غسل توبه در چه مواردی کاربرد دارد؟ آیا توبه کردن پشت سر هم زیان دارد؟ پس این چه فرقی با غسل توبه از گناه دارد؟

واقعیت این است که به جز پیامبران و امامان معصوم، همه ى انسان ها در معرض اشتباه و خطا هستند و هیچ انسانى نیست که ـ و لو سهوا ـ اشتباه نکند؛ وسوسه هاى شیطانى و شهوات نفسانى و درونى انسان و نیز دنیا و جلوه هاى ظاهرى آن، دائما همراه انسان و در متن زندگى او حضور دارند و در صدد فریب و گمراه کردن او مى باشند. بنابراین خداوند مى داند که انسان در معرض این خطرات درونى و بیرونى قرار داد؛ لذا تمهیداتى را براى نجات وى از چنگال آن وسوسه هاى درونى و بیرونى در نظر گرفته است. در کنار آن وسوسه هاى درونى، خداوند چراغ عقل و فطرت حقیقت طلبى را در درون انسان روشن و شعله ور نگه داشته است و در بیرون نیز پیامبران، امامان معصوم و دین را به عنوان بهترین برنامه ى زندگى قرار داده، تا انسان از آن استفاده کند. علاوه بر این که خداوند به رغم همه ى این تمهیدات، راه دیگرى را به روى انسان باز گذاشته است که اگر جنود شیطان بر او پیروز شدند و او را به گناه یا بیراهه کشاندند، دوباره به صراط مستقیم باز گردد و هیچگاه و در هیچ شرایطى، در زندگى ناامید و مستأصل نشود و آن راه «توبه» است. به دو نکته توجه نمایید:1- توبه فرایندی تدریجی و دراز مدت است. یکی از کارهایی که انسان مومن انجام می دهد این است که در هر روز استغفار کند و همیشه از خداوند طلب بخشش نماید. حتی نقل شده است که پیامبر خدا(ص) هر روز هفتاد بار استغفار می کرد و در قرآن کریم آمده است ان الله یحب التوابین. خداوند کسانی را که بسیار توبه می کنند، دوست دارد، بنابراین توبه کردن بسیار و مکرر نه تنها زیان ندارد، بلکه مستحب است و خوب است انسان مومن دائما در حال توبه و طلب بخشش از خداوند باشد.2- یکی از آداب توبه انجام غسل توبه است. مستحب است انسان هنگامی که تصمیم می گیرد گناهی را ترک کند، غسل توبه نماید و همچنین مستحب است با هر غسلی که انجام می دهد نیت غسل توبه هم داشته باشد. ضمنا گفتنی است ما دو نوع غسل توبه نداریم.چند دستور العمل براى توبه و بازگشت از گناه:پس از پیدا شدن حالت ندامت از کرده هاى ناپسند، چند عمل سزاوار است:1. سه روز، روزه گرفتن: حضرت صادق(ع) مى فرماید: توبه ى نصوح که خداوند به آن امر فرموده، روزه گرفتن روز چهارشنبه، پنج شنبه و جمعه است؛2. غسل توبه، حضرت رضا(ع) به کسى که مى خواست از گناه استماع غنا توبه کند، فرمود «برخیز و غسل کن» و پیامبر(ص) مى فرماید: «نیست بنده اى که گناهى کند و هر اندازه که باشد، سپس پشیمان شود و توبه کند، مگر این که خداوند به مغفرت و آمرزش به او رجوع مى فرماید. سپس فرمود: برخیز و غسل کن و براى خدا سجده نما».3. خواندن دو یا چهار رکعت نماز؛4. استغفار و خواندن دعاى توبه (خصوصا دعاى 31 صحیفه ى سجادیه از امام سجاد(ع))؛5. تکرار توبه و استغفار؛ امام صادق(ع) فرمود: «هرگاه بنده اى زیاد آمرزش بطلبد، نامه ى عملش بالا مى رود، در حالى که مى درخشد»؛6. اختیار کردن وقت سحر براى استغفار، بسیار نافع و مطلوب است. البته استغفار در هر وقتى خوب است؛ ولى سحر اثر خاصى دارد. لذا قرآن نیز استغفار کننده در سحر را مورد ثناى خود قرار داده است.بانگ برداشته مرغ سحرىکرده بر خفته دلان پرده درىهیچ از جاى نمى خیزى تو؟الله الله چه گران خیزى تو!علاوه بر آنچه گفته شد راهکارهاى زیر نیز مؤثر است:1. همنشینى با افراد مؤمن و با نشاط؛2. شرکت در جلسات مذهبى؛3. اهتمام به خواندن نماز اول وقت، هرگاه سستى و کوتاهى نسبت به نماز از انسان سر زد، باید سعى کند یک جریمه اى براى آن کوتاهی اش، لحاظ کند و خود را به جهت آن کوتاهى، جریمه کند؛ مثلاً مقدارى پول به صندوق صدقات بیندازد یا یک روز، روزه بگیرد. این روش «خود جریمه اى» را مى تواند در موارد دیگر نیز مورد استفاده قرار دهد؛ مثلاً اگر گناهى از او سر زد، از همین روش استفاده کند؛ 10. براى ترک گناهانى که به آنها عادت کرده است نیز سعى کند با یک برنامه ریزى زمانبندى شده، به تدریج آن را ترک کند؛ مثلاً با خود شرط کند امروز مى خواهم آن گناه را انجام ندهم. اگر موفق شد یک امتیاز به خود بدهد و بلافاصله به جهت آن موفقیت، سجده ى شکر به جاى آورد و اگر موفق نشد، از همان روش جریمه استفاده کند؛11. براى تقویت اراده هر روز حتما نیم ساعت در یک وقت معیّنى، ورزش کند؛12. اگر در انجام این امور گاهى شکست خورد، سرخورده نشود و باز هم ادامه دهد. قطعا استمرار آن توأم با پشتکار، باعث تغییر و دگرگونى در او خواهد شد. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه