اعتقاد به مهدی علیه السلام

اعتقاد به مهدی علیه السلام ما معتقدیم که سرانجام، اداره امور جهان در قبضه با کفایت صالح ترین افراد بشر قرار خواهد گرفت و او جهان را از تاریکی، فقر، جهل و ظلم رهایی می بخشد، و حکومت واحد جهانی را بر اساس مساوات و عدالت استوار می سازد. علی رغم اتفاق نظر در اصل «مصلح» و «منجی»، لیکن در مصداق و تطبیق آن اختلاف دارند. روایات نقل شده در باره حضرت مهدی (ع) و بحث از نواب خاص آن حضرت که در طول هفتاد سال، واسطه میان شیعیان و حضرت بوده اند، این اعتقاد را از محدوده «ذهن» به دنیای «واقعیات» می آورد. یعنی او یک حقیقت فرضی و خیالی نیست بلکه یک موجود واقعی است. بنابراین موضوع مهدی، نه اندیشه چشم به راه نشستن کسی است که باید زاده شود و نه پیشگویی است که باید در انتظار مصداقش ماند. بلکه واقعیت و در اندوه و شادی هامان شریک است. احادیث و نیز تاریخ غیبت صغری، این باور را در جان ما زنده می کند که مصداق آن مصلح و مهدی منتظر، کسی جز «محمد» امام دوازدهم شیعیان و پسر امام حسن عسکری (ع) نیست؛ که وجودش به تجربه تاریخی ثبت شده است. آیت الله محمد باقر صدر (ره) می نویسد: اعتقاد به مهدی (ع) به عنوان یک قائد منتظر که جهان را به یک صورت برتر متحولّ می سازد، از اخبار پیامبر اکرم (ص) عموماً و از احادیث ائمه اهل البیت (ع) خصوصاً سرچشمه گرفته است، و در نصوص بسیاری مورد تأیید و تأکید واقع شده، به طوری که اصلاً مطلب قابل تردید نیست. در مجموع اخبار و احادیثی که در مورد امامت مهدی (ع) و غیبت و ظهور و اصلاح آینده جهان و خصوصیات شخصی او از طریق سنی و شیعه وارد شده است، تمام آن ها نزدیک به شش هزار حدیث است و در مورد هیچ یک از موضوعات مسلم و غیر قابل تردید اسلامی، این اندازه حدیث و روایت وارد نشده است. [1] گذشته از قطعی بودن موضوع مهدی موعود (ع) از دیدگاه مدارک متقن اسلامی، اختصاص داشتن این شخصیت والا به امام دوازدهم شیعه، و پسر امام حسن عسکری (ع) دلایل محکم و روشنی دارد که تمام آن دلایل را ممکن است در دو دلیل خلاصه کنیم: 1. دلیل اسلامی: مهدی (ع) در صدها روایتی که از پیغمبر اکرم (ص) و از ائمه (ع) نقل شده، متمثل است. روایاتی که مهدی (ع) را به اهل بیت (ع)، نواده فاطمه (ع)، ذریۀ حسین (ع) و فرزند نهم آن حضرت نسبت داده است، و نیز آن سلسله از احادیثی که دلالت می کنند که جانشینان پیامبر (ص) دوازده نفرند، تمام این احادیث، آن فکر و عقیده عمومی مهدی (ع) را محدود می کنند و آن موضوع فکری کلّی را در امام دوازدهم از ائمه (ع) مشخص می سازند. این حدیث نبوی شریف به این مضمون که «امامان پس از من یا خلفاء بعد از من، دوازده نفرند» با عبارات مختلف در بیش از دویست و هفتاد روایت از رسول اکرم (ص) نقل شده، که در حدیث سنی و شیعه مانند: صحیح بخاری، صحیح مسلم، صحیح ترمذی و سنن ابن داود و مسند احمد حنبل و مستدرک الصحیحین حاکم نیشابوری نقل شده است. در حالی که بخاری در زمان امام جواد و امام هادی و امام عسکری (ع) می زیسته و کتاب صحیح بخاری را در آن زمان نوشته است که هنوز امامان به دوازده نرسیده بود. این خود دلالت می کند که این حدیث پیش از آنکه فکر و عقیده دوازده امامی در مغزها تکمیل شود، از رسول اکرم (ص) صادر شده است و جای تردید در این احادیث باقی نمی ماند. ایمان و عقیده شیعه دوازده امامی که می گوید: جانشینان پیامبر (ص) از علی (ع) شروع شده و به مهدی (ع) ختم می شود، قابل تطبیق با احادیث شریف نبوی است. 2. دلیل علمی: دلیل علمی آن، تجربه ای است که شیعیان در طی هفتاد سال دوران غیبت صغری آموختند. از واقعه مسلم تاریخ مهدی (ع) در دوران غیبت صغری، این نتیجه گرفته می شود که آن حضرت، بزرگ حقیقتی بود که ملت شیعه مدت هفتاد سال در تحت رهبری مستقیم وی زندگی کرده اند و با نمایندگان ویژه وی سر و کار داشته اند، و در طول این هفتاد سال کوچک ترین حادثه و جریانی پیش نیامد که باور و اعتقاد در آنان را نسبت به وجود و حقیقت امام شان متزلزل کند. نکته قابل توجه دیگر این است که تمام نامه هایی که به وسیله یکایک این چهار نفر از امام (ع) به دست مردم می رسید، همه یک خط داشت و از نظر روشِ انشاء یکسان بود؛ بنابراین، در پس پرده، یک حقیقت ثابت و محقق و یک موجود اصیلی وجود داشته است. محال است یک چنین جریانی دروغ باشد و در طی این هفتاد سال برای مردمی که آن را به عنوان یک حقیقت ثابت پذیرفته اند کشف نشود؛ بلکه اطمینان و باور آنان به این حقیقت ثابت، بیشتر و شدیدتر می گردد. پس نتیجه می گیریم که تحلیل غیبت صغرای امام -------------------------------------------------------------------------------- [1] بحث حول المهدی، محمد باقر صدر، ص 72-63 [2] بحث حول المهدی، محمد باقر صدر، ص 72-63 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه