دلیل اینکه امامت از پدر به پسر می رسیده است چیست آیا شبیه موروثی شدن پیش نمی آید؟

ابتدا باید دید ارثی بودن امامت و رهبری یعنی چه و توارث در آن بار منفی دارد یا مثبت؟ سپس باید دید فلسفه معرفی امامان توسط پیامبر(ص) چیست و اصلاً این مسأله ربطی به ارثی بودن مسأله دارد یانه؟ که بعد از پاسخگوئی به این سؤالات جواب شما هم معلوم می شود: الف) ارثی بودن امامت و رهبری یعنی چه؟ ارثی بودن به معنای آن است که فارق از هرگونه معیار اساسی و صحیح حکومت از کسی به خاندان وی منتقل شود. در بسیاری از نظام‏های شاهنشاهی و سلطنتی این شیوه حکم‏فرما است و براساس آن صلاحیت‏های لازم جهت اداره جامعه و حکومت به کلی از نظر دور مانده و حفظ قدرت و سلطنت در یکخانواده اصل حاکم بر همه ارزش‏ها و معیارها تلقی می‏شود. ب ) آیا ارثی بودن دارای بار مثبت است یا منفی؟ بدیهی است ارثی بودن به معنای فوق از نظر منطقی کاملاً نادرست وباطل می‏باشد و بهترین گواه بر بطلان این روش نظام‏های موروثی حاکم بر جهان به ویژه کشور ما ایران در طول تاریخ است که بارها و بارها جامعه را به سوی پرتگاه‏های خطرناکی هدایت نموده و موجب سقوط و انحطاطات بسیاریگردیده است. ج ) آیا امامت اهل‏بیت(ع) موروثی است؟ بررسی و ژرفکاوی معیارهای اساسی امامت و رهبری در اسلام به خوبی نشان می‏دهد که اساسا اسلام با نظام موروثی کاملاً در تضاد و چالش است و به هیچ روی چنین شیوه‏ای را برنمی‏تابد، امامت اهل‏بیت(ع) یعنی امامت و حکومت عالی‏ترین و برجسته‏ترین معیارها از جمله عصمت که برتر از آن هیچ ملاکی قابل تصور نیست، بنابراین آن نقطه منفی که در نظام‏های موروثی وجود دارد هرگز در امامت اهل‏بیت یافت نمی‏شود، لیکن در اینجا این سؤال رخ می‏نماید که چگونه ارزش‏های لازم تنها در 12 نفر از سلسله شریفه اهل‏بیت پیامبر(ص) جمع گردیده و نه تنها دیگران در چنین فضیلتی با آنان مساوی نیستند، بلکه دیگر منسوبین به پیامبر نیز از آن بی‏بهره‏اند! د ) این که پیامبر(ص) امامان را از قبل معرفی می‏کردند فلسفه‏های متعددی دارد از جمله: - اتمام صحبت بر مردم - تسهیل و راه‏گشایی برای شناخت هر چه زودتر و بهتر، توضیح آن که در موارد بسیاری شخصیت‏های برجسته و بالا برای بسیاری از مردم ناشناخته مانده و یا زمانی شناخته می‏شوند که بسیاری از فرصت‏های لازم جهت استفاده از وجود آنان از کف رفته و جامعه دچار خسران بزرگی شده است. - نکته دیگر اصلاح عقاید جامعه است؛ یعنی، چنان نیست که هرگاه مردم اهل‏بیت(ع) را بشناسند حتما هم از آنان پیروی کنند، این که همه دانشمندان و علما و امت اسلامی اعم از شیعه و سنی به بسیاری از فضایل اهل‏بیت(ع)اذعان داشته و هیچ نقطه تاریکی در زندگی آنان سراغ ندارند و حتی بر کسانی مانند: ابن‏ابی‏الحدید و حتی برخی از ائمه اربعه اهل‏سنت فضیلت حضرت علی(ع) بر دیگر خلفا را به صراحت اعلام نموده‏اند، لیکن مع‏الاسف راه دیگری را در مسأله ولایت پیش گرفته‏اند و سخنان پیامبر(ص) همراه با معرفی آنان لزوم پیروی از آنان را نیز صراحتا بیان داشته تا مانند ابن‏ابی‏الحدیدها نگویند با وجود شخص برتری مثل علی(ع) دیگران را پیش گرفتند و آن را ناشی از تقدیر الهی قلمداد کنند. ه ) مسأله معرفی از قبل هیچ ارتباطی با توارث ندارد، طی این که یکی از راه‏های اثبات نبوت انبیاء پیش‏گویی و معرفی پیامبر پیشین است، در حالی که بسیاری از پیامبران نیز از خاندان و نسل واحدی بوده و همواره آمدن پیامبر یا پیامبران بعدی را خبر می‏دادند و از این مسأله موروثی بودن استفاده نمی‏شده شاهد بر این مطلب هم این است که اگر امامت موروثی  می بود امامت از امام حسن به امام حسین نمی رسید بلکه از امام حسن به فرزند آنحضرت می رسید، بطور کل هر کدام از ائمه دارای چند فرزند ذکور بوده اند بدین ترتیب ما باید بیش از 12 امام داشته باشیم مثلا غیر از امام حسن و حسین علیهما السلام محمد حنفیه و حضرت عباس هم از فرزندان امام علی(ع) بوده که در صورت موروثی بودن باید این دو هم از ائمه ما محسوب می شدند، امید است با این تفاصیل به جوابتان رسیده باشید[1] .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه