به چه كسانى نايبان خاص امام زمان(علیه السلام) مى گويند؟

بعد از آغاز غيبت صغرا، امام مهدى(علیه السلام) افرادى امين و مورد اعتماد را با نام و نشانى خاص كه بين شيعيان شناخته شده بودند، به عنوان نايب خويش در بين مردم، انتخاب كردند. اين افراد، واسطه ى آن حضرت و شيعيان بودند و يكى بعد از ديگرى، عهده دار منصب نيابت شدند. عمده ترين وظايف اين افراد عبارت بود از: 1. انتقال سؤال ها و مشكلات مردم به محضر امام زمان(عليه السلام) و رساندن جواب آن حضرت به مردم. 2. بر طرف كردن مشكلات علمى، اقتصادى و اجتماعى شيعيان.[1] 3. سازمانْ دهى وكلا و اخذ و توزيع اموال متعلّق به امام(عليه السلام) در ميان مردم.[2] 4. مبارزه با مدّعيان دروغين نيابت و وكالت امام مهدى(علیه السلام) .[3] 5. مسئوليت هاى ديگرى كه از سوى امام زمان (علیه السلام) بر عهده ى آنان گذاشته مى شد. نايبان خاصّ امام زمان (علیه السلام) در زمان غيبت صغرا چهار نفر بودند: عثمان بن سعيد؛ محمد بن عثمان؛ حسين بن روح؛ على بن محمد سمرى. هر يك از اينان در شهرهاى مختلف، براى خود، نمايندگانى داشتند.[4] 1. عثمان بن سعيد عمرى وى، نخستين نايب امام زمان (علیه السلام) است. ايشان، از يازده سالگى، متولّى خدمت به ائمه ى طاهرين(عليهم السلام) شد. وى، در ظاهر، روغن مى فروخت، در حالى كه در اصل، حقوق شرعى را كه به دستش مى رسيد، در ظرف روغن مى گذاشت و به خدمت امام هادى(عليه السلام) و بعد از ايشان به خدمت امام حسن عسكرى(عليه السلام) مى برد. به همين دليل، معروف به سمّان (روغن فروش) شده بود.[5] عثمان بن سعيد، بعد از آغاز غيبت صغرا، از سوى امام مهدى(علیه السلام) به عنوان نايب و وكيل آن حضرت در ميان مردم انتخاب شد تا اين كه در سال دويست و شصت و سه هـ ق[6] يا دويست و شصت و پنج هـ ق[7] وفات يافت. 2. محمّد بن عثمان بن سعيد وى، فرزند وكيل اوّل (عثمان بن سعيد عمرى) بود. حضرت امام حسن عسكرى(عليه السلام) او و پدرش را توثيق كرده و به شيعيان خبر داد كه او از وكلاى فرزندم مهدى است. چون هنگام وفات پدر محمد بن عثمان فرا رسيد، توقيعى از جانب حضرت حجت (علیه السلام) بيرون آمد، مشتمل بر تعزيت نامه و اين كه بعد از وفات پدرش، او نايب از جانب ولى خدا است.[8] وى، بيش از چهل سال، مقام نيابت را داشت و در سال سيصد و چهار هـ. ق يا سيصد و پنج هـ ق وفات كرد.[9] 3. حسين بن روح نوبختى شيخ ابوالقاسم حسين بن روح (متوفاى هجدهم شعبان سيصد و بيست و شش هـ ق) بعد از ابوسهل اسماعيل بن عسلى، مشهورترين افراد خاندان نوبختى است. عمده اشتهار او، به واسطه ى مقام دينى بزرگى است كه در ميان شيعه ى اماميه دارد. سومين نايب خاص حضرت حجت (علیه السلام) است. اين بزرگوار، از سال سيصد و پنج هـ ق تا شعبان سيصد و بيست و شش هـ ق نيابت خاص داشته است. وى، حتّى در ايّام امامت امام يازدهم(عليه السلام)از صحابه ى خاص به شمار رفته است.[10] 4. على بن محمّد سمرى على بن محمّد سمرى قائم مقام حسين بن روح شد. سه سال، امر نيابت با او بود. او، در نيمه ى شعبان سيصد و بيست و نه هـ ق به رحمت حق واصل شد. وفات او، آغاز غيبت كبرا بود. شيخ صدوق و شيخ طوسى روايت كرده اند از حسن بن احمد كه گفت: در سالى كه جناب سمرى وفات كرد، ما، در بغداد بوديم. چند روز قبل از وفاتش، به خدمت او رفتيم. فرمانى از حضرت صاحب الامر (علیه السلام) بيرون آورد كه مضمونش اين است: بسم الله الرحمان الرحيم. اى على بن محمّد سمرى! خدا عظيم گرداند اجر برادران تو را در مصيبت تو. تا شش روز ديگر از دنيا مفارقت خواهى كرد. پس كارهاى خود را جمع كن و وصى و قائم مقام از براى خود قرار مده كه غيبت تامه، واقع شده است.[11] پی نوشتها:[1]. لطف الله صافى گلپايگانى، منتخب الاثر، ص 484 و 495. [2]. عباس راسخى نجفى، نواب اربعه، ص 44. [3]. مهدى پيشوايى، سيره ى پيشوايان، ص 689. [4]. سيد حسن افتخارزاده، گفتارهايى پيرامون امام زمان (علیه السلام) ، ص 63. [5]. باقر شريف قريشى، حياة الامام المهدى(علیه السلام) ، ص 121؛ محمد باقر مجلسى، بحارالأنوار، ج 51، ص 344. [6]. عباس نجفى، سفيران امام زمان(عليه السلام)، ص 27 و 34. [7]. عبدالرحمن انصارى، در انتظار خورشيد ولايت، ص 65. [8]. عباس راسخى نجفى، نواب اربعه، ص 74. [9]. سيره ى پيشوايان، ص 678 - 680. [10]. نواب اربعه، ص 121 - 122. [11]. همان، ص 134.منبع: امام مهدى(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، رسول رضوى، انتشارات مركز مديريت حوزه علميه (1384). .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه