اندیشه سیاسی شهید مطهری

انديشه سياسي شهيد مطهري پرسش: چه عوامي بر شكل گيري انديشه سياسي شهيد مطهري موثر بوده اند؟ با سلام و احترام خدمت شما، شهيد مطهري علاوه بر تلاش براي تبيين و تحليل انديشه هاي اصيل اسلامي، بخش عمده اي از تلاش هاي خود را به آسيب شناسي انديشه هاي موجود اختصاص داده بود تا در آن راستا، مانع انحراف انديشه سياسي اسلام از مسير اصلي آن شود.در انديشه استاد مطهري با دو نوع دغدغه رو به رو هستيم . ايشان هم دغدغه پرداختن به پرسش هاي پايدار و جهان شمول را داشته اند و هم به دنبال پاسخ دادن به مسايل گذرا و پرسش هاي موقت و نو پيدا در صحنه سياسي اجتماعي عصر خود بوده اند. مطهري، مجموعه اي از دنياهاي متفاوت است: دنياي فلسفه، اخلاق، فقه، سياست، اقتصاد، عرفان، تفسير، اصول، تاريخ و... اما در همه اين عرصه ها، پاسخ گويي به اين مشكلات و پرسش ها را مدنظر داشته است؛ (مجموعه مقالات، انديشه سياسي آيت الله مطهري، به كوشش نجف لك زايي، قم: دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه ، 1381، ص 15-16) خود ايشان در اين زمينه مي فرمايد:«اين بنده از حدود بيست سال پيش كه قلم به دست گرفته، مقاله يا كتاب نوشته ‏ام، تنها چيزى كه در همه نوشته ‏هايم آن را هدف قرار داده ‏ام حلّ مشكلات و پاسخگوئى به سؤالاتى است كه در زمينه مسائل اسلامى در عصر ما مطرح است. نوشته‏ هاى اين بنده، برخى فلسفى، برخى اجتماعى، برخى اخلاقى، برخى فقهى و برخى تاريخى است. با اينكه موضوعات اين نوشته‏ ها كاملا با يكديگر مغاير است، هدف كلى از همه اينها يك چيز بوده و بس. دين مقدّس اسلام يك دين ناشناخته است. حقايق اين دين تدريجا در نظر مردم، واژگونه شده است، و علت اساسى گريز گروهى از مردم، تعليمات غلطى است كه به اين نام داده مى‏ شود. اين دين مقدّس در حال حاضر بيش از هر چيز ديگر از ناحيه برخى از كسانى كه مدعى حمايت از آن هستند ضربه و صدمه مى‏ بيند. هجوم استعمار غربى با عوامل مرئى و نامرئيش از يك طرف، و قصور يا تقصير بسيارى از مدعيان حمايت از اسلام در اين عصر از طرف ديگر، سبب شده كه انديشه ‏هاى اسلامى در زمينه‏ هاى مختلف، از اصول گرفته تا فروع، مورد هجوم و حمله قرار گيرد. بدين سبب اين بنده وظيفه خود ديده است كه در حدود توانايى در اين ميدان انجام وظيفه نمايد.» ( مطهري، مرتضي، عدل الهي، تهران: صدرا ، 1374، ص 14) بخش عمده اي از انديشه هاي فلسفي، اجتماعي و سياسي شهيد مطهري را مي توان از نقد ايشان بر چهار جريان و مكتب عمده فكري – سياسي سمت يابي كرد: ماركسيسم، ناسيوناليسم، تحجرگرايي و التقاط. شهيد مطهري در عصري مي زيست كه عرصه فكري – سياسي ايران و كشورهاي اسلامي ديگر مورد هجوم مكاتب و ايدئولوژي هاي انحرافي و عمدتاً الحادي قرار گرفته بود. اين امر حساسيت ويژه اي به مباحث انتقادي انديشه مندان مسلمان در مقابل تفكرات عمدتاً وارداتي موجود مي بخشيد. اين تفكر شهيد با همان شيوه نظام مند فكري خود مكاتب و تفكرات فوق الذكر را به مقابله علمي – انديشه اي طلبيد.   گروه انديشه سياسي مرکز مشاوره   .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه