خداوند چه احتیاج به نماز ما دارد که آن را واجب کرده است؟

باید بدانیم که خداوند متعال گذشته از این که احتیاجى به نماز بندگان ندارد، اطاعت و طغیان بندگان نیز، نفع و ضررى به او نمى رساند. قرآن مجید در این باره مى فرماید:«إِنْ تَکْفُرُوا أَنْتُمْ وَ مَنْ فِى الْأَرْضِ جَمیعاً فَإِنَّ اللَّهَ لَغَنِى حَمیدٌ»[1] ؛ «اگر همه مردم روى زمین کافر بشوند نقصى بر خدا وارد نیست و کمبودى براى خدا ایجاد نمى شود».و یا در آیه دیگر مى فرماید:«وَ مَنْ ینْقَلِبْ عَلى عَقِبَیهِ فَلَنْ یضُرَّ اللَّهَ شَیئا»[2] ؛ «هر کس به جاهلیت و گمراهى پسروى کند هرگز خدا را زیان نمى رساند».اما این که خداوند متعال با وجود این که نیازى به نماز بندگان ندارد، آن را واجب نموده به این دلیل است که، پروردگار عالمیان مى داند چه چیزهایى براى بندگانش مفید بوده و مى تواند سعادت اخروى او را تأمین مى کند و چه چیزهایى زیان بار و نابودکننده مسیر کمال آنها مى باشد؛ خداوند مى داند که اگر انسان را به حال خود واگذارد، نه تنها به کمال و سعادت اخروى نمى رسد، بلکه خود را به ذلّت و پستى مى کشاند؛ لذا از روى محبّت و لطفى که به بندگان خود دارد آنها را به انجام عباداتى همچون نماز دستور داده است.تصوّر کنید استادى، دانشجویى را به درس خواندن ملزم کند و حتى ممکن است به دلیل درس نخواندن نمره منفى دهد و یا مشروط کند و حال آن که نه به درس خواندن او نیازى دارند و نه ترک تحصیل دانشجو، ضررى به او مى رساند.بنابراین، آنچه در وجوب نماز وجود دارد، در واقع چیزى نیست جز لطف و رحمتى از سوى پروردگار به بندگانش، تا به این وسیله هر چه بهتر و سریع تر به کمال و سعادت دنیوى و اخروى خود برسند.و اما درباره وجوب نماز در اوقات خاصّع خداوند مى فرماید:«أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوکِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّیلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کانَ مَشْهُوداً»[3] ؛ «نماز را از زوال خورشید تا نهایت تاریکى شب (نیمه شب) برپا دار، و همچنین قرآن فجر (نماز صبح) را، چرا که قرآن فجر مورد مشاهده (فرشتگان شب و روز) است».دلوک شمس به معنى زوال آفتاب از دائره نصف النهار است که وقت ظهر مى باشد.از امام باقر علیه السلام در تفسیر این آیه روایت شده است: «دلوک شمس به معنى زوال آن (از دائره نصف النهار) است، و غسق اللیل به معنى نیمه شب است، این چهار نماز است که پیامبر صلى الله علیه و آله آنها را براى مردم قرار داد و توقیت نمود، و قرآن الفجر اشاره به نماز صبح است»[4] پاورقی:1- ابراهیم 14، آیه 8.2- آل عمران 3، آیه 144.3- اسراء 17، آیه 784- ناصر مکارم شیرازى، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الإسلامیة، 1374ش، اول، ج12، ص 221. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه