تخمین زمان مطالعه: 2 دقیقه
جعفر بن محمد بن قولویه[1] قمی[2] با کنیه أبوالقاسم؛[3] یکی از برجستهترین علمای قرن چهارم هجرى بود که در نقل و ترویج احادیث و پرورش شاگرد، نقش فراوان داشته است.ایشان در نزد عموم علمای پس از خود، مورد قبول بوده و توصیفات خوبی از ایشان شده است؛ شیخ بهائی از او تحت عنوان شیخ افضل یاد میکند.[4] نجاشی او را از ثقه اصحاب و بزرگان در حدیث و فقه، میداند[5] و او را چنین میستاید: «هر چیزی را که بخواهی با آن، مردم را وصف کنی؛ از زیبایى و اطمینان و فقاهت، جعفر بن محمد بن قولویه برتر از آنرا دارد».[6]ابن قولویه، شاگرد مرحوم کلینی و استاد شیخ مفید بوده است.[7]ایشان احادیث بسیاری را نقل کرده است و شیوخ او در این نقلها؛ پدرش محمد بن قولویه، کلینی(ره) و بسیاری از علمای دیگر بودهاند. همچنین شیخ مفید و ابن غضائری نیز از او بسیار حدیث نقل کردهاند.[8]مهمترین کتاب ابن قولویه؛ «کامل الزیارات» است. از این کتاب با عناوین «الزیارات»[9] و «جامع الزیارات»[10] نیز یاد شده است، اما مؤلف در مقدمه همین کتاب، نام آنرا چنین میگوید: «کامل الزیارات و فضلها و ثواب ذلک».[11]این کتاب در یکصد و هشت باب، پیریزی شده که عموم آنها مربوط به امام حسین(ع) است. همچنین این زیارات، محدود به معصومین نبوده است، بلکه برخی بابهای دیگر؛ مانند زیارة قبر أباالفضل العباس بن علی(ع)، وداع قبور الشهداء، زیارة قبر فاطمة دختر موسى بن جعفر(ع)، زیارة عبدالعظیم بن عبدالله الحسنی در ری و فضیلت زیارتشان و... نیز در آن گنجانده شده است.در کتاب کامل الزیارات، تنها و تنها از احادیث اهلبیت استفاده شده است و مؤلف، خود را بینیاز از حدیث دیگران دیده است.[12]در مقدمه این کتاب؛ ابن قولویه میگوید: «آنچه ما آوردیم، از طریق اصحاب ثقه و مورد اعتماد بوده است و حدیثی را از افراد نادر و غریب نقل نکردهام...».[13] از این تعبیر به روشنی به دست میآید که مؤلف، تمام راویان احادیث خود را ثقه میداند[14] و به نوعی توثیق عام برای راویان کتاب خود قائل است.ابن قولویه علاوه بر کامل الزیارات، کتابهای دیگری نیز دارد؛ مانند: بیان حل الحیوان من محرمه، الأضاحی، مداواة الجسد، الصلاة، الجمعة و الجماعة، قیام اللیل، الرضا(ع)، الصداق، الصرف الوطء بملک الیمین، العدد فی شهر رمضان، الحج و ... .[15]سرانجام ابن قولویه در سال 368 هجری قمری درگذشت.[16] .
اسلام کوئست
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.