معنای عبادت و عبوديت را توضيح دهيد؟

در مورد معناي عبادت و عبوديّت و تفاوت هاي لغوي آن اظهار نظرهاي گوناگوني شده است. راغب اصفهاني در مفردات مي گويد: عبوديّت اظهار تذلل و عبادت غايت تذلّل است. در مجمع آمده: «العبادة في اللّغه هي الذلّة» عبادت در لغت همان ذلّت است. و راهي را كه با رفتن هموار شده گويند: «طريقٌ معبّد» و برده را بواسطة ذلّت و انقيادش، عبد گويند. در صحاح نيز گفته شده است: «اصل العبودّية الخضوع الذّلٌ... والعبادة الطاعة» عبوديت خضوع و ذلّت است و عبادت طاعت است. عبارت قاموس چنين است: «العبودية والعبودة والعبادة: الطّاعة كه هر سه را به معناي طاعت گرفته است. در اقرب الموارد آمده: العبادة: الطاعة و نهاية التعظيم الله تعالي». عبادت طاعت و نهايت تعظيم براي خداوند متعال است. معناي جامع اين كلمات همان تذلّل و اطاعت است. دربارة خداوند دو گونه عبادت داريم: يكي اطاعت از فرامين او و اين كه در زندگي روزمرّه راجع به حلال و حرام از دستورات خداوند و دين او پيروي مي كنيم. اين عبادت به معناي طاعت و فرمانبري است. به احتمال قوي آيات اياك نعبد و اياك نستعين و و من الناس من يعبدالله و حرفٍ و ما خلقت الجن والانس إلّا ليعبدون فا عبدني و اقم الصلوة لذكري شامل اين عبادت هستند. ديگر تذلّلي است توأم با تقديس؛ يعني بنده نهايت خضوع و ذلّت را در برابر حق اظهار مي دارد و در عين حال او را از تمام نقائص پاك و به تمام كمالات دارا مي داند و در زبان مي گويد: «الله اكبر، سبحان لله، الحمدلله، ايّاك نستعين» و با بدن ، ركوع و سجود مي كند. يعني معبود من حتّي بزرگتر از توصيف است، او پاك و منزّه است، همة حمدها مال اوست و از وي ياري مي جوئيم. عبوديّت نهايت اوج تكامل يك انسان و قرب او به خداست. عبوديت اطاعت بي قيد و شرط و فرمانبرداري در تمام زمينه هاست و بالاخره عبوديت كامل آن است كه انسان جز به معبود واقعي يعني كمال مطلق نينديشد و جز در راه او گام بر ندارد و هرچه غير اوست فراموش كند. و معني عبادت و پرستش آن قدر وسيع است كه حتي گوش دادن به سخن كسي به قصد عمل كردن به آن را نيز شامل مي شود و نيز قانون كسي را به رسميّت شناختن، يك نوع عبادت و پرستش او محسوب مي شود. از پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ چنين نقل شده «كسي كه به سخن سخنگويي گوش فرا دهد (گوش دادن از روي تسليم و رضا) او را پرستش كرده. اگر اين سخنگو از سوي خدا سخن مي گويد، خدا را پرستيده است و اگر از سوي ابليس سخن مي گويد ابليس را عبادت كرده است. يك معنايي به نظر لطيف تر از همه معاني گذشته اين است كه «عبادت ارتكاب طاعت است كه انجام دهي آنچه را كه خداي مي پسندد و عبوديت آن است كه پسندي آنچه خداي كند» و راضي به رضاي او باش. و عرفا گفته اند: «كه عبادت آن است كه دنيا را نزد تو قدري نباشد و عبوديت آنكه از عقبي نيز در دل تو اثري نماند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه