درباره مسجد جمکران ایا درست است که حضرت امام و برخی بزرگان دیگر بدلیل ساخت آن از روی یک خواب اعتقادی به زیارت و رفتن به آنجا را نداشتند؟

چنین چیزی صحت و عمومیت ندارد ؛ هر چند که ممکن است نظرات مخالفی هم وجود داشته باشد اما مسجد جمکران جایگاه برجسته و مهمی در نزد علما دارد . در مورد مسجد چند نکته شایان ذکر است:1ـ از نظر علمى و تاریخىبرخلاف آنچه بعضى از ناآگاهان مى پندارند استناد بناى این مسجد به امر حضرت صاحب الامر ـ ارواحنا فداه ـ مربوط به یک «خواب» نیست، بلکه بیان دستور صریحى در حالت بیدارى است.مرد صالح و پاک و با ایمانى به نام «حسن بن مثله» جمکرانى مى گوید: در شب 17 ماه مبارک رمضان سال 373 هـ . ق (بیش از یک هزار سال قبل) نصف شب بود، جمعى به در خانه من آمدند و مرا از خواب بیدار کردند و گفتند: «اجب الامام المهدى صاحب الزمان(علیه السلام) فانه یدعوک; دعوت امامت حضرت مهدى(علیه السلام) را اجابت کن تو را خوانده است».او مى گوید: به خدمت حضرت رسیدم و اشاره به قطعه زمینى کردند و فرمودند: این مال ماست و مسجدى در آن بساز. سپس فرمود: به مردم بگو این مکان را گرامى بدارند و به آن توجه کنند.آنگاه دستور دادند چهار رکعت نماز در آن بخوانند. دو رکعت نماز تحیت مسجد (با آداب مخصوص) و دو رکعت نماز که همان نماز معروف امام زمان(علیه السلام)(با آداب مخصوص آن) و در پایان این جمله را فرمودند: «فمن صلاهما فکانما صلى فى البیت العتیق; کسى که این دو نماز را بجا آورد مثل این است که در کعبه معظمه بجا آورده است».این حدیث از کتاب «تاریخ قم» از کتاب «مونس الحزین فى معرفة الحق والیقین» که از تألیفات مرحوم صدوق است، نقل شده است که متن فارسى یا عربى آن (مطابق نقل صاحب الذریعة در دست بسیارى از بزرگان بوده است).و اینکه بعضى مى گویند کتابى به نام «مونس الحزین» در ضمن کتب مرحوم صدوق یا فلان عالم بزرگ دیگر ذکر نشده، هیچ مشکلى ایجاد نمى کند، زیرا هیچ کس از مورخان نگفته اند کتابهاى مرحوم صدوق منحصراً فلان کتابها هستند.بنابراین هنگامى که عالم بزرگى از معاصران صدوق (یعنى نویسنده تاریخ قم) این کتاب را به صدوق نسبت مى دهد، باید بپذیریم. این حدیث مشمول احادیث من بلغ است که در منابع معروف شیعه و اهل سنت آمده، و بزرگان فقها آن را پذیرفته اند، هر چند بعضى آن را کافى براى قصد ورود مى دانند و بعضى به قصد رجاء معتقدند (شرح این بحث علمى را جداگانه خواهیم داد).2ـ از نظر محتواقطع نظر از این روایت نورانى، این مسجد بى شک یکى از مساجد باشکوه و پرارزش است.اعمالى که در آن انجام مى شود مرکب از چهار چیز است:الف) نماز تحیت مسجد که مرحوم صاحب جواهر آن را در جلد نهم و یازدهم مشروحاً آورده است.و طبق این روایت به طور کامل با هفت سوره توحید و هفت مرتبه ذکر رکوع و سجود خوانده مى شود.ب) نماز معروف حضرت ولى عصر(علیه السلام) با یکصد مرتبه تکرار آیه «ایاک نعبد و ایاک نستعین» که انسان را به اوج عظمت توحید مى رساند.همان نمازى که علماى بزرگوارى همچون علامه مجلسى، شیخ حر عاملى، کفعمى و فضل بن الحسن الطبرسى در کتابهاى خود نقل کرده اند.ج) تسبیح حضرت زهرا(علیها السلام) که طبق روایات از مصادیق ذکر کثیرى است که قرآن بر آن دعوت فرمود (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا اللهَ ذِکْراً کَثِیراً)(احزاب، 41).عالم بزرگوار و فقیه نامدار صاحب جواهر در جلد 10، آن را برترین اذکار و بهترین تعقیبات شمرده و روایات زیادى در فضیلت آن نقل کرده است.د) یکصد مرتبه صلوات بر محمد و آل محمد آن هم در حال سجده، همان ذکر پربرکتى که روایات متواتره درباره اهمیت آن وارد شده و بعضى از بزرگان، کتاب مستقل درباره برکات صلوات بر پیامبر و اهل بیتش نوشته اند و نماز بدون آن نماز نیست.آیا این اعمال هرگاه به قصد قربت مطلقه خوانده شود، جاى بحث دارد، حتى جمعى از فقهاى بزرگ فتوا داده اند به قصد ورود نیز مى توان خواند، همانگونه که یکى از مراجع محترم فعلى گفتند: من حاضر بودم که کسى از حضرت آیة الله العظمى بروجردى سؤال کرد، آیا مى توان اعمال مسجد جمکران را به قصد ورود انجام داد، ایشان کمى مکث کردند و فرمودند: آرى! مى توان به قصد ورود انجام داد.این در حالى است که احاطه فقهى و رجالى آن مرحوم بر کسى پوشیده نیست.در مورد منابع تاریخی : مرحوم میرزا حسین نوری درباره تاریخچه تأسیس مسجد جمکران از قول شیخ فاضل حسن‌بن حسن قمی معاصر شیخ صدوق در کتاب «تاریخ قم» از کتاب «مونس الحزین فی معرفته الحق و الیقین» نقل کرده است: شیخ عفیف صالح حسن‌بن مثله جمکرانی می گوید: من شب سه شنبه هفدهم ماه مبارک سال 393 ه.ق در خانه خود خوابیده بودم که ناگاه جماعتی از مردم به در خانه من آمدند و مرا از خواب بیدار کردند و گفتند برخیز و خواسته امام زمانت را اجابت کن که تو را می خواند. آنها مرا به محلی آوردند که اکنون مسجد(جمکران) استحضرت مهدی(عج) مرا به نام خواندند و فرمودند: برو به حسن بن مسلم بگو: اینجا زمین شریفی است و حق تعالی این زمین را بر زمین های دیگر برگزیده و شریف کرده است. تو آن را گرفته به زمین خود ملحق کرده ای ... . آن گاه فرمود : به مردم بگو:به این مکان رغبت کنند و آن را عزیز بدارند.(النجم الثاقب، صفحه 383 – 292)تفصیل این داستان چنین است :شیخ حسن بن مثله جمکرانی می گوید: من شب سه شنبه ، 17 ماه مبارک رمضان سال 393 قمری در خانه خود خوابیده بودم که ناگاه جماعتی از مردم به در خانه من آمدند و مرا از خواب بیدار کردند و گفتند: برخیز!‌ و امام مهدی (عج) را اجابت کن که تو را می خواند.آنها مرا به محلی که اکنون مسجد(جمکران) است آوردند. چون نیک نگریستم ، تختی دیدم که فرشی نیکو بر آن تخت گسترده شده و جوانی سی ساله بر آن تخت تکیه بر بالینش کرده و پیری هم پیش او نشسته است ، آن پیر حضرت خضر(علیه السلام) بود. پس آن پیر مرا بنشاند.حضرت مهدی (عج) مرا به نام خود خواند و فرمود: برو به حسن بن مسلم ، که در این زمین کشاورزی می کرد بگو : این زمین شریفی است و حق تعالی آن را از زمین های دیگر برگزیده است و دیگر نباید در آن کشاورزی کنند.حسن بن مثله گفت: یا سیدی و مولای ، لازم است که من دلیل و نشانه ای داشته باشم و الا مردم حرف مرا قبول نمی کنند. آقا فرموند: تو برو و آن رسالت را انجام بده، ما خودمان نشانه هایی برای آن قرار می دهیم و پیش سید ابوالحسن برو و به او بگو حسن بن مسلم را احضار کند و سود چند ساله را که از این زمین به دست آورده است ، وصول نماید و با آن پول مسجد را بنا کند.حسن بن مثله می گوید: چون من پاره ای راه آمدم ، دوباره مرا باز خواندند و فرمودند: بزی در گله جعفر کاشانی است، آن را خریداری کن و بدین موضع آور و آن را قربانی کن و بر بیماران انفاق کن، هر بیمار و مریضی که از گوشت آن بخورد، حق تعالی او را شفا می دهد.وی می گوید: من سپس به خانه بازگشتم و تمام شب را در اندیشه بودم تا اینکه نماز صبح خوانده و سپس به سراغ علی المنذر رفتم و ماجرای شب گذشته را برای او نقل کردم و با او به همان موضع شب قبل رفتیم، وقتی که رسیدیم زنجیرهایی را دیدیم که طبق فرموده امام (علیه السلام) حدود بنای مسجد را نشان می داد. سپس به قم نزد سید ابوالحسن رضا رفتیم و چون به در خانه او رسیدیم ، خادمان او گفتند که سید از سحر در انتظار توست و تو از جمکران هستی؟ به او گفتم بلی، به درو ن خانه رفتم و سید مرا گرامی داشت و گفت: ای حسن بن مثله ، من در خواب بودم که شخصی به من گفت که حسن بن مثله نامی از جمکران پیش تو می آید هر چه می گوید تصدیق کن و بر قول او اعتماد کن که سخن او سخن ماست، و قول او را رد نکن و از هنگام بیدار شدن از خواب تا این ساعت، منتظر تو بودم . آنگاه من ماجرای شب گذشته را برای وی تعریف کردم .سید بلافاصله فرمود تا اسب ها را زین نهادند و بیرون آوردند و سوار شدند. چون به نزدیک روستای جمکران رسیدند گله جعفر کاشانی را دیدند، حسن بن مثله به میان گله رفت و آن بز که از پس همه گوسفندان می آمد، پیش حسن بن مثله دوید.جعفر سوگند یاد کرد که این بز در گله من نبوده و تاکنون آنرا ندیده بودم، به هر حال آن بز را به مسجد آورده و آن را ذبح کردند و هر بیماری که از گوشت آن خورد با عنایت خداوند تبارک و تعالی و حضرت بقیه الله (ارواحنا فداه) شفا یافت. حسن بن مسلم را احضار کرده و منافع زمین از او گرفتند و مسجد جمکران را با چوب و دیوار پوشانیدند، سید زنجیرها و میخ ها را با خود به قم برد و در خانه خود گذاشت . هر بیمار و دردمندی که خود را بدان زنجیر می مالید، خدای تعالی او را شفای عاجل عنایت می فرمود. ولی پس از رحلت سید ابوالحسن، آن زنجیرها پنهان گشته و دیگر کسی آنها را ندید.مشروح فرمان مقدس حضرت بقیه الله (ارواحنا فداه) برای تاسیس مسجد جمکران را علامه نوری در کتاب شریف النجم الثاقب ، صفحه 294 و جنه الماوی ، صفحه 230 از کتاب گرانقدر «مونس الحزین» تالیف شیخ صدوق نقل کرده است.آیت الله حاج شیخ مرتضی حائری یزدی، در تائید این مسجد ،به شواهد و دلایلی اشاره کرده ، می گوید : مسجد جمکران یکی از آیات باهرات عنایت آن حضرت است و توضیح این مطلب در ضمن چند جهت که شاید خیلی ها از آن غافل باشند ، ذکر می شود:1 ـ داستان مسجد جمکران که در بیداری واقع شده ، در کتاب تاریخ قم که کتاب معتبری است از صدوق ـ علیه الرحمه ـ نقل شده است . مرحوم آقای بروجردی که مرد دقیق و ملایی بود, می فرمود: این داستان در زمان صدوق ـ علیه الرحمه ـ واقع و او نقل کرده است که دلالت بر کمال صحت آن دارد2 ـ داستان مشتمل بر جریانی است که مربوط به یک نفر نیست؛ برای اینکه صبح که مردم بیدار می شوند ، می بینند که با زنجیر علامت گذاشته شده است که مردم باور کنند . این زنجیر مدتی در منزل سید محترمی ظاهراً به نام سید ابوالحسن الرضا بوده است و مردم بدان استشفا می نموده اند و بعدا بدون هیچ جهت طبیعی مفقود می شود.3 ـ جایی دور از شهر و در وسط بیابان، مکانی نیست که مورد جعل یک فرد جمکرانی شود ، ٱن هم تنها در یک شب ماه رمضان.4 ـ نوعاً مردم عادی به واسطه خواب یک امام زاده را معین می کنند ، مسجد از تصور مردم عادی دور است.5 ـ اگر پیدایش این مسجد روی احساسات مذهبی و علاقه مفرط به حضرت صاحب الامر بود، می بایست سراسر توسل به آن بزرگوار باشد ، چنان که در این عصر مردم بیشتر زیارت حضرتش را در آن مسجد می خوانند و متوسل به آن حضرت می شوند ؛ در صورتی که در این دستور معنوی اصلاً اسمی از آن حضرت نیست، حتی تا به حال بیشتر معروف به مسجدجمکران است، نه مسجد صاحب الزمان(عج)6 ـ متن دستور ، موافق با ادله دیگر است، برای اینکه هم نماز تحیت مسجد وارد شده است و هم نماز با صدبار ایاک نعبد و ایاک نستعین و هم تهلیل و تسبیح فاطمه زهرا(س).7 ـ درآن موقع که زمین آن قدر بی ارزش بوده است ، فقط یک مساحت کوچکی را مورد این دستور بوده که ظاهراً حدود سه چشمه از مسجد فعلی است که در زمان ما خیلی بزرگ شده است . نگارنده (مرحوم حائری یزدی) که خالی از وسوسه نیست و خیلی به نقلیات مردم خوشبین نبوده ام؛ از این عبارت به صحت این مسجد مبارک قطع دارم. امام خمینی و مسجد جمکران برخلاف شایعه‌های بی‌اساس مبنی بر عدم تشرف بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی(ره) به مسجد مقدس جمکران، مدارک و شواهد قابل اعتماد و مستندی داریم که نشان دهنده عنایت ویژه ایشان به این مکان مبارک می‌باشد.در آغاز پیروزی انقلاب اسلامی، حضرت امام رضوان الله تعالی‌علیه تعدادی از اعضاء جامعه محترم مدرسین را مأمور رسیدگی به وضع مسجد مقدس جمکران نمودند.این آقایان پس از بررسی همه جانبه و تبادل نظر با هیأت امنای مسجد، با توجه به اهمیت این مکان مقدس پیشنهاداتی را تهیه و برای تصویب نهایی طی نامه‌ای در تاریخ 17/2/1358 به محضر حضرت امام( قدس‌سره) تقدیم کردند.مناسب می‌دانیم به دو فراز از نامه اشاره داشته باشیم:- با توجه به اقبال روزافزون مردم به مسجد صاحب‌الزمان در جمکران، باید حفاظت و رفاه زائران بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد و طرحهای جالب و اصلاحی بسیار کامل...به فوریت با رعایت الاهم فالاهم به اجرا درآید.- با توجه به اینکه مسجد مقدس جمکران یادگاری عظیم از حضرت ولی‌عصر(ارواحنافداه) بوده و آن سرور امر به ساختن مسجد و توجه شیعیان به آن نموده‌اند -طبق روایت مرحوم شیخ صدوق(رضوان‌الله‌علیه)- بنابراین وقف عام محسوب شده و امر تولیت آن با حاکم شرع بوده و اداره آن زیر نظر حاکم شرع با هیأتی از عدول مؤمنین و ثقات مطلع امین و علاقه‌مند به آن جناب(ع) باید باشد و کلیه اموال و عواید حاصله باید با حفظ مصالح مسجد دقیقا صرف عمران و توسعه و رفع نیازمندیهای آن مکان شود...امضاء کنندگان گزارش مذکور علاوه بر هیأت امنای مسجد، بزرگانی از حوزه شامل حضرات آیات: محمد محمدی گیلانی- حسین راستی کاشانی، علی مشکینی، محمد یزدی و یک امضای ناخوانا می‌باشند.حضرت امام در ذیل این گزارش چنین مرقوم فرمودند:بسمه تعالیآنچه را حضرات آقایان مدرسین تصویب کرده‌اند، مورد تأیید اینجانب می‌باشد.روح الله الموسوی الخمینیصحیفه امام، جلد 7، صفحه 195حجت الاسلام والمسلمین جناب آقاى شیخ على اصغر احمدى خمینى فرمودند: اینجانب از زمانى که وارد حوزه علمیه قم شدم، روزهاى جمعه به مسجد جمکران مى آمدم و نمازهاى این مسجد را انجام مى دادم و مى دیدم زوار بسیار در این مسجد مى آمدند و طلب حاجت مى کردند، حتى در اوائل هم یک روز اهالى جمکران از امام خمینى (رحمه الله) دعوت کردند و ایشان هم قبول کردند و من هم با آقایان دیگر در خدمتشان به جمکران رفتیم و در آن مسجد مقدس نماز بجا آوردند، امید است مؤمنین این مکان را بیشتر مورد توجه قرار دهند.یکی از چهره‌های خوشنام و خدمتگزار به ساحت مقدس حضرت ولیعصر(عج) نقل می‌کند:حضرت امام (ره) دو مرتبه پس از پیروزی انقلاب و قبل از رفتن به تهران، به مسجد مقدس جمکران مشرف شدند و در یکی از تشرفات با چند نفر که از طرف مسجد به حضورشان رسیدیم، هدیه‌ای به عنوان تبرک مرحمت فرموند.برادر فاضل و متعهد، حجت الاسلام محمودی نقل می‌کرد: «در اوایل انقلاب که حضرت امام هنوز در قم مستقر بودند، پدرم به قصد زیارت ایشان به قم مشرف شد. با هم به مکان استقرار امام رفتیم ولی به خاطر کثرت جمعیت و ازدحام زیاد توفیق شرفیابی به محضرشان را پیدا نکردیم، پدرم که دلشکسته بود به من گفت: برای جبران این خسارت حتما باید جمکران برویم. با هم به جمکران مشرف شدیم، پدرم برای تجدید وضو رفت، من نزدیک درب ورودی مسجد در انتظار او بودم، ناگهان اتومبیلی را مشاهده کردم که آنجا توقف کرده، درباره آن سوال کردم پاسخ دادند: اتومبیل حضرت امام خمینی (ره) است.ایشان برای نماز به مسجد رفته بودند؛ در این اثنا پدرم آمد، جریان را که فهمید گفت: همین جا بایستیم تا حضرت امام را زیارت کنیم. طولی نکشید که ایشان از مسجد بیرون آمدند. پدرم و من دست ایشان را بوسیدیم، امام حرکت کردند و پدرم با خوشحالی تمام برای ادای نماز به مسجد رفت.منبع حوزه نتنظرات علما نظر آیت الله العظمی مرعشی نجفی ـ رحمه الله علیه ـ مسجد جمکران از اوایل غیبت صغرای حضرت بقیه الله _ روحی له الفداء _ است.و در نوشتجات قدیمه سه اسم دارد:۱٫ مسجد جمکران.۲٫ مسجد حسن بن مثله.۳٫ مسجد صاحب الزمان.و هر کدام از این سه اسم به مناسبتی گفته شده.مسجد جمکران می گویند؛ چون متصل به قریه ی جمکران یکی از قراء شهر مذهبی قم است.مسجد شیخ حسن بن مثله می گویند؛ نظر به این که در زمان او و به همت او این مسجد ساخته شده است.مسجد صاحب الزمان می گویند! نظر به این که وجود مبارک امام زمان در آنجا مکرر دیده شده.و این مسجد شریف مورد احترام کافه شیعه بوده است از غیبت صغراء ( از شب سه شنبه ۱۷ ماه مبارک رمضان سال ۳۹۳ که امام زمان ـ عجل الله تعالی و فرجه الشریف ـ دستور تأسیس آن را به شیخ حسن بن مثله داده ) تا به امروز که حدود یک هزار و بیست و دو سال می شود و همین طور که شیخ بزرگوار محدث عالی مقدار مرحوم آیت الله صدوق _ رحمه الله علیه _ کتابی به نام << مونس الحزین >> دارند که حقیر آن نسخه را ندیده ام، ولی مرحوم آقای حاج میرزا حسین نوری استاد استاد حقیر از آن کتاب نقل می فرماید و در آن کتاب مفصلاً قضیه مسجد جمکران و تاریخ حدوث آن را نقل نموده و بالجمله این مسجد مقدس مورد احترام علماء اعلام و محدثین کرام شیعه بوده و کرامات متعددی از مسجد جمکران دیده شده است.و نیز چند مرتبه تعمیر و بنا شده است، بناء اول در زمان حسن بن مثله بوده، بناء دوم او در زمان شیخ صدوق، سپس در زمان صفویه هم چند مربته تعمیراتی صورت گرفته و در زمان ریاست مرحوم آیت الله حائری، مرحوم حجه الاسلام آقای شیخ محمد تقی یزدی بافقی هم تعمیراتی کرده اند وبعد از او آقای حاج آقا محمد، معروف به آقازاده که از تجار محترم قم هستند و هنوز در قید حیاتند، ایشان نیز تعمیراتی انجام داده اند.در این مسجد شریف مکرر کراماتی پیدا شده است که مرحوم شیخ محمد علی کجویی معروف به قمی در کتاب تاریخ قم در جلد اول و دوم به کراماتی که در آن جا اتفاق افتاده و اشخاصی که شرفیاب حضور مبارک حضرت ولی عصر _ علیه السلام _ شده اند اشاره کرده.خلاصه جای تردیدی نیست که مورد اهمیت و مورد احترام شیعه بوده است و نمازی هم در آن جا نقل شده است، البته بهتر این است که آن نماز را به قصد رجاء به جا بیاورند و این مسجد موقوفاتی هم داشته، اراضی متعددی در اطراف داشته و در خود شهر مقدس قم رقباتی وقف این مسجد داشته که اکثر اینها از حال وقفیت بیرون رفته و ملک شده است و راجع به این مسجد کتابچه های مختصری نوشته شده، ولی آنچه که باید و شاید در خصوصیات او نقل نشده.[۲]نظر آیت الله بهاء الدینی ـ رحمه الله علیه ـ درباره مسجد جمکران عارف سالک، حضرت آیت الله العظمی بهاء الدینی پیرامون برکات این مسجد می فرمودند:<< مکرر مشاهده شده در مسیری که از جاده ی قدیم قم _ کاشان حرکت می کردم، همین که بر موازات مسجد جمکران می رسیدم، حالم دگرگون می شد و اگر کسالتی داشتن همان لحظه بر طرف می شد>>.[3]سخنان حضرت آیه الله فاضل لنکرانی حضرت آیت الله فاضل فرمودند: مرحوم والد به مسجد جمکران خیلی معتقد بود، فرمودند: من قبل از آمدن آیت الله بروجردی به قم خواب دیدم که در مسجد جمکران هستم.آن موقع مسجد جمکران یک حیاطی داشت و در وسط آن حیاط یک آب انباری بود که سقف آن یک متر مرتفع تر از حیاط مسجد بود، روی سقف آب انبار، منبری گذاشته اند و شیخ طوسی ـ رحمه الله علیه ـ روی آن نشسته و تمام روی آن سقف و کف حیاط مملو از طلبه است.پدرم فرمودند، تعبیرم از این خواب این بود که شخصیتی به قم خواهد آمد و طلاب گرد او جمع خواهند شد و حوزه رونق خواهد گرفت، طولی نکشید که آیت الله بروجردی به قم آمدند. این که چرا شیخ طوسی را خواب دیده و آن هم در مسجد جمکران، تعبیر آن بعدها مشخص شد؛ زیرا مرحوم آیت الله بروجردی به شیخ طوسی و آثار او بسیار اهمیت می داد، وقتی عبارات شیخ را از کتاب خلاف یا مبسوط می خواند، مثل این که روایتی از امام معصوم _ علیه السلام _ دارد می خواند با احترام و دقت در جزئیات کلمات آن همانند کلمات معصومین ـ علیه السلام ـ مسجد جمکران هم شاید کاشف از این باشد که اصل آمدن ایشان به قم و رسیدن به مقام مرجعیت مطلقه با عنایت امام زمان _ علیه السلام_ بوده است.[۴]یک قربانی به مسجد جمکران بفرستیدحضرت آیت الله فاضل لنکرانی فرمودند: هر وقت برای حضرت آیت الله العظمی بروجردی مشکلی پیش می آمد پدرم که خود از عاشقان امام زمان و علاقه زیادی به مسجد مقدس جمکران داشت به محضر آقا عرض می کردند: یک قربانی برای مسجد جمکران بفرستید تا رفع مشکل شود. [۵]سخنان حضرت آیت الله مکارم شیرازی——————————————مسجد جمکران، مطابق روایت موجود به فرمان حضرت مهدی مولانا صاحب العصر و الزمان برای هدف بزرگی در این منطقه خاص از شهر تاریخی مذهبی قم ساخته شده و حسن بن مثله جمکرانی که مردی پاک دل و پاک سرشت بود، در بیداری ( و نه در خواب ) این دستور را دریافت کرده و با تشریفات خاصی این مسجد را بنا نمود.به همین دلیل هر کس در فضای ملکوتی آن قرار می گیرد احساس روحانی عجیب و جاذبه معنوی فوق العاده می کند.این جاذبه نیرومند معنوی به اضافه قضاء حوائج و حل مشکلات فراوانی که مردم از عبادت در آن و توسل به حضرت مهدی ـ ارواحنا فداه ـ دیده اند، سبب شده که روز به روز بر شکوه دامنه آن افزوده شود و خیل مشتاقان از سراسر کشور پهناور اسلامی، بلکه از خارج از کشور در مواقع مختلف به سوی آن بشتابند و از این چشمه کوثر و منبع خیر و برکت هر کدام به مقدار استعداد خود بهره گیرند. علمای بزرگ همواره برای این مسجد احترام خاصی قائل بوده اند و در آن راز و نیاز فراوان داشته اند و هم اکنون نیز مورد توجه علما، فضلا و مراجع بزرگ است. [۶]چند سوال و پاسخ از آیت الله مکارم۱٫ آیا اضافات مسجد جمکران حکم آن را دارد یا باید اعمال مسجد در همان مسجد قدیم انجام گردد؟جواب : ظاهر این است که آنچه در مسجد توسعه داده شده و می شود، جزء مسجد است و اعمال مزبور را در تمام مسجد می توان انجام داد، همان گونه که توسعه مسجد الحرام و مسجد النبی _ صل الله علیه و اله وصلم – و مسجد کوفه نیز در حکم این مساجد است. [۷]۲٫ آیا اعمال مسجد که در روایت وارد شده برای مسافر و غیر مسافر یکسان است؟جواب: آری، درباره همه یکسان است.۳٫کسانی که نتوانند تمام اعمال آن را به جا آورند آیا می توانند فقط نماز امام زمان _ علیه السلام _ را انجام داده و نماز تحیت را ترک کنند؟ یا صلوات را به جای این که در سجده بجا آورند در اثناء راه بفرستند؟جواب: مانعی ندارد؛ ولی در این گونه موارد اعمال را به قصر قربت مطلقه انجام دهند، بلکه در موارد اختیار که اعمال به طور کامل انجام می شود احتیاط آن است که قصد قربت مطلقه شود.پی‌نوشت‌ها:[۱] . کتاب خطی آیت الله حائری یزدی ( ره ) ص ۵۳ .[۲] . مسجد مقدس جمکران تجلیلگاه صاحب الزمان، ص ۴۶٫[۳] . آیت بصیرت، ص ۱۰۸ .[۴] . مسجد مقدس جمکران، تجلیلگاه صاحب الزمان _ علیه السلام _ ص ۵۰ به نقل از مجله حوزه ۴۴ _ ۴۳، ص ۱۴۰ .[۵] . همان ، ص ۵۱ .[۶] . همان ، ص ۵۲ .[۷] . مکان قبلی مسجد مقدس جمکران قبل از گسترش به صورت سه اتاقی با دو محراب کوچک بوده و اکنون به دستور مرحوم آیت الله العظمی مرعشی نجفی به وسیله سنگ فرشهای سیاه علامت گذاری شده است و در قسمت جلو مسجد رو به روی محراب اصلی واقع می باشد. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه