باسلام.آیا روح اموات از مسائل دنیوی آگاه میشوند؟مثلا از نحوه تقسیم اموال مادی دنیوی مطلع و ناراحت یا خوشحال میشوند؟

پاسخ اجمالیاز آیات قرآن و روایات وارده از ائمه‌ی معصومین(ع) استفاده می‌شود که ارواح انسان‌ها می‌توانند پس از مرگ به عالم دنیا رجوع کرده و از احوال خویشان خود و ... آگاه شوند و نقش فرشتگان الهی، هم به عنوان واسطه‌ی در این کار، نه تنها نفی نشده؛ بلکه به آن تصریح شده است.در روایات آمده است: «به درستى که مؤمن خانواده خویش را زیارت می‌کند، آنچه را دوست دارد، می‌بیند و آنچه را ناخوشایند دارد، از او پوشیده می‌شود». و «خداوند فرشته‌ اى را با او روانه می‌ کند تا چیزهایى را به او نشان دهد که شاد شود و ...».پاسخ تفصیلیبرای روشن شدن پاسخ توجه به چند نکته ضروری است:انسان دارای دو بعد روح و بدن است و جای هیچ‌گونه انکار نیست که حقیقتى به نام روح در انسان‌ها وجود دارد.روح انسان، جوهری است مجرد که زنده، توانا، دانا و مختار است که از آن به نفس ناطقه یا روان هم تعبیر می‌شود.[1]تعلق روح به بدن تعلق تدبیری است؛ یعنی روح دارای حیات بالاصاله است و تا به بدن متعلق است، بدن نیز از وى کسب حیات می‌کند و هنگامی که از بدن مفارقت نمود، بدن خواص حیات خود را از دست می‌دهد و به تدریج متلاشى می‌شود، اگرچه روح همچنان به حیات خود ادامه می‌دهد.[2]پژوهش‌های عقلانی در باب زندگی پس از مرگ، می‌تواند به اثبات مطالب کلی؛ مثل بقای روح و یا ضرورت معاد بپردازد؛ اما جزئیات مسائل پس از مرگ را باید از طریق وحی و سخنان ائمه(ع) دریافت نمود.از آیات و روایات در این زمینه استفاده می‌شود که روح انسان‌ها پس از مرگ می‌توانند از مسائل دنیا آگاهی پیدا کند.برای نمونه به چند روایت در این زمینه توجه کنید:اسحق بن عمار از امام کاظم(ع) پرسید: آیا مؤمن خانواده خویش را زیارت می‌کند؟ امام (ع) فرمود: «آرى، گفتم چقدر؟ فرمود: بر حسب فضایلشان؛ پاره‌ اى از آنان هر روز و گروهی هر سه روز».اسحق بن عمار مى گوید: در اثناى کلام حضرت دریافتم که می‌ فرمود: کمترین آنان هر جمعه(خانواده‌ی خود را زیارت می‌ کنند)؛ پس گفتم: در چه ساعتى؟ فرمود: «هنگام زوال خورشید یا مثل آن؛ خداوند فرشته‌ اى را با او روانه می‌کند تا چیزهایى را به او نشان دهد که شاد شود و از وى چیزهایى را بپوشاند که او را غمگین می‌سازد».[3]امام صادق‌(ع) در این زمینه می‌ فرماید: «به درستى که مؤمن خانواده خویش را زیارت می‌‌ کند؛ آنچه را دوست دارد، می‌ بیند و آنچه را ناخوشایند دارد، از او پوشیده می‌ شود و به درستى که کافر خانواده‌ی خویش را دیدار می‌ کند؛ آنچه ناخوشایند او است می‌بیند، و آنچه را دوست دارد از او پوشیده می‌ شود. امام(ع) می‌ فرماید: پاره ‌اى از ایشان هر جمعه و گروهی بر حسب عمل خود زیارت می‌ کنند».[4]از آن‌جا که فرشتگان الهی در سلسله‌ی علل طولیه قرار دارند و از جمله اسباب الهی هستند، هیچ استبعادی ندارد که ارواح بتوانند به امر خداوند به عالم دنیا رجوع کرده و از احوال خویشان خود و... با خبر شوند و در این امر فرشتگان، نقش واسطه‌ای داشته باشند، چنان‌که در روایت نیز بدان اشاره شده است.[1]. آن‌جا که سخن از ارتباط روح با جسم است و تأثیر متقابل این دو در یکدیگر، نام «روان» را بر آن می‌ گذاریم و آن‌جا که پدیده ‌هاى روحى جداى از جسم مورد بحث قرار می‌ گیرند نام «روح» را به کار می‌ بریم.[2]. ر. ک: طباطبائی، سید محمد حسین ، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 19، ص 135، قم، دفتر انتشارات اسلامی ، چاپ پنجم ، 1417ق.[3]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 1، ص 181، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق.[4]. کلینى، محمد بن یغقوب، کافى، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 3، ص 230، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.پرسش های مرتبط .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه