همواره شنیده بودم که مردم بعد از روز قیامت و روز حشر و روز حساب، بعضی از آنها وارد بهشت می شوند به عنوان پاداششان بر اعمال نیکی که در دنیا انجام داده اند و بعضی دیگر وارد دوزخ می شوند به عنوان عذاب بر اعمال زشتی که در دنیا انجام دادند. به عبارت دیگر، در جهان آینده بهشت یا جهنم است که در انتظار مردم خواهد بود، یا نعمت یا نقمت است که نصیب آنها خواهد شد. محور سؤال من در مورد نعمت و عذاب آخرت نیست، بلکه بیشتر در مورد نعمت و عذاب قبر که انسان بعد از فوت و قبل از روز قیامت دچار آن خواهد شد، می باشد. آیا در آن هنگام، مؤمنان با نعمت قبر متنعم شده و کفار با عذاب قبر معذب می شوند؟ در کتاب تفسیر الکاشف علامه محمد جواد مغنیه، ج 1، ص 407، بحث در باره عذاب قبر تحت عنوان حساب قبر آمده است که مؤلف محترم، انسان را بعد از مرگ به چهار قسمت تقسیم می نماید. از شما خواهشمندم که در مورد آن چهار گروه؛ به ویژه گروه سوم و چهارم؛ توضیح بفرمایید. در گروه سوم، شیخ مفید قائل به این است که آنها بعد از مرگ، مردم مشکوکی هستند. مراد از مشکوک بودن در این جا چیست؟ و نسبت به گروه چهارم، ایشان می فرمایند که آنها مرده اند، ولی تا روز نشر و محشر در عالم اموات به سر می برند. مراد از گروه چهارم را در این زمینه توضیح فرمایید؟ شیخ مفید هم بر اساس روایات از امامان معصوم (ع) که می فرمایند: "بعضی از مردگان در عالم قبر عذاب را نمی بینند" استناد می کنند.

شیخ مفید، در کتاب اوائل المقالات خود، افراد بشر را با توجه به اعتقادات و اعمال آنها، به چهار گروه زیر تقسیم نموده است: 1. مؤمنان پرهیزگار 2. گناهکاران بی ایمان و معاند و لجباز 3. مؤمنان مرتکب گناه کبیره ای که توبه ننموده اند، اما گناه آنان بر اثر عناد و لجبازی نبوده، بلکه تحت تأثیر هواهای نفسانی خود، مرتکب چنین کردارهای ناشایستی شده اند. 4. افراد فاقد بصیرت و شناخت دقیق دینی (مستضعفین)، چه در ظاهر، مؤمن باشند و یا بی ایمان. ایشان؛ با توجه به منابع دینی که در اختیارشان بوده و قابلیت استناد داشته اند، در یک دسته بندی کلی، نسبت به گروه های اول و دوم و چهارم، به نتیجه گیری قطعی رسیده و معتقد بوده اند که دو گروه اول و دوم، دارای زندگی برزخی بوده، (البته یکی با نعمت و دیگری با عذاب) و افراد گروه چهارم نیز مطمئنا، فاقد زندگی برزخی اند، اما ایشان نتوانسته، به یک عقیده قطعی در ارتباط با گروه سوم دست یابد و به همین دلیل، احتمالاتی را مطرح نموده و به صورت تردید آمیز بیان داشته که یکی از این موارد مشکوک، در انتظار گروه سوم خواهد بود. .

موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی امین

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/03

لینک کوتاه