آیا اعترافاتی که در سریال کلاه پهلوی به نقل از رادیو بی بی سی فارسی آن زمان پخش شد ، واقعیت داشت؟

اعترافاتی که در سریال کلاه پهلوی به نقل از رادیو بی بی سی فارسی آن روزگاران پخش شد واقعیاتی است که در تاریخ ثبت و ضبط شده است و در آن بر نقش دولت انگلیس در روی کار آوردن و سپس کنار زدن رضاخان صحه گذاشته شده است، هر چند حتی بدون وجود چنین اعترافاتی نیز این نقش در ایران مشخص بود و در واقع این اعترافات را می توان تاکیدی بر واقعیات آشکار دانست. به هر حال این اعترافات در تاریخ ثبت و ضبط شده است و در برخی کتب نیز بدان اشاره شده است که از جمله آنها باید به دو کتاب «پنجاه سال نفت ایران ، اثر مصطفی فاتح» که در سال 1335 چاپ شده است و نیز کتاب «تاریخ سیاسی معاصر ایران ، نوشته سید جلال الدین مدنی» اشاره کرد که عبارات دو کتاب با اختلاف بسیار ناچیزی عین هم می باشند که به همین دلیل ما نیز عین همین اعترافات را به نقل از کتاب دوم در اینجا درج می کنیم :« شما از سیاست دولت انگلیس در ایران آگاه نیستید، این سیاست ساده و روشن است اما کسی به آن پی نمی‌برد. سیاست انگلیس در ایران مبتنی بر دوستی است، دوستی دو قسم است، دوستی بی‌غرض و دوستی با غرض، دوستی بی‌غرض به ملت ایران مخصوص دانشمندان است، اما دوستی دولت انگلیس نسبت به ایران و نسبت به هیچ کشور دیگری دوستی بی‌غرض نیست و نمی‌تواند باشد. در سیاست، بی‌غرض نمی‌توان بود، نهایت اینکه غرض ممکن است صالح باشد و ممکن است فاسد باشد. سیاست دولت انگلیس نسبت به ایران مبنی بر غرض صالح است به این معنای که ما مصلحت خود را چنین تشخیص داده‌ایم که ایران باید مستقل و تمامیت حاکی آن محفوظ و نظم و امنیت در آن مستقر باشد، چرا که ایران نه فقط دروازه هندوستان است بلکه دروازه تمام آسیا است و عدم استقلال و بی‌نظمی و اغتشاش در آنجا برای ما مضر بلکه خطرناک است این است وجه دوستی ما نسبت به ایران که از روی غرض است...دولت انگلیس از این سیاست اصلی منحرف نمی‌شود مگر به یکی از دو علت: یکی این که مأیوس شود از اینکه دولت ایران بر پای خود بماند و دیگر اینکه منافع حیاتی خود را در ایران در مخاطره ببیند در این صورت چاره ندارد از اینکه هر دست و پایی می‌تواند بکند و کسی هم حق ندارد که بر او ملامت کند مثلاً قراردادی که ما در سال 1907 م با دولت تزاری روس بر سر ایران بستیم و آن را به منطقه‌های نفوذ تقسیم کردیم بدین دلیل بود که آن زمان پس از چندین سال مجاهده مأیوس شده بودیم از اینکه دولت ایران بتواند استقلال خود را حفظ کند. و می‌دیدیم که به سرعت زیر دست دولت تزاری می‌رود و وسیله آن قرارداد خواستیم یک اندازه از تجاوزات روسیه تزاری جلوگیری کنیم. همچنین در زمان جنگ بین‌الملل اول ما در کارهای مداخله کردیم چون که به سبب شیطنت‌های آلمانی‌ها و عثمانی‌ها منافع خودمان را در خطر می‌دیدیم. و نیز در سال 1919 م که قراردادی با ایران بستیم و بسیاری مردم گمان بردند ما می‌خواهیم ایران را تحت حمایت خود درآوریم، به سبب آن بود که از مشاهده وقایع چندین ساله مأیوس شده بودیم که ایرانی‌ها بتوانند امور خود را اداره کنند.پس از آنکه دیدیم ملت ایران نسبت به آن قرارداد بدبین است و آن را مبتنی بر فرض غرض فاسد می‌داند قرارداد را الغاء کردیم و در عوض از دولت ایران تقویت و مساعدت کردیم که نظم و اقتدار را در کشور خود برقرار نماید. تقویت و مساعدت ما از رضاشاه سرش این بود و باید انصاف داد که او در چند سال زمامداری خود به اصلاح امور کشور پرداخت، لیکن متأسفانه آن پادشاه به مرور زمان هر چه قدرتش بیشتر شد از راه صحیح بیشتر منحرف شد و به کارهای بی‌قاعده دست برد و ملت ناراضی شد. گمان نکنید ما هم راضی بودیم اما چه می‌توانستیم بکنیم؟ دشمنان القاء می‌کردند که ما رضاشاه را اداره می‌کنیم و هر چه می‌کند به دستور ما است ولی چنین نبود تا وقتی که دیدیم شیطنت آلمانی‌ها و غفلت شاه منافع ما را دارد به خطر می‌اندازد. این بود که برخلاف میل خودمان این اقدام اخیرا را کردیم و اطمینان می‌دهیم که به محض اینکه مخاطره فعلی رفع شد خاک شما را تخیله کنیم و شما را در امور کشور خودتان آزاد و مختار گذاریم و دولت شوروی هم که با ما متحد است همین نیت را دارد؟!» (تاریخ سیاسی معاصر ایران ، سید جلال الدین مدنی ، دفتر انتشارات اسلامی ، جلد 1 ، ص 264)شایان ذکر است اخیرا جک استراو ، وزیر خارجه اسبق انگلیس و نماینده فعلی پارلمان این کشور نیز در مطالبی که از طریق تلویزیون بی بی سی فارسی پخش شد به دخالت های دولت این کشور در تحولات پیش از انقلاب اسلامی از جمله روی کار آوردن محمد رضا پهلوی و حمایت از کودتای 28 مرداد و نیز نگاه استعماری دولت این کشور به ایران در طول تاریخ اعتراف کرد که در نوع خود بی سابقه بود . (رک : روزنامه جمهوری اسلامی ، http://www.jomhourieslami.com/1392/13920816/13920816_03_jomhori_islami_akhbar_dakheli_0011.html ) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه