من نسبت به یکی از اقوام که با رفتار و زبانش خیلی من را آزار داده،‌ احساس ناراحتی و رنجش دارم، در عین حال برایش دعا می کنم. در روایات یکی از شرایط عدم استجابت دعا را کینه بیان کرده اند. آیا این حسی که من دارم کینه است؟ لطفا من را راهنمایی کنید.

يكي از اين حالات روحي، كينه و دشمني مي‌باشد كه عبارت از عداوت و دشمنيِ ديگري در دل داشتن و منتظر فرصت مناسب براي ابراز آن بودن، است. (۱) در تعریف کینه و کینه توزی گفته شده «کینه توزی حالت و ملکه ایی نفسانی است که به دنبال حسادت، خشم، بغض و ... در نفس آدمی پدیدار می شود و در قالب عُقده در نفس باقی مانده و روح و جسم کینه توز را به شدت تحت تاثیر خود قرار می دهد و تعادل رفتاری و شخصیتی او را سلب می کند و خواب و آسایش و آرامش را از او می گیرد و تا ضربه و نیش خود را نزند آرام نمی گیرد. بنابراین کینه حالتی نفسانی است که موجب تنفر و بیزاری شخص از چیزی یا کسی می شود و شخص گرایش و میلی به آن نمی یابد و از آن پرهیز و دوری کرده و می کند.» (۲) بنابراین اگر شما این حالات را نسبت به این فرد دارید، حس تان همان کینه است. دعا کردن کار خوب و مفیدی ست؛ ولی شاید نیاز باشد که از راه های دیگری هم نسبت به رفع کینه اقدام کنید. به آثار و پیامدهای این حس در درون خودتان فکر کنید. این فرد شاید با رفتار و گفتارش تیری را به قلب شما وارد کرده باشد، اما الان رفته و شاید حتی فراموش کرده باشد. ولی شما بارها و بارها این تیر را از زمین برداشته و مجددا در قلب و روح خود وارد می کنید. امیرالمومنین علی علیه السلام فرموده اند: «طَهِّروا قُلوبَكُم مِن الحِقدِ ؛ فإنَّهُ داءٌ موبئٌ ؛ دلهاى خود را از كينه پاك كنيد؛ كه آن دردى مهلك است.» (۳) و در جای دیگری فرمود: «دَعِ الحَسَدَ و الكِذبَ و الحِقدَ؛ فإنَّهُنَّ ثَلاثَةٌ تَشينُ الدِّينَ و تُهلِكُ الرّجُلَ؛ حسادت و دروغ و كينه را رها كن كه اين سه، دين [انسان] را لكّه دار مى كنند و آدمى را به نابودى مى كشانند. (۴) راهکار بعدی عمل به ضد است. یعنی دقیقا بر خلاف چیزی که نفس شما می طلبد عمل کنید. اگر او به شما بدی کرده،‌ قاعدتا دوست دارید شما هم بدی او را تلافی کرده و دشمنی کنید. اما به جای اینکار، دستور خداوند را در نظر بگیرید و به او احسان و محبت کنید. « وَلَا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَلَا السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عَدَاوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ؛ هرگز نیکی و بدی یکسان نیست؛ بدی را با نیکی دفع کن، ناگاه (خواهی دید) همان کس که میان تو و او دشمنی است، گویی دوستی گرم و صمیمی است.» (۵) هدیه دادن هم به عنوان یکی از ابزار ایجاد محبت و رفع کینه در روایات توصیه شده است. رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «تَهادَوا ؛ فَإِنَّ الهَدِيَّةَ تُضَعِّفُ الحُبَّ ، وتَذهَبُ بِغَوائِلِ الصَّدرِ؛ به يكديگر هديه بدهيد؛ زيرا هديه ، دوستى را دو برابر مى كند و كينه هاى درونِ سينه را مى زدايد. (۶) .

كانون گفتگوی قرآنی

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/27

لینک کوتاه