برخی از شاگردان و اصحاب بزرگ امام حسن عسکری علیه السلام را معرفی کنید؟

امام حسن عسکری علیه السّلام چه در زمان حیات پدر گرامی شان و چه در دوران امامت خویش در شهر سامراء به شدت تحت نظر بودند از این روی ارتباط با یاران به سختی صورت می گرفت و به همین علت یاران و شاگردان حضرت معمولاً به طور ناشناس با امام مرتبط بودند؛ به چند تن از یاران ایرشان اشاره می کنیم: 1. عثمان بن سعید ثمری: وی که از قبیله بنی اسد بود و به علت سکونت در شهر سامرا به عسکری نیز مشهور بود از یاران و اصحاب خاص امام هادی و امام حسن عسکری و همچنین به عنوان نائب اول از نواب اربعه امام زمان (عج) به حساب می آید.[1] از او در محافل شیعی به نام (سمّان) روغن فروش نیز یاد شده است زیرا به منظور استتار فعالیت های سیاسی، روغن فروشی می کرد و اموال متعلق به امام را که شیعیان به وی تحویل می دادند، در ظرف های روغن قرار داده به محضر امام عسکری علیه السّلام می رساند.[2] او مورد اعتماد و احترام عموم شیعیان بود.[3] پس از رحلت امام حسن عسکری مراسم تغسیل و تکفین و خاکسپاری آن حضرت را درظاهر، عثمان بن سعید انجام داد[4] در مورد تاریخ وفات وی اختلاف است در برخی منابع 267 و در برخی 280ق ذکر شده است.[5] 2. محمد بن عثمان بن سعید ثمری: وی نیز همچون پدر از بزرگان شیعه و از نظر تقوی و عدالت و بزرگواری مورد اعتماد و احترام شیعیان بود و از یاران مورد اعتماد امام عسگری علیه السّلام بود چنانچه امام عسگری در جواب (احمد بن اسحاق) که سوال کرده بود به چه کسی از شیعیان و معتمدین حضرت مراجعه کند حضرت فرمود: عمری (عثمان بن سعید) و پسرش هر دوی آنها امین و مورد اعتماد من هستند، آنچه به تو برسانند از جانب من می رسانند و آنچه به تو بگویند از طرف من می گویند. سخنان آنان را بشنو و از آنان پیروی کن زیرا این دو تن مورد اعتماد و امین من هستند وی که به عنوان نایب دوم امام زمان (عج) نیز بوده در تاریخ 304 یا 305 هجری قمری وفات یافت.[6] 3. احمد بن ابراهیم بن اسماعیل: ایشان یکی از خواص و نزدیکان امام حسن عسکری بود که آثار ارزنده ای در علوم مختلف از خود به یادگار گذاشت کتاب (اسماء الجبال و المیاه و الاودیه) در علم جغرافیا بوده و همچنین در علم لغت تبحر داشته و از کاتبان و همنشینان امام بوده[7] وی در سال 291 هجری قمری وفات یافت.[8] 4. فضل بن شاذان بن خلیل مکنی به ابو محمد: که از مشایخ و ثقات و معتمدین و محدثین اواسط قرن سوم هجری است وی فقیه متکلم جلیل القدر و از اصحاب حضرت جواد علیه السّلام و امام هادی و امام حسن عسگری علیهم السلام بوده و حدود یکصد و هشتاد کتاب به او منسوب است که در موضوعات مختلف نگاشته از جمله (اثبات الرجعة) (اربع مسائل فی الامامیة)، (الرد علی الباطنیة و القرامطة)، (حدوث العالم) و... او را متوفای 260 هجری می دانند.و همچنین کتاب الایضاح فی الرد علی سائر الفرق از اوست.[9] 5. احمد بن محمد بن خالد برقی (متوفای 274 یا 280ه): وی نیز از یاران و اصحاب امام حسن عسکری بوده و همچنین پدرش محمد نیز از یاران امام محسوب می شد ولی احمد شهرتی بیش از پدر داشته او دارای آثار علمی بود از جمله المحاسن که حاوی بسیاری از احادیث ائمه است. 6. حسین بن اشکیب سمرقندی (مروزی) از اصحاب و یاران امام حسن عسکری و در نقل روایت از جانب رجالیون ثقه توصیف شده مدتی در قم خادم حرم حضرت معصومه(س) بوده سپس در سمرقند مقیم و به نشر معارف تشیع پرداخت.[10] 7. حسن بن موسی الخشاب از بزرگان و علمای شیعه و از یاران امام عسگری بود و آثار علمی در موضوعات مختلف داشته از جمله: کتاب(الرد علی الواقفه) و (النوادر) و... . 8. ابراهیم بن ابی حفص: کنیه اش ابو اسحاق، کاتب و از اصحاب بزرگ امام حسن عسگری علیه السّلام به شمار می رود و مردی ثقه و موجه است و همچنین او کتابی در رد اهل غلو و ابی الخطاب نوشت.[11] 9. احمد بن ادریس قمی معروف به معلم، از اصحاب و یاران امام عسگری علیه السّلام به شمار می رود او فقیهی ثقه و مورد اعتماد شیعه بود که روایات زیادی نقل کرده و روایاتش صحیح است دارای اثری به نام نوادر بوده در سال 306 در گذشت.[12] 10. داود بن قاسم بن اسحاق از اهالی بغداد که در نزد ائمه علیهم السلام دارای مقام و منزلتی عالی بود و در نقل حدیث او را ثقه دانسته اند و از اصحاب خاص امام جواد و هادی و عسگری و حضرت صاحب الزمان علیهم السلام محسوب و از همه آنها نقل روایت کرده است. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. زندگانی امام حسن عسگری، باقر شریف قرشی، ترجمه سید حسن اسلامی. 2. حیاة الامام العسکری، محمد جواد طبسی. 3. خورشید سامرا، محمد جواد طبسی. 4. حیاة فکری سیاسی امامان شیعه، رسول جعفریان. -------------------------------------------------------------------------------- [1] . طوسی‌، الغیبة، تهران، مکتبة نینوی الحدیثة بی تا ص 216. [2] . همان ص 214. [3] . همان ص 216. [4] . همان . [5] . حسین جاسم، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ترجمه سید محمد تقی آیت اللهی، تهران ، امیرکبیر، 1367 ش، ص 155. [6] . طوسی پیشین ص 219 - 223 . [7] . شیخ طوسی، الفهرست. تحقیق شیخ جواد قیومی، بیروت، موسسه نشر الفقاهة، ص72؛ رجال نجاشی، ص92 . [8] . تهرانی، آقا بزرگ، الذریعه، بیروت، دارالاضواء چاپ دوم، 1403ق ج 2 ص 66. [9] . فضل بن شاذان الایضاح. تحقیق جلال الدین حسینی (بی جا ) (بی تا) ص 1 . [10] . احمد بن علی نجاشی، تحقیق آیت الله شبیری زنجانی، قم، جامعة مدرسین، 1413ق، ص 76، ش 182. [11] . باقر شریف قرشی، حیاه الامام الحسن العسکری، ترجمه سید حسن اسلامی، قم، جامعه مدرسین، 1371، ص139 . [12] . احمد بن علی نجاشی، همان ص 143. .

موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی امین

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/03

لینک کوتاه