آیا پیامبر اسلام(ص) از غذا خوردن در ظروف سفالی مصر نهی کرده؟! خاک مصر چه مشکلی دارد که استفاده از آن نهی شده است!؟

شرح پرسش:آیا این حدیث صحیح است؟ امام رضا(ع) از پیامبر اسلام(ص) نقل می‌کند: از غذا خوردن در ظروف سفالی مصر پرهیز کنید و با گل آن سرتان را نشویید که غیرت را از بین می‌برد. (الکافی 6/386). چه ارتباطی میان استفاده از ظروف سفالی مصر و از بین رفتن غیرت است!؟پاسخ :آنچه در پرسش مطرح شده با مقداری اختلاف، در چند روایت آمده است؛ مانند:1. «عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا (ع) قَالَ: سَمِعْتُهُ یَقُولُ وَ ذَکَرَ مِصْرَ فَقَالَ قَالَ النَّبِیُّ (ص) لَا تَأْکُلُوا فِی فَخَّارِهَا وَ لَا تَغْسِلُوا رُءُوسَکُمْ بِطِینِهَا فَإِنَّهُ یَذْهَبُ بِالْغَیْرَةِ وَ یُورِثُ الدِّیَاثَةَ»؛[1] امام رضا(ع) می‌فرماید: پیامبر اسلام(ص) فرمود در ظرفی که از خاک مصر درست شده چیزی نخورید. سرتان را با گل آن نشویید؛ چرا که غیرت را از بین می‌برد و... .2. «وَ لَقَدْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: لَا تَغْسِلُوا رُءُوسَکُمْ بِطِینِهَا، وَ لَا تَأْکُلُوا فِی فَخَّارِهَا، فَإِنَّهُ یُورِثُ الذِّلَّةَ وَ یَذْهَبُ الْغَیْرَة»؛[2] رسول خدا(ص) می‌فرمود سرتان را با گل آن] مصر[ نشویید، در ظرفی که از خاک مصر درست شده چیزی نخورید؛ زیرا ذلت را به دنبال دارد و غیرت را از بین می‌برد.دلیل این موضوع، یعنی نهی پیامبر(ص) در «استفاده از خاک مصر»، نیز در روایات بیان شده است. و آن این است که خاک مصر به دلیل بی‌غیرتی بنی اسرائیل که در آن سرزمین ساکن بودند، ممکن است اثری وضعی داشته باشد و آن بی‌غیرتی از طریق خاک به دیگران نیز سرایت کند.امام صادق از پدر بزرگوارش امام باقر(ع) نقل می‌کند: چه سرزمین خوبی است شام، و بد مردمانی امروز در آن سکنا گزیدند. بدترین دیار سرزمین مصر است؛ خداوند آن‌جا را زندان کسانى از بنى‌اسرائیل قرار داد که مورد غضب الهى واقع شدند؛ چون خداوند متعال مى‌‏فرماید: به زمین مقدسى که خدا برایتان مقرر کرده است داخل شوید»،[3] امّا بنى‌اسرائیل از ورود به ارض مقدس سرپیچى نمودند و چهل سال در بیابان سرگردان شدند و خروج آنها از مصر و ورودشان به شام تنها بعد از توبه آنها و رضایت الهى از آنان محقّق شد. سپس امام باقر(ع) فرمود: من کراهت دارم از خوردن چیزی که در ظروف سفالى مصر پخته شده، و هرگز سرم را با گل‌سرشور آن‌جا نمى‏‌شویم؛ چون بیم دارم از خاک آن‌جا، ذلت عارضم شود و غیرتم زایل شود.[4]لذا برخی فقها استفاده از خاک مصر را برای شستن سر مکروه دانسته‌اند.[5] البته، این به معنای بی‌احترامی به مردم مصر نیست، بلکه مقصود –مثلاً- خود شستن سر با خاک مصر و استفاده از آن است.[6] پی نوشت: [1]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی ج 6، ص 386، دار الحدیث، قم، چاپ اول، 1429ق.[2]. حمیرى، عبد الله بن جعفر قرب الإسناد، ص 376، مؤسسة آل البیت علیهم السلام‏، قم، چاپ جدید، 1413ق.[3]. مائده، 21.[4]. قطب الدین راوندى، سعید بن هبة الله، قصص الأنبیاء علیهم السلام، محقق، مصحح: عرفانیان یزدى، غلامرضا، ص 186، مرکز پژوهش هاى اسلامى، مشهد، چاپ اول، 1409ق. ‏«و عن ابن محبوب، عن داود الرقی، عن أبی عبد الله (ع) ‏قال‏ کان أبو جعفر (ص) یقول نعم الأرض الشام و بئس القوم أهلها الیوم و بئس البلاد مصر أما إنها سجن من سخط الله علیه من بنی إسرائیل و لم یکن دخل بنو إسرائیل مصر إلا من سخطة و معصیة منهم لله لأن الله عز و جل قال‏ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِی کَتَبَ اللَّهُ لَکُمْ‏ یعنی الشام فأبوا أن یدخلوها و عصوا فتاهوا فی الأرض‏ أَرْبَعِینَ سَنَةً قال و ما کان خروجهم من مصر بدخولهم الشام إلا من بعد توبتهم و رضی الله عنهم ثم قال أبو جعفر ع إنی أکره أن آکل شیئا طبخ فی فخار مصر و ما أحب أن أغسل رأسی من طینها مخافة أن تورثنی تربتها الذل و تذهب بغیرتی‏».[5]. شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج 2، ص 58، مؤسسه آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، 1409ق؛ محدث بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، محقق و مصحح: ایروانی، محمد تقی، مقرم‌، سید عبد الرزاق، ج 5، ص 536 – 537، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ اول، 1405ق. [6]. اشتهاردى، على پناه، مدارک العروة، ج 6، ص 384، دار الأسوة للطباعة و النشر، تهران، چاپ اول، 1417ق. .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه