ایا دو تکه چوب میتواند عذاب را بکاهد چطور ؟

همان طور که مکرر یادآورى کرده ایم , فلسفه قسمتى از احکام فرعى اسلام براى ماروشن نیست ; ولى با گذشت زمان و تکامل عقل بشر و پیشرفت علوم , فلسفه مادی و دنیوی ،قسمتهاى مهمى روشن شده و در آینده نیز ممکن است اسرار قسمتهاى دیگر واضح و روشن گردد . دربـاره مطلب مورد سؤال علاوه براین که گذاشتن جریدتین همراه میت یک دستور دینی است وماباید متعبد دین باشیم زیرا اسراروخاصیت واقعی آن برای ماروشن نیست؛ می توان گفت شاید یکی از حکمت های که خداوندبه خاطر جریدتین برمیت لطف می نماید وغذاب های اورا تخفیف می دهد، آثارنوشتن آیات قران ودعاهااست که برآن نوشته می شودزیرا مستحب است در حاشیه همه قطعات کفن و نیز بر جریدتین (چوب ترى که روى ترقوه میت مى گذارند) بنویسند: ( فلانى پسر فلان ) (یعنى نام میت و پدرش نوشته شود) شهادت مى دهد به اینکه جز الله تعالى هیچ معبودى نیست و او یکتا است و شریکى ندارد.و نیز شهادت مى دهد به اینکه محمد صلى الله علیه وآله فرستاده خدا است و اینکه على بن ابیطالب و حسن و حسین و على و محمد و جعفر و موسى و على و محمد و على و حسن و مهدى علیهم السلام امامان و سادات و قائدان اویند و اینکه قیامت و ثواب و عقاب حق است . بدون تردیدشهادت بر توحید، رسالت پیامبر(ص) و ولایت ایمه(ع) پناهگاه محکم واکسیری است که در دنیا وآخرت دست انسان را می گیردوسعادت انسان را تضمین می نماید.این آداب گرچه با بدن مقبور و افتاده او انجام می گیرد ولی روحش خوشحال وسعادتمند می شود و این احترامات، ادب نسبت به روح اوست؛ و ازان جاکه روح در بدو ورودبه نظام برزخی با یک عالم ناشناخته وجدید روبرواست دریک وحشت وترس توام باتحیر وابهام مخصوصی قرارمی گیرد.دراین وضعیت دوملک نیز می ایند تاازمون سخت بیگرند .ممکن است روح دراین تحول بزرگ درتذکرویاداوری عقاید خود ودرثبات ان ها گرفتار لغزش وتزلزل شود به گونه ای که حتی نام خودرا نیز فراموش کند.برای کم یابرطرف کردن این فراموشی واضطراب درمقام پاسخ دهی وازمون برزخی مستحب است که برای میت تلقین خوانده شود واین عقاید برجریدتین نوشته گرددتاعقاید وافکارش را به خاطر اورد. این تذکر برای روح درچنین وضعیتی مسلما سودمند است واورا درپاسخ دهی ازعقایدوافکار اماده می کند. لازم به یاد آوری است آنچـه دربـاره فلسفه جریدتین گفته شد , گوشه اى از فلسفه آن است ; ممکن است نکات دیگرى وجود داشته باشد که هنوز از نظر ما مخفى و پنهان است. هم چنان که برخی از دانشمندان به خاصیت بهداشتی آن اشاره کرده می گوید: فلسفه گذاشتن چوب تر(جریدتین) این است که میکروب های بدن مرده توسط حشرات به جاهای دیگر برده نشود چون حشرات از اسانس موجود در خرما می گریزند و وقتی که میکروب های مفید بدن مرده بر میکروب های مضر غلبه یافتند از آن به بعد، خطر برطرف می گردد. ضمنا در چوب درختان و به خصوص خرما و انار موادی وجود دارد که در برابر تاریکی محفوظ می ماند و این دستور یک نوع ضد عفونی کردن فضای قبر است.( اولین دانشگاه و آخرین پیامبر، ج 11، دکتر پاک نژاد، ص 31 - 42 و نیز در جلد دوم این کتاب در زمینه این مسائل بحث کرده است.دراخیر توجه به دونکته لازم است :1. فلسفه همه احکام و جزئیات آنها به طور تفصیلى روشن نیست و آگاهى از آن دانشى فراتر از تنگناهاى معارف عادى بشرى مى طلبد. لیکن به طور اجمال، روشن است که همه احکام الهى تابع مصالح و مفاسد واقعى در متعلق آنهاست. بنابراین در صورتى که فلسفه حکمى را بالخصوص ندانیم، بنا بر قاعده کلى فوق باید از آن پیروى کنیم؛ زیرا در آن یقین به وجود مصلحتى هست، هر چند بر ما ناشناخته باشد.2. در یافتن فلسفه احکام، نباید همیشه به دنبال علوم تجربى رفت و دلیلى مادى و فیزیولوژیک برایش جست و جو نمود. این فرایند که همواره در پى یافتن مصلحت یا مفسده اى طبى یا ... باشیم، برخاسته از نگرشى مادى گرایانه است؛ در حالى که بسیارى از احکام، مصالحى معنوى دارند که در حوزه هیچ یک از علوم بشرى قابل تحقیق نیست و آنها با متد تجربى خود، قادر به دادن حکمى - نفیا یا اثباتا - پیرامون آن نیستند و اگر نظرى هم بدهند، بسیار سطحى است؛ زیرا چه بسا مسأله حکمتى برتر و بالاتر داشته باشد؛ مثلاً در مورد روزه علوم به خواص بهداشتى آن پرداخته است، ولى قرآن مجید فلسفه اى بالاتر را بیان فرموده و آن «تقوایابى» است. بنابراین درباره فلسفه احکام علاوه بر منافع و ضررهاى مادى و جسمى باید به آثار مثبت و منفى آن بر «روح و معنویت» انسان توجه کرد و گذشته از جنبه فردى باید به تأثیر آن در هنجار یا ناهنجارى اجتماع نیز توجه کرد و از آن جا که ابعاد سه گانه «جسمى و روحى و اجتماعى» آدمى رابطه ارگانیک و به هم پیوسته با یکدیگر دارند و از آنجا که آخرت انسان جدا از دنیاى او نیست، «احکام الهى» با توجه به تمامى این جوانب تشریع شده است. ازاین رو در فلسفه احکام باید با نگاهى گسترده به تمام ابعاد انسان و زاویه هاى آشکار و پنهان آن نظر افکند تا در انتخاب زیبایى ها و راه هاى آرامش و آسایش دچار خطا نگردیم. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه