معنای این حدیث «کَانَتْ قُرَیْشٌ إِذَا رَأَتْهُ فِی حَرْبٍ قَالَتِ احْذَروا الحُطَم»، چیست؟

مشتقاتی از ریشه «حطم» در آیاتی از قرآن کریم مشاهده می‌شود که در تمامشان معنای نابودی و از بین رفتن نهفته است.[1] چه آن‌جا که از خشک‌شدن برگ درختان می‌گوید، چه آن‌جا که از احتمال پایمال شدن مورچگان توسط لشگر سلیمان(ع) سخن به میان می‌آید و چه آن‌جا که توصیفی از آتش جهنم ارائه می‌شود. «حَطْم» در معنای مصدری آن به شکستن یک چیز خشک مانند استخوان گفته می‌شود؛[2] و در یکی از اشتقاقات آن،‌ به شخصی که هر چیزی را درهم ‌شکسته و خستگی ناپذیر است، «حُطم» می‌گویند[3] که از الفاظ مبالغه به شمار می‌آید.[4] واژه «الحطمه» در قرآن کریم هم نشانگر آن است که آتش دوزخ، هر چیزی را تا مرز نابودی پیش می‌برد. در همین راستا در برخی گزارش‌ها در مورد شجاعت امام علی(ع) در جنگ‌ها آمده است: «کانت قریش إِذا رأَتْهُ فی حَرْبٍ قالت: احْذَرُوا الحُطَمَ، احذروا القُطَم[5] (الْقُضَمَ)‏».[6] هنگامی که امام علی(ع) در جنگی به نبرد برمی‌خاست، افراد قریش به یکدیگر می‌گفتند: مراقب فردی باشید که با خشم همه چیز را در هم می‌شکند، شخم می‌زند و نابود می‌کند.[7] در ارتباط با توضیح واژگان این روایت باید گفت: «الحطم» که در ابتدای پاسخ بررسی شد. «القطم» به معنای مرد خشمگین.[8] «الْقُضَمَ» به معنای خوردن یک چیز خشک[9] با اطراف دندان.[10] تمام این موارد به ویژگی‌های حقیقی و کنایی امام علی(ع) در صحنه نبرد می‌پردازد. .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه