امام غائب چگونه می‌‌تواند جامعه را سرپرستی کند؟

پاسخ:طراح سوال اذعان می‌‌کند که جامعه نیاز به امامی دارد که سرپرست جامعه باشد، و طبق روایتی که اهل سنت نقل کرده‌اند، هرکس بیعت امامی را بر گردن نداشته باشد و بمیرد، مرگ او مرگ جاهلیت است. می‌‌گویند: پیامبر (ص) فرمود: «مَنْ ماتَ وَ لَمْ یَکُن فِی عُنُقِه بَیعةُ إِمامٍ ماتَ مِیتةً جاهلیَّةً». مسلماً این امام باید امامی عادل و پاکدامن و معصوم از گناه باشد که جهانیان را از لغزش و جهالت حفظ کند. حاکمان فعلی کشورهای عربی، واجد چنین شرایطی نیستند، چگونه می‌‌توان گفت اگر کسی بیعت «مبارک» ها و «قذافی» ها را به گردن نداشته باشد، مرگ او مرگ جاهلیت است.( درحالیکه مرگ خودآنان مرگ جاهلی است ) اکنون باید رفت و این امام والامقام را پیدا کرد تا مرگ انسانها، مرگ جاهلیت نباشد. آن امام موردنظر در لسان پیامبر (ص)، همان حضرت مهدی (عج) است که خداوند منّان او را برای دادگستری در جهان، حفظ کرده است. حال اگر شرایط برای زمامداری این امام غایب، آماده باشد، مسلّماً سرپرستی ظاهری را برعهده خواهد گرفت و امّا اگر بشر خیره‌ سر، مانع از چنین برکت الهی باشد، او به عنوان امام غائب، تصرفاتی در جامعه اسلامی خواهد داشت که در گذشته به آن اشاره کردیم، بسان تصرفات مصاحب موسی (ع) (خضر(ع)) در سه مورد. ولی سرپرستی ظاهری جامعه بنا به فرموده خود آن حضرت به مجتهد جامع الشرایط، عادل و آگاه، فقیه وارسته که تالی تلو معصوم است، سپرده می‌‌شود و در طول این مدّت که امام، از دیدگان ما غایب است، (هرچند در خود جامعه زندگی می‌‌کند)، مجتهدان عالی‌مقام، سرپرستی جامعه را به‌عهده دارند. البته این بدان معنا نیست که مجتهد بدون کمک گرفتن از متخصصان امور اجتماعی، حکومت می‌‌کند. مشروح این قسمت را در کتاب «حکومت اسلامی در چشم انداز ما» مطالعه کنید. از این گذشته، در زمان غیبت امام، جانشینان او، امور جامعه را اداره می‌‌کنند، این جانشینان، فقیهان با ورع و پرهیزکار هستند. حضرت موسی (ع) چهل روز برای اخذ تورات به میقات رفت و سرپرستی جامعه بنی‌اسرائیل را بر عهده برادرش هارون نهاد و به او چنین گفت: {اُخْلُفْنِی فِی قَوْمِی وَ أَصْلِحْ وَ لا تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ} (اعراف: ۱۴۲) جانشین من در میان ملتم باش و به اصلاح کارها بپرداز و از مفسدان پیروی مکن. چه مانعی دارد که امام معصوم نیز در حالت غیبت، اداره امور را به دیگران واگذار کند و این کوچکترین منافاتی با امامت وی ندارد. اتفاقاً در زمان غیبت، فقیهان آگاه به نمایندگی از آن حضرت به تشکیل حکومت می‌‌پردازند و خود، در رأس حکومت قرار می‌‌گیرند؛ زیرا امام، آنان را بر این مقام، نصب کرده است و در مقبوله عمر بن حنظله آمده است: «فَانّی قد جَعلتُه عَلیکُم حاکماً»، و در حدیث ابیخدیجه آمده است: «فإنّی قد جَعلتُه علیکم قاضیاً». بنابراین، آنان حاکمان امّت و قاضیان ملت هستند، البته نه به تنهایی بلکه با به کارگیری متخصصان و تقسیم کار میان آنان. مراجعه شود: جدال احسن، ص ۲۶۳. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه