آیا این درست است که حضرت رسول(صلی الله علیه و آله و سلم) در فتح مکه دستور قتل "عبدالله بن سعد بن ابی سرح" که در مدینه از کاتبان وحی بود، را می دهد؟ چون سرح گاهی آخر آیات را با اجازه حضرت(صلی الله علیه و آله و سلم) تغییر می داد و حضرت(صلی الله علیه و آله و سلم) موافقت می کرد، و او گفت چگونه آیات خدا را می توان تغییر داد و مشرک شد. گویا به وساطت عثمان حضرت(صلی الله علیه و آله و سلم) از خون او گذشتند.

عده‌ای از محققین می‌گویند: او اولین کاتب وحی در مکه بوده که بعدها مرتد شد و در ایام فتح مکه به اسلام بازگشت.البته روایتی هم وجود دارد که او بعد از هجرت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) به مدینه، به مدینه آمد و اسلام را قبول کرد و چون دارای خط خوشی بوده در ردیف کاتبان وحی قرار گرفت. طبق این روایت او نمی‌تواند اولین کاتب وحی باشد.علامه مجلسی در ج 19 بحار ط سنگی ص 10 می‌گویند:آیه 93/ انعام در حق ایشان نازل شده است.صدوق در رابطه با شأن نزول این آیه می‌فرماید: عبدالله بن سعد بن ابی سرح آخر آیات را تحریف می‌کرد[1]و بعد می‌رفت عنوان می‌کرد که من در قرآن دست بردم.پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: "هو الواحد" عبدالله می‌گفت اگر فرقی ندارد پس من هم مثل او آیات نازل می‌کنم.و آیه مذکور در مذمت او نازل شد، او بعد از این متواری شد و پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) را هجو می‌کرد، پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) در حق او فرمود هر که عبدالله را بیابد، اگر چه به پرده کعبه چنگ زده باشد، باید او را بکشد.صدوق در ادامه می‌گوید: منظور پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) از "هو الواحد" این بوده که عبدالله چه تغییر بدهد یا ندهد؛ آنطوریکه من املاء می‌کنم نوشته می‌شود و جبرئیل به اصلاح آن می‌پردازد.البته تحریفات او از طریق وحی اعلام و اصلاح می‌گردید و علاوه کاتبان دیگری بودند که با نگارش آنها این تحریفات تدارک می‌شود و تقلب او بزودی فاش می‌گردید علاوه نوع تغییرات او دگرگونی مهمی را در معنا ایجاد نمی‌کرد چون نهایتش این بود که می‌گفت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) می‌گویدعزیزاً حکیماًمن می‌نویسمغفوراً رحیماً .علامه مجلسی در این رابطه که چرا پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) (صلی الله علیه و آله و سلم) ایشان و معاویه را با اینکه از منافقین بودند، از جملة کتاب وحی قرار داد می‌گویند: چون در میان کفار و مشرکین این توهم پدید آمده بود که پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) آیات قرآنی را از پیش خود می‌سازد رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) معاویه و عبدالله بن سعد ابن ابی سرح را که از منافقین بودند برای کتابت وحی انتخاب کرده تا حقیقت امر بر آنها آشکار گردد که این آیات از جانب خداوند است و دارای سبک و اسلوب معین و ویژه‌ای می‌باشد (و هر گونه تغییری در آن، از نظر پنهان نمی‌ماند) بهرحال هدف این بود که تا صدق و راستی و حقانیت دعوت او بر همگان آشکار گردد.[2]نتیجه اینکه نه پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) به او اجازه داده که آیات را تغییر دهد[3]نه او توان این کار را داشته است.و اما راجع به وساطت عثمان باید بگوئیم که:عثمان برادر رضاعی او بوده است و آنگاه که پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) (صلی الله علیه و آله و سلم) وارد مکه شد فرمود که شش مرد و چهار زن را بکشند که عبدالله بن سعد بن ابی سرح یکی از آن مردان بود.او به نزد عثمان آمد و اظهار توبه کرد، عثمان او را به نزد رسول خدا آورد و برای وی امان خواست رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) مدتی خاموش ماند تا شاید (چنانکه بعدها خودش گفت) کسی از مسلمانان او را گردن زند اما کسی چنین کاری را نکرد و حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) به او امان دادند و توبه‌اش را پذیرفتند. او بعدها در خلافت عمر و عثمان به کار گماشته شد[4].پس همانطوریکه پیداست دستور قتل عبدالله بن سعد بخاطر مرتد شدن او و سب النبی بوده و چون او مرتد ملی بوده نه فطری؛ در صورت احراز توبه، حکم اعدام لغو می‌شود و اصرار عثمان بر این بوده که او توبه نموده است.و از طرف دیگر چون او ساب النبی هم بوده، حضرت رسول می‌توانسته باز او را اعدام کند و لذا آنحضرت اصحاب خود را در آن قضیه برخورد با عثمان، باز خواست نمودند که چرا کسی بلند نشد و او را به درک واصل نکرد.پی نوشتها:[1]البته همانطوریکه از گفته ابوحیان در ج4 البحر المحیط ص 180 و تایید بلاذری بر می آید ، این برای یک بار یا چند بار اندک و ناچیز اتفاق افتاده است.[2]رجوع شود به پژوهشی در تاریخ اسلام ، دکتر محمد باقر حجتی ص303-206[3]چون طبق آیه 3 سوره ی نجم پیامبر از خودش چیزی را نمی گویدو...[4]مغازی واقدی ص631 – تاریخ پیامبر اسلام دکتر آیتی ص 562 .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه