با سلام و احترام خدمت شما فرهیخته گرامی،همان طور که می دانیم کشور ما آغاز کننده جنگ نبوده و جنگ توسط عراق با حمایت اربابانش بر انقلاب نوپای اسلامی ما تحمیل شد و روشن است که دفاع از سرزمین و تمامیت ارضی کشور و بیرون راندن متجاوز از یکسو و تنبیه و الزام او به جبران خسارات علیه کشورما حقی مسلم برای کشور ما بود که متأسفانه از سوی سازمان ملل تا پیش از قطعنامه ۵۹۸ در اواخر جنگ،حاضر به پذیرش آن بود.از این رو جمهوری اسلامی به منظور اعمال فشار برای احقاق حق و تنبیه متجاوز

با سلام و احترام خدمت شما فرهیخته گرامی،همان طور که می دانیم کشور ما آغاز کننده جنگ نبوده و جنگ توسط عراق با حمایت اربابانش بر انقلاب نوپای اسلامی ما تحمیل شد و روشن است که دفاع از سرزمین و تمامیت ارضی کشور و بیرون راندن متجاوز از یکسو و تنبیه و الزام او به جبران خسارات علیه کشورما حقی مسلم برای کشور ما بود که متأسفانه از سوی سازمان ملل تا پیش از قطعنامه 598 در اواخر جنگ،حاضر به پذیرش آن بود.از این رو جمهوری اسلامی به منظور اعمال فشار برای احقاق حق و تنبیه متجاوز،اقدام به ورود به خاک عراق و تصرف فاو نمود و شاهد بودیم که پس از ظهور قدرت برتر جمهوری اسلامی در جنگ ،قدرتهای حامی عراق و سازمان ملل حاضر به پذیرش حقوق کشور ما و تعیین متجاوز در جنگ شدند ، مسأله ای که تا پیش از آن زیر بار آن نمی رفتند و از پذیرش آن شانه خالی می کردند . از این رو در تصرف فاو مسأله کشور گشایی و تصرف خاک کشور و ضمیمه کردن آن به کشور ما در میان نبود ، بلکه هدف تنبیه متجاوز و اعمال فشار برای احقاق حق بود و اگر در جنگ سخن از آزاد سازی کربلا به میان می آمد، این مسأله ناظر به نجات مردم عراق از چنگال رژیم بعث و صدام معدوم بود که با کودتای نظامی سر کار آمده بود، نه اینکه جمهوری اسلامی قصد تصرف عراق و کربلا و ضمیمه کردن آن به خاک خود را داشت . جمهوری اسلامی در تمام مواضع رسمی خود تا آزادی خرمشهر در عملیات بیت المقدس (سوم خرداد سال 1361) سخن از آزاد سازی مناطق اشغالی و دفع تجاوز عراق و مجازات متجاوز به میان آورده بود .اما با توجه به عدم پذیرش این مسأله توسط سازمان ملل ، جمهوری اسلامی برای احقاق حقوق خود و فشار به عراق و حامیان آن و سازمان ملل چاره ای به جز ورود به خاک عراق و تحت فشار قرار دادن رژیم بعث از این طریق نداشت در حقیقت از نظر سیاسی ایران درآن زمان، نیاز به برگ برنده ای داشت که آن را با تصرف فاو به دست آورد؛ تا بتواند فشارهای سیاسی خود را برای پایان دادن نزاع و رسیدن به هدف به کار گیرد . استراتژی تنبیه متجاوز در عملیات والفجر ۸ یکی از بی‌نظیر‌ترین عملیات‌های آبی خاکی در طول هشت سال جنگ تحمیلی بود. در این عملیات با عبور باورنکردنی رزمندگان از اروندرود دو هدف تاثیرگذار بر موازنه جنگ یعنی تصرف منطقه مهم فاو و انهدام دشمن به دست آمد. همچنین تسلط بر اروندرود، بستن راه عراق به خلیج فارس و هم مرزی با کویت از جمله نتایج این عملیات بود. تبعات ناشی از فتح فاو به منزله تغییر در ماهیت سیاسی جنگ نیز بود، به این معنا که اتخاذ استراتژی دفاع مطلق از سوی عراق، پس از فتح خرمشهر، با این هدف بود که جنگ در روند فرسایشی، سرانجام منتهی به‌پذیرش صلح از سوی ایران شود، اما فتح فاو و ارتقای موقعیت سیاسی و نظامی ایران در شمال خلیج فارس، عملا منجر به پیدایش شرایط جدیدی شد که هیچ‌گونه مطابقتی با مشخصه‌های جنگ فرسایشی نداشت. شورای امنیت، در پی این تحولات و تغییر موازنه قوا به سود ایران، در تاریخ ۱۳۶۵/۱۲/۳ اقدام به تهیه پیش‌نویس و صدور بیانیه مهمی کرد که در بند ۳ آن آمده بود: «دبیرکل از ایران و عراق بخواهد که دو کشور بی‌درنگ در زمین، دریا و آزمایش‌های مربوط به هوا آتش‌بس را رعایت کرده و بلافاصله تمام نیروهای خود را تا مرزهای بین‌المللی شناخته شده، به عقب بکشند.» این بیانیه در شرایطی منتشر شد که پیش از آن، در سخت‌ترین شرایطی که خاک ایران مورد تهاجم قرار می‌گرفت، سازمان ملل، تنها اقدام به صدور بیانیه‌ای می‌کرد که در آن صرفً اظهار تأسف می‌شد. اما پس از فتح فاو با صدور قطعنامه‌ای جدید به شماره ۵۸۲، عملاً به سود عراق موضع‌گیری کرد و خواستار عقب‌نشینی تا مرزهای بین‌المللی یعنی ترک فاو از سوی نیروهای ایرانی شد. بنابر این ، جمهوری اسلامی قصد تهاجم و تصرف خاک کشور دیگر را نداشته و تنها برای تنبیه متجاوز و الزام آن به پذیرش حقوق خود و بازدارندگی نسبت به تحرکات آینده آن ، اقدام به چنین کاری کرد . اسلام تجاوز ناحق به سرزمین های دیگر را منع کرده است نه هجوم به دشمنان به منظور احقاق حق را خداوند متعال می فرماید : « اذن للذین یقاتلون بانهم ظلموا و ان الله علی نصرهم لقدیر » « به کسانی که جنگ بر آنها تحمیل گردیده , اجازه جهاد داده شده است , چرا که مورد ستم قرار گرفته اند و خداوند بر یاری آنها تواناست » (سوره حج, آیه 39) این آیه که به اعتقاد برخی از مفسرین نخستین آیه در مورد جهاد است به مسلمانان که از سوی دشمنان تحت فشار واقع شده بودند , اجازه جهاد می دهد و در واقع مسلمانانی که مورد آزار و اذیت دشمنان قرار گرفته بودند , اجازه دفاع از خود و دفع تهاجم دشمنان را پیدا نمودند و آنچه در تصرف فاو صورت گرفت در راستای دفاع از حق خود و تنبیه متجاوز بوده است نه بیش از آن. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه