چگونه ضمن بشارت ظهور از «کذب الوقاتون» نباشیم؟ موضوع ظهور امام مهدی(عج) اولین و اصلی‌‌ترین و به عبارت دقیق‌‌تر تنها مساله مهم فراروی جامعه انسانی و بویژه مسلمانان و بالاخص شیعیان است؛ امری که حیات انسانی مردم به آن وابسته است.

چگونه ضمن بشارت ظهور از «کذب الوقاتون» نباشیم؟ موضوع ظهور امام مهدی(عج) اولین و اصلی‌‌ترین و به عبارت دقیق‌‌تر تنها مساله مهم فراروی جامعه انسانی و بویژه مسلمانان و بالاخص شیعیان است؛ امری که حیات انسانی مردم به آن وابسته است. امید و آرزوی آینده ‌ای روشن با آمدن او، انسان ‌ها را زنده نگه داشته و با فرهنگ انتظار است که زندگی ما معنا پیدا کرده است. موضوع مهدویت و فرهنگ انتظار که در کلمات پیشوایان دین از آن سخن به میان آمده است مجموعه‌ ای کامل از باورها و رفتارهای لازم برای یک حرکت صحیح به سمت مقصد نهایی را که همان آمادگی برای ظهور است در درون خود دارد تا هر کس که خواهان آمدن اوست بتواند بدرستی و بر اساس رضایت ولی خدا در مسیر آمادگی برای تحقق ظهور گام بردارد و ما امیدوار هستیم که این دوران زیبا و شکوهمند در زمان ما اتفاق بیفتد و به خاطر همین اولین دعای ما ظهور امام زمان (عج) است. اما هر از چند گاه، موجی انحرافی فضای فکری و رفتاری مردم را دچار تشویش کرده و با ایجاد برخی انتظارات و توقعات کاذب، آسیبی جدی به حرکت مردم در مسیر آمادگی فکری و روحی برای ظهور وارد می‌ کند که تهیه و توزیع لوح فشرده «مستند ظهور بسیار نزدیک است» حاوی تطبیق ‌هایی از آن نمونه است... در این فیلم به گونه ‌ای القا شده است که گویا محتوای آن بر اساس نظر کارشناسان و محققان متعدد عرصه مهدویت است و از پشتوانه روایی فراوان و احادیث صحیح برخوردار است. در حالی که در همه بخش های این فیلم به روایات بسیار ضعیف اهل سنت استناد شده یا با تغییر روایات و کج فهمی آنها مفاهیم نادرستی به مخاطب القا می شود. سازندگان این مستند، در این فیلم مدعی شده اند که در عصر ظهور هستیم و شخصیت های عصر ظهور چون شعیب بن صالح، یمانی، سید خراسانی، سید حسنی در عصر حاضر حضور دارند. این مستند با استناد به روایات ضعیف، برخی شخصیت ها را سید حسنی، شعیب بن صالح، یمانی، سفیانی، عبدالله و نفس زکیه معرفی کرده اند که بر اساس روایات متقن و مستند شیعه هیچ یک از آنچه این مدعیان مطرح کرده اند، سندیت ندارد و بیان این گونه مباحث نه تنها تفکرات شیعه را خدشه‌دار می کند، بلکه موجب بروز انحرافات و شکل گیری فرقه های انحرافی می شود. لازم است اشاره شود که مستندات اصلی این فیلم، کتب و روایات ذیل است؛ ـ الزام الناصب: این کتاب که توسط یکی از معاصران نوشته شده است از منابع معتبر روایات مهدویت شمرده نمی‌ شود. روایاتی در آن وجود دارد که در کتب معتبر و علمای گذشته نبوده است. البته ما نویسنده آن را محترم دانسته و با حسن ظن می‌ گوییم احتمالاً ایشان در صدد جمع مطالبی در مورد امام مهدی (عج) بوده اند و متناسب با شرایط زمان خود می خواسته اند آنچه را در اختیار دارند مکتوب کنند تا اهل فن در مورد آنها تأمل کنند. ـ عصر ظهور: این کتاب که حالت تحلیلی دارد توسط یکی از نویسندگان و کارشناسان عرصه مهدویت نگاشته شده است. خود ایشان در بخش‌ های متعددی از کتاب تصریح به ضعف روایات از حیث سند و متن دارند ” گفتنی است سازندگان این فیلم به مرکز تخصصی مهدویت پیشنهاد مناظره دادند که در پی آن حجت الاسلام والمسلمین مجتبی کلباسی، مدیر مرکز تخصصی مهدویت به ادعای مستندسازان «ظهور بسیار نزدیک است» پاسخ داده و آورده است: این مرکز از مناظره ابایی ندارد و حاضر است در محیطی علمی به اثبات ادعاهای خود بپردازد “ و در موارد متعددی با کلمه «والله العالم» خواسته ‌اند بگویند این مطلب فقط یک فرضیه است، با توجه به روایات هر چند ضعیف. ـ خطبة البیان: علما و محققان متعددی که این حدیث را مورد بررسی قرار داده‌ اند آن را از حیث سند ضعیف و بی اعتبار می‌ دانند. فقط محتوای ابتدای روایت را که در مورد شخصیت امام علی -علیه السلام- است با توجه به عقل و سایر روایات معتبر، صحیح می دانند. هر چند اینان نیز نمی‌ گویند این حرف‌ ها مستند به امام علی -علیه السلام- است. موضعگیری مرکز تخصصی مهدویت در برابر ادعای سازندگان این مستند اکثر مطالب این فیلم مستند، بر اساس روایات ضعیف و یا بدون پشتوانه روایی است. یعنی بخشی از مطالب، مستند به روایات ضعیف است و بخشی نیز اصلاً مستند روایی ندارد و هیچ حدیثی حتی حدیث ضعیف و غیر معتبر نیز به آن اشاره نکرده است. بر اهل علم و نظر لازم است با موضعگیری درست و تبیین مباحث، این فضای مسموم را از بین برده و آرامش فکری و رفتاری را به مردم بازگردانند. مرکز تخصصی مهدویت نیز از همین رو و در پی درخواست علما و حوزه های علمیه و مراکز مذهبی بیانیه ای در برخورد با انتشار این مطالب انحرافی صادر کرده و این مستند را مردود دانسته است. مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم در این اطلاعیه، مستند «ظهور بسیار نزدیک است» را رد و مستندات آن را برگرفته از کتب غیر معتبر اعلام کرد. در اطلاعیه مرکز تخصصی مهدویت آمده است: مدتی است که برخی اظهار نظر‌ها و عرضه لوح فشرده ای پیرامون تحقق برخی علایم و تطبیق بعضی از نشانه ‌های ظهور با برخی از شخصیت‌ ها، فضای کشور را فراگرفته و موجب التهاب و تشویش افکار عمومی شده است. نمونه جدید تطبیق ‌سازی که به صورت گسترده نیز در کشور پخش شده، فیلم مستند «ظهور بسیار نزدیک است» می‌ باشد. در ادامه اطلاعیه آمده است: مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم با توجه به وظیفه ‌ای که در عرصه تحقیق و تبلیغ مهدویت دارد، به کارشناسی در این زمینه پرداخت و تعدادی از محققان این مرکز به بررسی آن پرداختند. با تحقیق کاملی که در این زمینه شد، روشن شد این فیلم و مشابه آن بر اساس روایات ضعیف و مردود تهیه شده است و از کتبی استفاده شده که اعتبار لازم را ندارند و در موارد متعدد نیز مطالب بدون سند و مدرک مطرح شده است، علاوه بر اینکه تطبیق علایم با برخی افراد به علت محدودیت علم و امکان خطا و اشتباه در شناخت مصادیق، نه تنها کار ناپسند و مردودی است، بلکه پیامدهای خطرناکی همچون ایجاد شک و تردید در اصل مهدویت را در مخاطبین به دنبال خواهد داشت. در پایان اطلاعیه آمده است: لذا این ‌گونه فیلم ‌های مستند و فعالیت ‌هایی مانند آن، از نظر مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم مردود بوده و مطالب آن اعتبار ندارد. استناد به روایات ضعیف، فضای فکری جامعه را دچار تشویش می کند این در حالی است که در مکتب گرانسنگ و بی بدیل شیعه و تفکر ناب مهدویت، محکمات و مسلماتی وجود دارد که مردم با تأسی و عمل به آنها از هر تأویل و توجیه و حدس و گمان‌ های نابجا، بی نیاز می ‌شوند. از جمله آنها لزوم تبعیت علما در عصر غیبت و ولی فقیه در صورت تشکیل حکومت اسلامی در این دوران است. لزوم تبعیت در امور متعدد از جمله حوادث واقعه را شامل می‌ شود. بنابر این بر همه ما لازم است در جهت ‌گیری‌ ها و اظهار نظرها، توجه به علما داشته باشیم و همراه آنان حرکت کنیم نه جلوتر و در هر موضعگیری، نظرات آنان را جویا شده و به آن عمل کنیم. علمایی که عمل به دین و وظیفه دینی را سرلوحه رفتار خود قرار داده‌اند؛ آنانی که مخالفت با هوای نفس را نصب العین قرار داده و رغبتی به دنیا و لذات زودگذر آن ندارند. همچنین در معارف بلند شیعه، وظایف افراد در قالب فرهنگ انتظار به روشنی بیان شده است که جهت‌ گیری کلی آن زمینه ‌سازی برای ظهور در قالب دستورات دین تحت سرپرستی علما و ولی فقیه است و لذا معنا ندارد که انسان، وارد فعالیت ‌های به اصطلاح تحلیلی بدون پشتوانه شود و کسانی که شایستگی برای اظهار نظر ندارند سخنانی را مطرح کرده و جهت حرکت مردم را دچار انحراف کنند. مباحث مهدویت مانند سایر معارف دینی از پشتوانه عقلی و نقلی برخوردار است و معارف نقلی نیز شامل آیات قرآن و روایات می ‌باشد. همان گونه که در سایر معارف دینی، برخی روایات ضعیف و غیر قابل استناد وجود ” موضوع مهدویت و فرهنگ انتظار که در کلمات پیشوایان دین از آن سخن به میان آمده است مجموعه‌ ای کامل از باورها و رفتارهای لازم برای یک حرکت صحیح به سمت مقصد نهایی را که همان آمادگی برای ظهور است “ دارد و علما با جُهد علمی خود، این گونه احادیث را از احادیث صحیح جدا می ‌کنند، در بحث مهدویت نیز روایات ضعیف و غیر قابل اعتبار وجود دارد که باید پالایش شود و کسی حق ندارد این روایات را بدون توجه به ضعف سند و اشکال در محتوا و متن، دستمایه حرف‌ های خود قرار دهد و فضای فکری جامعه را دچار تشویش کند. در اعتقادات نمی ‌توان به ظن و گمان بسنده کرد از کارهای بسیار مهمی که فقها در راستای فهم صحیح معارف و احکام دین انجام می ‌دهند بررسی سند روایات می ‌باشد که به علت اهمیت آن، علم رجال شکل گرفت و هیچ فقیهی به خود اجازه نمی ‌دهد بدون توجه به سند، روایتی را پذیرفته و بر طبق آن فتوا دهد. بر این اساس، آیا می‌ توان پذیرفت که علم رجال در احکام فرعی رعایت شود، ولی در مباحث مهمی مانند مباحث مهدویت که عموم مردم به آن حساسیت داشته و واکنش نشان می ‌دهند فراموش شود؟ و عده ‌ای غیرمتخصص به خود اجازه دهند با استفاده از هر حدیثی هر چند ضعیف، با عقاید و احساسات مردم بازی کنند؟ علامت های ظهور با توجه به روایات به علایم حتمی و غیر حتمی تقسیم می ‌شوند. معنای علامت غیر حتمی نیز از خود روایت روشن است که یعنی عدم تحقق آن امکان دارد. وقتی خود ائمه (ع) علامتی را غیر حتمی معرفی می ‌کنند دلیلی ندارد این گونه علایم پررنگ نشان داده شوند و به گونه ‌ای ارایه شوند که باید باشند و اکنون هستند. از معضلاتی که فرهنگ ناب مهدویت را دچار آسیب می‌ کند بحث «تطبیق» است. یعنی مطابقت دادن علایم با حوادث خارجی. تطبیق قطعی تقریباً غیر ممکن است زیرا ما علم کافی نداریم. تطبیق احتمالی ممکن است، آن هم توسط افرادی که متخصص در فن بوده و جوانب کار را کاملاً می ‌سنجند. مرجع در این گونه امور، علمای راستین هستند که اظهار نظر آنها مورد توجه است. مگر این امور از حوادث واقعه نیستند (و اما الحوادث الواقعه) و نباید طبق دستور امام زمان (عج) به علما رجوع کرد؟ چگونه عده‌ ای ناآشنا با معارف مهدوی به خود اجازه می ‌دهند کلام امام زمان(عج) را زیر پا گذاشته و مرز علما را بشکنند و هرچه خواستند بگویند؟ به نظر می‌ آید تطبیق برخی افرادی که در روایات از آنان یاد شده به برخی شخصیت‌ هایی که در زمان حاضر وجود دارند منشأ آمریکایی و اسراییلی دارد و آنان بودند که این گونه تطبیق‌ ها را ابتدا مطرح کردند و برخی افراد در جامعه ما نیز از روی بی دقتی به آن دامن زدند. لازم است کمی تأمل شود. آیا این کار نوعی علامت ‌سازی نیست؟ باید توجه داشت برخی افراطی‌های مسیحی و یهودی که از آنان صهیونیسم مسیحی یاد می ‌شود این گونه تلقین می ‌کنند که ما باید زمینه را برای آمدن مسیح موعود(ع) فراهم کنیم. ما باید جنگ آرماگدون را ایجاد کنیم تا او بیاید، زیرا آمدن مسیح موعود(ع) متوقف بر آمدن اوست. آیا آنچه برخی افراد در کشور ما انجام می‌ دهند به نوعی حرکت در مسیر خواست دشمنان نیست؟ با هر کس که اصول علمی را بپذیرد حاضر به مناظره هستیم گفتنی است سازندگان این فیلم به مرکز تخصصی مهدویت پیشنهاد مناظره دادند که در پی آن حجت الاسلام والمسلمین مجتبی کلباسی، مدیر مرکز تخصصی مهدویت به ادعای مستندسازان «ظهور بسیار نزدیک است» پاسخ داده و آورده است: این مرکز از مناظره ابایی ندارد و حاضر است در محیطی علمی به اثبات ادعاهای خود بپردازد. به گفته وی این مساله اختصاص به این مورد ندارد و از هزاران سال قبل وجود داشته است و باید ریشه بسیاری از فرقه های خرافی را در تطبیق نابجا دانست. مدیر مرکز تخصصی مهدویت با اشاره به اینکه مردم امروز اهل مطالعه و تحقیق هستند و حرف بی پایه و بی سند را نمی پذیرند، گفت: مدعیان امروز و سازندگان این گونه فیلم ها از دنیای علم امروز و حتی علم دیروز فاصله دارند. وی بیان داشت: روایاتی را که ضعیف است و در آن جعالان و وضاعین هستند و مورد آن معلوم نیست، نباید به خورد مردم داد، خطبة البیانی که آقایان به آن استناد می کنند، در کتب معتبر نیامده است و ریشه ندارد. کلباسی از سازندگان این فیلم خواست از افترا بپرهیزند و فضای تهمت و افترا را کنار بگذارند و به فضای علمی وارد شوند. مرجع : روزنامه رسالت .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه