رجال مرحوم آيت الله خويي(ره)، داراي چه ويژگي هايي است؟ چند جلد است ؟

مرحوم حاج سيد ابوالقاسم خويي فرزند سيد علي اکبر که يکي از مراجع عظيم الشأن جهان تشيع طي دهه هاي گذشته بوده، در سال 1317ق، در خوي يکي از شهرهاي آذربايجان ديده به جهان گشود و پس از نشو و نماي در مهد علم و فضيلت و تربيت در مکتب سيادت، در اثر استعداد کافي و ذکاوت و حافظه قوي از همان دوران کودکي به کسب علم همت گذاشت و در يادگيري علوم درخشيد. لذا بعد از تحصيل دوره مقدمات در سال 1330 ه ق که بيش از سيزده بهار از عمر شريفش نمي گذشت عازم حوزه علمي نجف شد و در حدود بيست سالگي دروس سطح را تمام نموده و به درس خارج اشتغال يافت و از بزرگان دانشمندان عصر خود کسب علم نمود و در زمينه علوم مختلف از جمله فقه، اصول، تفسير، رجال، ادبيات و ديگر علوم تبحر يافت و در جرگه بزرگان و علماي دانشمند عصر حاضر بشمار رفت. علاوه بر تدريس اندوخته هاي علمي خود به نگارش آثار علمي در زمينه هاي مختلف همت گمارد و آثاري ماندگار به يادگار گذاشت. يکي از تأليفات آيت الله خويي کتابي است رجالي موسوم به «معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الروات» که در 24 مجلد به رشته تحرير در آمده و هم اکنون در دسترس دانشمندان و طالبان علم مي باشد و يکي از کم نظير ترين کتب رجالي شيعه است که در احوالات پانزده هزار و ششصد و هفتاد و شش نفر از ناقلان و راويان حديث با نگارشي زيبا و ترتيبي جالب و تحليلي عميق تأليف شده است. مؤلف در اين کتاب در ترجمه هر شخص، تمام راويان از او، و يا کساني که شخص راوي از آنها نقل مي نمايد را ذکر کرده است و جاي روايات وي را در کتب اربعه معين نموده است. که با اين کار مشکل مشترکات را نيز حل کرده است. علاوه بر اين در احوال راوي دقت کرده و درستي يا نادرستي طريق شيخ صدوق و شيخ طوسي را به راوي معلوم کرده است. که فايده اين کار اين است که شخصي تمام روات يک خبر را ملاحظه کرده و مي بيند تمام آنها ثقه هستند و حکم به صحت روايت مي کند در حالي که غافل از آن است که طريق شيخ طوسي و يا مرحوم صدوق به آن راوي ضعيف است و لذا روايت هم ضعيف مي شود. خود مؤلف در مقدمه جلد اول کتاب به حدود 12 مورد از مزاياي کتاب اشاره مي کنند که در اين جا فقط به ذکر آنها اکتفا مي شود. 1. هر چيزي که در موردشخصي از روات نقل شده،اصل مصدر نمودند و به گفته اشخاص ديگر در منابع در مورد فرد مورد نظر اعتماد نکرده اند. و لذا گاهي پيش آمده که فردي را شخصي در منبعي ذکر کرده و ارجاع به منبع قديمي داده و حال آنکه مؤلف بعد از تحقيق فراوان آن را نيافته است. 2. همان طور که قبلا هم ذکر شده در ترجمه هر راوي تمام روات وي و کساني که از او روايت نقل کرده اند را آورده و مخصوصا اين روش را در مورد روات کتب اربعه به کار بسته است. 3. ويژگي ديگر اين کتاب اين است که اگر يک شخص در منابع مختلف با نام هاي متفاوت ذکر شده به همه موارد اشاره کرده است. مثلا احمد برقي در جائي به همين نام ذکر شده است و در مواقعي، احمد بن ابي عبدالله يا احمد بن ابي عبدالله البرقي و يا احمد بن محمد البرقي و... ذکر شده همه را آورده و در ذيل هر عنوان جميع روات آن را هم ذکر کرده است. 4. مزيت ديگر کتاب مذکور از زبان مؤلف اين است که عناوين روات را بر اساس ترتيب حروف الفباي عربي ذکر کرده است. 5. ويژگي ديگر اين است که اگر شخصي از چند امام روايت نقل کرده ابتداي اسامي ائمه ـ عليهم السلام ـ ذکر کرده و آن هم به ترتيب تاريخ امامان و بعد از آن کنيه ها و سپس اسامي به ترتيب حروف و بعد القاب، بعد از اين مرسلات سپس مضمرات را همان ترتيب ذکر کرده است. 6. مزيت ديگر را اين گونه بيان مي دارد که در مورد وثاقت و حسن بودن راوي به طور دقيق و علمي بحث شده است. 7. ويژگي ديگري که اين کتاب دارد آن است که موقع ذکر موارد روايت از من لا يحضره الفقيه و التهذيب و الاستبصار، براي راحتي محقق عنوان باب، شماره جلد، شماره حديث و نوع چاپ کتاب مذکور را بيان مي کند و در مورد کتاب کافي عنوان باب، رقم جزء، شماره باب، شماره کتاب و شماره حديث از همان باب را ذکر مي کند مثلا (الکافي، جزء 2، کتاب 1، باب المؤمن و علاماته و صفاته، 99، الحديث 18). البته موارد ديگري هم مؤلف به عنوان مزاياي کتاب بيان مي کنند که به خود کتاب مذکور رجوع شود. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه