لطفا این حدیث را شرح دهید. امام هادی علیه السلام فرمودند: اَلجاهِلُ اَسِیرُ لِسانِهِ؛ نادان، اسیر زبان خویش است. (1)

شرح حدیث:اسارت انواع گوناگون دارد. یکی اسیر بند و زنجیر و زندان است. دیگری اسیر عادتهای ناپسند و گناهان است، یکی اسیر مال و مقام و ثروت و شهرت است، یکی هم «اسیر زبان» است و این، ویژگی انسانهای جاهل و کم خرد است که کنترلی بر زبان و گفتار خود ندارند و در همین رهگذر، دچار پشیمانیهای جبران ناپذیر می شوند. عاقل و فرزانه، آنچه را نمی داند، نمی گوید. تا نپرسند، جواب نمی دهد. سخنانش متین و سنگین است. از لغو و بیهوده گویی پرهیز می کند. سخنان درشت و آزاردهنده به دیگران نمی گوید. در موردی که اطلاع کافی ندارد، اظهارنظر نمی کند. حرفی می زند که برای خود و دیگران سودمند باشد. اما جاهل، چنین نیست. گرفتار زبان لجام گسیخته و بی مهار است که برای او دردسرساز می شود و گاهی «زبان سرخ، سرِ سبز می دهد بر باد». به قول ایرج میرزا:کم گوی و مگوی هرچه دانیلب دوخته دار، تا توانیبس سر که فتاده ی زبان استبا یک نقطه، زبان، زیان استنادان به سر‍ِ زبان نهد دلدر قلب بود، زبان عاقل(2)آنچه انسان را از «اسارت زبان» می رهاند، مهار و کنترل آن است و این وقتی است که قبل از هر گفتار، درباره ی آنچه می خواهیم بگوییم، بیندیشیم و خوبی و بدی و صلاح و فساد و سود و زیان آن را در نظر داشته باشیم، آنگونه که توصیه کرده اند. -مزن بی تأمل به گفتار، دَم!پی نوشت: 1. اعلام الدین، ص 311. 2. رهنمون، ذوالقدری، ص 454. منبع: حکمت های نقوی(ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام هادی علیه السلام)، جواد محدثی، ‌انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول(1391). .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه