرد برای از بین بردن این وقفه‌ها منجر به بروز لکنت زبان می‌شود. • پژوهش‌های دیگر هم نشان داده است که فعالیت مغز افراد لکنتی در مناطق پردازشگر شنیداری و حسی و عضلات کاهش یافته و در نتیجه انتقال اطلاعات از مناطق حسی به مناطق گفتار و زبان کندتر صورت می‌گیرد. • همچنین کاهش کلی جریان خون نیز در نیمکره چپ نسبت به جریان خون در نیمکره راست مشاهده می‌گردد. ٭ خودگویی فردی که دچار لکنت زبان است با   عباراتی مثل سعی کن آهسته تر صحبت کنی نفس عمیق بکش و آرام باش   می تواند تاثیر خوبی بر طرز بیان کلمات داشته باشد. در ضمن ارادی که مخاطب افراد لکنتی هستند هرگز   نباید جمله فرد دچار لکنت زبان را کامل کنند. و ارتباط چشمی طبیعی را با او قطع نمایند. و سعی کنند تا خسته به نظر نرسند، وفقط آرام و بطور طبیعی تحمل کنند تا جمله تمام شود. و همواره با او ملایم صحبت کنند، ولی نه خیلی آرام که غیر طبیعی به نظر برسد. همچنین با رفتار و بیان خود به او نشان دهند که  گوش می کنند که چه می گوید نه چگونه می گوید. اگر با او تلفنی صحبت می کنند، به یاد داشته باشند که او در صحبت کردن با تلفن مشکل دارد بنابراین تحمل کنند و اگر گوشی را برداشتند و صدایی نشنیدند قبل از قطع کردن مطمئن شوند که در آن سوی تلفن فردی که دچار لکنت است و سعی می کند صحبت را شروع کند نیست. شخصی که دچار لکنت است چه باید بکند؟ چند راهکــــار در این زمینه وجود دارد، از جمله اینکــــه: ٭ فردی که دچار لکنت است علاوه بر درمان باید همیشه سعی کند آهسته و آزاد صحبت کند و حروف صدادار را بکشد. ٭ با حرکات شل و سبک لبها از روی کلمات بگذرد. ٭ از جایگزینی کلمات خودداری کند. فرار از برخی کلمات فقط ترس از تلفظ آنها را بیشتر می کند. ٭ در صحبت رو به جلو برود. تکرار کلماتی که بیان شده کمکی نمی کند. ٭ ارتباط چشمی طبیعی را با مخاطب حفظ کند. ٭ گهگاه در صحبت لکنت عمدی ایجاد کند! با قطع و تکرار عمدی می توان احساس کنترل بهتری را بر روی تکلم در لحظه های حساس پیدا کرد. ٭ در جستجوی کارها و مسائلی باشد که موقع لکنت مشکل را بیشتر می کند. هر چه فرد خودش لکنتش را تجزیه و تحلیل کند بهتر می تواند هماهنگی دستگاه تکلم را برقرار کند. ٭ به یاد داشته باشد که هدفش تکلم سلیس تر و بهتر است نه تکلم بی عیب و نقص و ایده آل. حتی کسانی که هیچ لکنتی ندارند گاهی در صحبت کردن دچارمشکل می شوند. ٭ به مخاطب خود بگویند که لکنت دارند و هرگز لکنت خود را پنهان نکنند بلکه با آن مواجه شوند. ٭ اگر موقع صحبت دچار اضطراب و تنش می شوند، آن را طبیعی تلقی کنند و از آن خجالت نکشند، چون عمداً دچار لکنت نشده اند. ٭ زمانهایی که دچار لکنت بیشتر می شوند فراموش کنند و مواقعی را که در صحبت کردن موفق هستند بخاطر بسپارند. روش‌های درمانی تا کنون درمان‌های زیادی برای رفع لکنت ارائه شده است. بقراط خشکی زبان را علت بروز لکنت می‌دانست و از طریق دارو آنرا کنترل می‌کرد. در قرن 16 میلادی در ایتالیا با ابزارهایی پشت گوش‌ها و گردن را سوراخ کرده و می‌سوزاندند.درقرن19   میلادی نیز جراحی زبان، بند زیر زبان و زبان کوچک معمول بوده است که متأسفانه هنوز هم بعضی از پزشکان در قرن 21 با وجود دستیابی به امکانات جدید این عمل‌ها را تکرار می‌نمایند؛ که بعضاً نقایص جبران ناپذیری برای افراد بوجود می‌آورد. دارو درمانی نیز یکی از روش‌های معمول است که در این روش اکثراً از داروهای ضد سایکوز مثل هالوپریدول و ضد افسردگی مثیل پروبامات، کاربامازپین و یا داروی پروپرانولول استفاده می‌گردد. اما مروری انتقادی بر مقالات علمی نشان داده است که در تمام نمونه‌‌ها، مدت کوتاهی پس از قطع دارو، لکنت زبان بازگشته و حتی در افراد مستعد مصرف خود این داروها منجر به بروز لکنت زبان می‌گردد.    اما روش‌‌های درمانی جدید بر استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی جدیدی تأکید دارند که در کاهش و از بین بردن لکنت زبان، موفقیت بسیار خوبی بدست آورده‌اند. چارلز ون رایپر در سال 1974 تجهیزات بیوفیدبکی FAF را معرفی نمود که باعث روانی کامل گفتار در بزرگسالان لکنتی   پس از چند ساعت استفاده می‌شدند. زیرا فشار هوا در دهان و ریه و تنش عضلات توسط این دستگاه مورد بازبینی قرار گرفته و در نتیجه موجب تقویت یا تنبیه فرد لکنتی برای انجام حرکات عضلانی صحیح می‌گردد. بنظر وی برای درمان باید سه کار انجام داد:1- فرد باید نسبت به ترس یا اضطراب از وقوع لکنت، حساسیت‌زدایی شود.2- فرد باید مهارت‌‌های حرکتی مربوط به گفتار را فرا گیرد3- فرد باید ماه‌هایی را صرف استفاده صحیح از مهارت‌های حرکتی گفتار روان نماید تا گفتارش بدرستی بازبینی شده و ثبات پیدا کند. بنظر وی فرد لکنتی باید روزی حداقل 6 ساعت این مهارت‌ها را تمرین نماید تا به تدریج بصورت اتوماتیک و خودکار در آیند و در نتیجه هر چه بیشتر صحبت کند، به نفعش است این سیستم درمانی بتازگی و پس از انجام اصلاحاتی سرانجام منجر به معرفی دستگاه‌های مدرن و بسیار مؤثر PFF-Rhs بصورت یک سیستم ترکیبی شد که بخوبی قادرند لکنت زبان را کنترل و درمان نمایند.    بسیاری از لکنتی‌ها در کلینیک های گفتار درمانی به راحتی و روانی صحبت می‌کنند، اما در محاوره در دنیای واقعی بیرون، کنترل گفتار خود را از دست می‌دهند. دستگاه‌های PFF و Rhs و FAF آنها را قادر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌سازد در هر مکانی به روانی سخن گویند و برای زمان‌های کوتاهی دستگاه را خاموش کنند و مهارت‌های روان صحبت کردن را بکار بندند تا به تدریج زمان خاموش بودن دستگاه بیشتر شده و دیگر نیازی به استفاده از دستگاه نباشد. درمان با PFF بدلیل تحریک صوتی منجر به افزایش جریان خون در ناحیه پردازشگر مرکزی سیستم شنیداری مغز می‌گردد. پردازش شنیداری یکی از سریع‌ترین عملکردهای مغز است و می‌تواند وقایع اتفاق افتاده را در چند هزارم ثانیه تشخیص دهد و این عمل را بطور ناخودآگاه انجام می‌دهد. اما مناطق کنترل آگاهانه مغز که مناطق پردازشگر گفتار و زبان را شامل می‌شوند، خیلی آهسته‌تر عمل می‌کنند. تأخیر حدود پنجاه هزارم ثانیه بوسیله مرکز پردازشگر شنیداری و مناطق تلفیق کننده مغز تشخیص داده می‌شود، اما این میزان تأخیر توسط منطقه پردازشگر زبان و گفتار قابل شناسایی نیست و در نتیجه باعث می‌شود که جریان خون این مناطق افزایش یافته و در نتیجه جریان خون غیر طبیعی که طی پروسه لکنت بوجود می‌آید، تصحیح می‌‌‌یابد و نهایتاً برروی گفتار و حرکات عضلات مرتبط با آن اثر می‌گذارد و اساساً افزایش اطلاعات حسی (بکارگیری چندین حس مثل بینایی و لامسه و . . . با هم) می‌تواند منجر به پیشرفت کنترل حرکتی گفتار شود. Rhs نیز یک وسیله ریتم ساز است و می‌تواند با ریتم دادن به گفتار بیماران مبتلا به لکنت و اختلالات گفتاری با منشاء عصبی _ عضلانی به سرعت گفتار را به حد مطلوب برساند. این دستگاه در فراگیری نوای گفتار، تکیه، آهنگ و لهجه نیز مورد استفاه قرار می‌گیرد. بر اساس ارزیابی و تشخیص اولیه، میزان ضربان‌ها توسط آسیب شناس تعیین شده و کنترل مناسبی بر سرعت، وضوح و بلندی گفتار پدیدار می‌شود و توانمندی‌های گفتار را به محدوده طبیعی نزدیک می‌سازد. این دستگاه بدلیل آهسته نمودن سرعت گفتار و کاهش فعالیت برنامه‌ریزی حرکتی پیچیده مغز باعث ایجاد گفتار روانتر می‌‌گردد. شایان ذکر اینکه دو سیستم PFF و Rhs پس از سالها تحقیق و مطالعه در سال 1381 در کشور ایران و توسط دو تن از متخصصان ایرانی اختراع و به ثبت رسیده‌اند و تا کنون نیز عدة کثیری از بیماران مبتلا به لکنت زبان در سراسر جهان با استفاده از این دستگاه‌ها بطور کامل کنترل و درمان شده‌اند. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه