عده اي مي گويند مهريه آرامش خاطر زندگي زن است. عده اي مي گويند چون عرف اين است بايد بپذيريم و عده اي هم مي گويند که پيامبر فرموده است که بهترين مهريه ها سبکترين آنها است. نظر اسلام در اين رابطه چيست و اگر مهریه کم خوب است پس چرا جامعه مثلا اسلامي ما اين طور شده است؟! اگر خواستگاري رفتم چه کنم؟ اسلام تا کجا به من اجازه داده است؟ معلم بنده مي فرمودند عرفا بيشتر از 14 تاو آقاي دیگری مي گفتند بيشتر از 114 تا نباشد. آیا مرد براي تعيين مهريه بايد وسع خود را بسنجد يا نه؟

قبل از پاسخ گويي به سوال شما بهتر است چند سطري در مورد فلسفه مهريه توضيح دهيم و سپس با در نظر گرفتن فلسفه مهريه به سوال شما پاسخ دهيم. اگر مرد و زن هر دو از ازدواج به طور يكسان بهره مي گيرند و پيوند زناشوئي پيوندي است بر اساس منافع متقابل ، با اين حال چرا بايد مرد مبلغ كم يا زيادي را به عنوان مهر به زن بپردازد؟ آيا اين موضوع به شخصيت زن لطمه نمي زند؟ آيا مهريه به ازدواج حالت خريد و فروش نمي دهد؟ در پاسخ بايد گفت درست است كه مرد و زن هر دو از زندگي زناشويي به طور يكسان سود مي برند ولي نمي توان انكار كرد كه در صورت جدايي زن و مرد، این زن است که متحمل خسارت بيشتري خواهد شد؛ چرا که به لحاظ جسمی در فرایند ازدواج متحمل آسیب هایی می شود و کمتر در معرض انتخاب قرار می گیرد. زيرا مرد طبق استعداد خاص بدني معمولا در اجتماع نفوذ و تسلط بيشتري دارد و هر چند برخي مي خواهند اين حقيقت روشن را انكار كنند ولي وضع اجتماعي بشر كه با چشم مي بينيم نشان مي دهد ابتكار عمل در مورد موضوعات اقتصادي و درآمد بالا در دست مردان است. حتي در جوامع اروپايي كه سران و انديشمندان آن از برابري كامل زن و مرد دم مي زنند اين حقيقت غير قابل انكار است به علاوه مردان براي انتخاب همسر مجددا امكانات بيشتر دارند ولي زنان بيوه به ويژه با گذشت قسمتي از عمر آنها، و از دست رفتن سرمايه جواني و زيبايي، امكاناتشان براي انتخاب همسر جديد كمتر است. در ضمن مهريه اگر به صورت متعادل و به دور از افراط و تفريط در جامعه اسلامي اجرا شود موجب استحكام خانواده ها مي شود و از هوسرائي و شهوتراني برخي از مردان جلوگيري مي كند و مانع بزرگي در برابر هوسرانان است. اكنون كه تا حدودي با فلسفه مهريه آشنا شديم به بررسي سوال شما مي پردازيم و نكاتي را در اين زمينه بيان مي كنيم: 1. متاسفانه جامعه ما در مورد مسايل ديني گاهي دچار افراط و تفريط مي شود و اين مساله خطرات و آسيب هاي فراواني را متوجه افراد جامعه كرده است و گاهي باعث بدنامي اسلام عزيز شده است، بنابراين در مورد مسايل ديني بايد با مطالعه تحقيق و بررسي و جواز از علماي آگاه به زمان و متعهد، آگاهي و اطلاعات خود را در مورد مسايل ديني افزايش دهيم تا خداي ناكرده در زمينه ديني دچار افراط و تفريط نشويم، يكي از اين موارد مسلمه مهريه است. 2. همان طور كه در بالا اشاره شد قبل از اينكه در چگونگي و مقدار مهريه سوال كنيم، بايد در مورد فلسفه و علل وضع آن سوال كنيم. خداوند متعال به چه علتي يكي از شرائط ازدواج را مهريه قرار داده است؟ با در نظر گرفتن فلسفه مهريه مي توان به ساير سوالاتي كه در اين زمينه مطرح است پاسخ داد. طبق اين بيان معلوم مي شود كه در تعيين مقدار مهريه هم بايد فلسفه آن را در نظر گرفت تا بتوانيم به اهدافي كه شارع مقدس در مورد مهريه داشته است برسيم. بنابراين مقدار مهريه بايد به ميزاني باشد كه بتواند آينده مالي زن را تا حدي تامين كند و زن بتواند به پشتوانه مهريه زندگي خود را تامين كند. البته در اين مورد زن و مرد نبايد دچار افراط و تفريط شوند بلكه بايد رعايت حد اعتدال را كنند. بديهي است مهريه كم و ناچيز (مانند 5 سكه و...) نمي تواند زندگي آينده دختر را تامين كند و يا از هوسراني مردان بوالهوس جلوگيري كند. البته نمي توان مقدار خاصي را معين كرد و مقدار مهريه نسبت به شرائط اجتماعي، شغلي دختر و پسر و عرف متديّن محل زندگي آنها تفاوت مي كند. 3. يكي ديگر از مسايلي كه در مورد مقدار مهريه بايد مورد توجه قرار بگيرد، موقعيت و شرائط زندگي دختر و پسر است. پسر هنگام تعيين مهريه بايد توان مالي خود را مد نظر بگيرد و دچار احساسات و عواطف خام و زود گذر نشود و زير بار مهريه هاي سنگين مانند سكه به تعداد سال تولد دختر و ... نروند و به تعدادي كه توان پرداخت آن را دارد بسنده كند. 4. شايد بتوان گفت رواياتي كه مردم را به تعيين مهريه كم دعوت مي كند، به اين نكته دلالت مي كند كه مردم را از افراط، چشم و همچشمي و رقابت در تعيين مهريه بر حذر بدارد و از آنان مي خواهد كه از تعيين مهريه هاي سنگين و كمرشكن پرهيز كنند بلكه با در نظر گرفتن شرائط زندگي زن و مرد و شرائط اجتماعي، مهريه اي معقول و منطقي تعيين كنند. در ضمن مقدار مهريه سنگين (كه در روايات از آن نهي شده است) بنابر مقتضيات زمان تغيير مي كند به عنوان مثال 20 سكه 20 سال پيش مهريه اي سنگين قلمداد مي شد ولي در زمان فعلي چنين مطلبي صادق نيست. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه